Nisan 2020 Blokzincir Bülteni
Küresel toplum, bu günlerde 2. Dünya Savaşı’ndan beri gerçekleşen en büyük gelişmeyle karşı karşıya. Milyarlarca insan COVID-19 pandemisine karşı alınan tedbirler kapsamında evlerine kapandı. Hayatımız bir anda neredeyse her anlamda değişti.
Mevcut durumdan sosyal hayatımız kadar iş hayatı da etkilendi. Ne kadar çok insanın çevrimiçi düzenlenen toplantı ve seminerlere katıldığını görmek harika ve geleceğe yönelik merak uyandırıcı bir gelişme.
Blokzincir ekosistemi için hangi gelişmelerin ayın önemli gelişmeleri olduğunu seçmekse gerçekten çok zor oldu. Gelin bunlardan birkaçına birlikte bakalım.
1) Çin’in Blokzincir Hizmet Ağı (Blockchain Service Network)
Ülkelerin blokzincir teknolojisinin getirdiği köklü yeniliklere karşı benimsedikleri regülasyon ve ekonomi politikaları hayli çeşitlilik gösteriyor. Fakat Çin, geçmişte özellikle yasaklayıcı bir politika güdüyordu.
Çin Hükümeti öncelikle 2013 yılında, ülkesindeki bankaların Bitcoin ile işlem yapmasını yasaklamıştı. Ardından yasaklar kripto para madenciliği, iç ticaret işlemlerinde kripto para kullanımını ve ülke içi ilk coin arzını (ICO-Initial Coin Offering) kapsayacak şekilde genişletilmişti. Son olarak 2019 Ekim ayında Hükümet, önceki tutumunu tam aksi istikamette değiştirmiş ve sadece günler sonra kendilerinin desteklediği bir kripto paranın üretileceğinin sinyallerini vermişti.
Geçmiğimiz Nisan ayında ise beklenen oldu. Çin, 22 Nisan’da yerli blokzincir hizmet ağını önce iç ticari hayatın ve 25 Nisan’da tüm dünyanın kullanımına sundu. Böylece Çin Merkez Bankası’nın dijital parası (CBDC-Country’s Central Bank Digital Currency) olarak bilinen projenin test arayüzü de denenmeye başlanmış oldu.
Bu gelişmenin tüm dünyada ticari hayatı ve blokzincire karşı regülatif tutumları değiştirebileceğini kabul etmek gerekiyor. Zaman içinde Çin’in, oluşturduğu blokzincir ağı ve CBDC etrafında mevzuat ve düzenlemeler oluşturacak olması ayrıca diğer ülkelerin uygulamaları için ciddi bir kaynak teşkil edecek. Ancak kuşkusuz bu gelişmedeki en önemli noktanın Çin ekonomisinin gücü ve genişliği sayesinde önce çevre ülkelerde, ardından diğer gelişmiş ekonomilerde blokzincir karşıtı sesleri susturması için domino etkisi yaratabilecek olması.
İlgili: These Chinese Blockchain Platforms Are Launching Soon, Here Is Why, China Launching Blockchain Network April 25th & Now Trialing Digital Currency
2) Akıllı Şehirler Gerçekten Akıllı Olacak
Blokzincir ve devrimsel diğer teknolojiler üzerine çalışan tek otorite Çin değil, hatta ilk de değil. Avrupa Komisyonu’nun Avrupa Birliği Blokzincir Gözlemevi & Forumu da bunlardan biri.
Araştırma Grubu, blokzincirle ilgili Avrupa Komisyonu ülkelerin benimseyeceği politikalara yardımcı olması için raporlar hazırlıyor. Nisan ayının önemli gelişmelerinden biri de blokzincir, yapay zeka ve şeylerin interneti(IoT-Internet of Things) teknolojilerinin akıllı şehirlerde birlikte ele alınmalarına ilişkin Rapor’un ilk versiyonunun yayımlanmış olması.
Raporun bağlayıcılığı olmasa da Avrupa Konseyi gibi bir kurum bünyesinde bu teknolojilerin birlikteliğinin öneminin ele alınmış olması hayli önemli. Zira hayatta kırılma yaratan tüm teknolojik gelişmelerin aslında birden çok önemli teknolojinin bir araya gelmesiyle oluştuğunu hepimiz biliyoruz.Tabii ki zamanla ve blokzincir uygulamaları geliştikçe Rapor’un yeni versiyonları da gelecektir.
3) Dünya Ekonomik Forumu yayınları
Nisan ayında Dünya Ekonomik Forumu’nda blokzincir hakkında yayımlanan birkaç belge var ancak esasen Covid-19 salgını ile beraber küresel tedarik zincirleri ve operasyon kabiliyetinin blokzincir aracılığıyla çözümü konusu ağır basıyor. Belgelerde; blokzincirler birbirleriyle etkileşime geçebilir mi, endüstri dünyası diğerlerini bastıracak bir global blokzincir edinecek mi ve blokzincir girişimleri ne zaman ve nasıl kurulmalı gibi sorulara cevaplar aranıyor.
İlgili: Supply chains have been upended. Here’s how to make them more resilient, The need for a globally-connected supply chain system is clearer than ever, Thoughtful blockchain implementation is key to improving supply chains in a post-COVID world, How global trade digitization could support COVID-19’s economic rebound
4) Libra’nın ikinci versiyon izahnamesi yayımlandı
Facebook’a ait kripto para projesi Libra’nın vizyonundaki değişiklikler, blokzincir çevrelerinde tartışma uyandıracak nitelikte. Libra, basit ve dağıtık yapılı küresel ödeme sistemi olma iddiasınındaydı; ancak izahnamede topluluğun süreç içerisinde küresel düzenleyici çevrelerle gerçekleştirdiği görüşmeler çerçevesinde yeni bir vizyon edindiği ifade ediliyor. Değişiklikler Libra’nın mevcut zinciri korurken daha istikrarlı ek bir zincir sunması, ödeme sisteminin daha güvenli hale getirilmesi ve zincir yapısı için güçlü koruma tedbirleri oluşturulması üzerinde yoğunlaşıyor.
BONUS: Covid-19 Salgını
a) İçinde bulunduğumuz gibi sıkıntılı durumlar insanlığı sadece olumsuz etkilemiyor. Salgınlar, savaşlar, ekonomik krizler, soğuk savaş… İnsanlık, krizleri atlatırken yıllarca elde edemeyeceği kazanımlar çok kısa dönemlerde gerçekleşiveriyor. Zor zamanlar elbette geçse de kazanımları her zaman korunuyor. Covid-19 salgını da hem herkesi korkutan bir kriz, hem de hayatın mevcut şartlar altında devamı için çözülmesi gereken bir inovasyon sorunu.
Blokzincir bu noktada çoğu ülkede çöken, çökmese de ciddi sıkıntılar yaşayan ulusal sağlık sistemlerinde yeni tedarik sistemleri, bilgi paylaşımı ve işgücü yönetimi için daha iyi bir gelecek sağlayabilir. Fakat ne yazık ki bunun için kriz döneminin tam olarak atlatılması ve pandeminin ekonomik zararlarının gerçekçi olarak ortaya konması gerekiyor.
b) Enflasyon, kur farkı, alım gücü, milli gelir… Küresel toplum, ekonomi endeksli refah seviyesi gündeme geldiğinde bunlara benzer terimlerle karşılaşıyor. Hükümetlerin tavrı ise her zaman olduğu gibi ekonomik olumsuzlukları bir kişiye, bir kuruma, münhasıran bir karara yıkmak veya en kötüsü insanlara “aaa bakın kuş!” diyerek dikkat dağıtmak oluyordu. Salgınla beraber ekonomiden anlayan-anlamayan tüm insanlar gördü ki ekonomik sıkıntılar bir kişi, bir karar veya ülkelerin gelişmişlik düzeyleriyle alakalı değil. Bir yandan servet sahiplerinin serveti artarken diğer yandan işlerini kaybeden çoğunluk var.
Şu anda nerede ve hangi ülkede yaşadığı fark etmeksizin tüm insanlar zor durumda ve hepimiz biliyoruz ki aksaklık sistemde. Bu duruma çare olarak köklü değişikliklerin blokzinciri, küresel bir para birimi ve ekonomik işlemlerde aracıların ortadan kaldırılması ile geleceğini savunanların elinin güçleneceğini öngörmeliyiz.
