Yazılımcılık Bitti Mi?

Bilgisayar mühendisleri işsiz mi kalıyor? Küçüklükten beri bilgisayarlara ilgim vardı. Popülerleşince hevesim daha da arttı, yüksek maaş ve rahat çalışma cezbetti. Ama sanki bilgisayar mühendisleri artık işsiz kalacak gibi geliyor. İşsiz kalmak istemiyorum. Doğru mu?
Yani, gibi, bir süredir sektörde sıkıntılar var.

Sanki önceden yoktu değil mi?
Evet doğru. 2021 eylül, teknoloji sektöründe işe alımların zirve yaptığı bir dönemdi.

Lütfen bana biraz o dönemi anlatır mısın?
Tabii, o dönemde yazılımcılar başka işveren alternatifleri olduğu için yüksek taleplerde bulunabiliyordu. Ancak işverenler bu talepleri karşılamakta zorlanıyordu. Bu da yazılımcıların işine geliyordu.

İşverenler neden talepleri karşılamakta zorlanıyordu?
Yazılımcı boldu ama iyi olanlar oldukça azdı. Ayrıca bazı pozisyonlar için gereken beceriler çok spesifik ve bu becerilere sahip olan pek yoktu. Uzaktan çalışma da rekabeti global hâle getirdi, bu yüzden işverenler zorlanmaya başladı. Sektöre yapılan yatırımlar da büyük bir artış gösterdi. Bu durum daha fazla start-up ve daha fazla açık pozisyonla sonuçlandı.

Sektöre yapılan yatırımın artması ne demek?
Sektöre daha fazla para girmesi demek. Yani, yatırımcılar teknoloji şirketlerine daha fazla para veriyor. Bu parayla şirketler büyüyor, daha çok insan işe alıyor ve yeni projeler başlatıyor. Özellikle yeni kurulan şirketler için bu para çok önemli çünkü bu sayede ayakta kalabiliyorlar. Kısacası, yatırım arttıkça iş imkânları da artıyor.

Peki yatırımlar neden arttı?
Dünya genelindeki düşük faizler yatırımcıları risk almaya teşvik etti. Bu yüzden yatırımlar arttı. Ayrıca ortam rekabetçiydi, herkes fırsat kovalıyordu.

Ortam neden rekabetçiydi?
Pandemi şartları geleneksel ofis anlayışını değiştirdi. Uzaktan çalışma yaygınlaştı, şirketler daha fazla yazılımcıya ihtiyaç duydu.

Sektör bu zamanlar iyi miydi yani?
Evet o zamanlar iyiydi, 2022'den sonra bir düşüş başladı.

Peki 2022–2024 arasında ne oldu da sektör durgunlaştı?
Faizler artmaya başladı ayrıca yazılımcı stoğu yapan firmalar bu kadar yazılımcıya ihtiyaçları olmadığını fark etti, toplu işten çıkarmalar oldu.

Ne oldu da şirketler bu kadar yazılımcıya ihtiyaç duymadıklarını fark etti?
Pandeminin etkisi azaldı, uzaktan çalışma trendi düşüşe geçti, projeler yavaşladı. Ayrıca, ekonomik belirsizlikler ve yüksek faizler nedeniyle yeni projeler azaldı, bu da yazılımcı ihtiyacını azalttı.

Uzaktan çalışma trendi neden azaldı?
Pandemi bitince birçok şirket ofise geri dönmeyi tercih etti. Ayrıca, ekonomik belirsizlikler nedeniyle şirketler daha temkinli davranmaya başladı ve yeni projelere yatırım yapmayı azalttı. Bu durum, uzaktan çalışmaya olan talebi de azalttı.

İhtiyaç azaldığına göre işten çıkarmalar da artmıştır herhalde?
Doğru, ihtiyaç azalınca maalesef işten çıkarmalar da arttı. Lay-offlar, toplu işten çıkarmalar, tecrübeli yazılımcıların da işsiz kalmasına neden oldu. Yeni mezunlar bu tecrübeli insanlarla yarışmak zorunda kaldı. Firmalar, yüksek faizler nedeniyle hem borç hem de yatırım alamadı. Bu yüzden yeni mezun yetiştirmek için bütçe de ayıramadı.

Bu durum sektörü nasıl etkiledi?
Yeni yazılımcıları ve tecrübeli olanları farklı etkiledi. Yeni yazılımcılar iş bulmakta zorluk çekerken tecrübeli olanlar ise istedikleri düzeyde iş bulmakta zorlandılar.

Hmm, anladım ama faiz kısmı tam oturmadı. Faizler niye yükseldi?
Pandemide eve kapanan halk süreç sonunda harcamalar yapmaya, tatillere gitmeye başladı. Harcamaların artması enflasyonu arttırır. Merkez bankası madem herkes harcamaya bu kadar meraklı borç alınca daha fazla faiz verin dedi (tabii ana amaç enflasyonu kontrol altına almaktı). Yüksek faizler, borçlanma maliyetlerini arttırarak şirketlerin ve yatırımcıların harcamalarını kısıtladı.

Yüksek faizler sadece yazılım sektörünü mü etkiledi?
Hayır, tüm sektörler etkilendi. Ancak teknoloji sektörü diğerlerinden daha fazla etkilendi.

Neden?
Yazılım dünyası sisli bir orman gibi, hangi yolun sonunda paranın beklediği ancak yola çıkınca anlaşılıyor. Diğer sektörlerde hava daha güzel. Yazılım yatırımcıları yüksek faiz altında o kadar cesur olamıyorlar.

Yatırımcılar her zaman risk almıyorlar mı?
Evet ama en az riskle en yüksek getiriyi elde etmeye çalışıyorlar. Bir start-up’a yatırıp getiri elde etmesini beklemek aylar alabiliyor. Yüksek faiz ortamında, yatırımcılar paralarını bankada tutarak enflasyona yenilmemeyi tercih ediyorlar. Ayrıca, kredi alıp start-up kurmak isteyenler de bu yüksek faizden etkileniyor.

O niyeymiş?
Aynı sebepten. Girişimin kâr etmesi aylar aldığı için yüksek faizle borç almak büyük bir risk.

Yani doğru mu anlamışım, o zaman biz şu an faizlerin düşmesini, yatırımların artmasını ve sektörün canlanmasını bekliyoruz. Peki bunun dışında yazılımcılar olarak yapabileceğimiz neler var?
Aynen doğru anlamışsın. Biz yazılımcılar olarak bu süreci verimli şekilde geçirebiliriz. Geleneksel teknolojilere bağlı kalıp, yeni fırsatları gözden kaçırmamak, portfolyomuzu güçlendirmek ve mental sağlığımıza dikkat etmek bu dönemde bizim için en önemli adımlar. Unutma; durgunluk geçici, kendini sürekli geliştirmek kalıcıdır.

Kaynaklar, ileri okumalar ve ek yorumlar
Reddit: Will tech hiring pick up if interest rates go down?
Pragmatic Engineer: The software engineering industry in 2024
I Spent 8 Weeks Researching the 2024 Tech Job Market
Vox: Why can’t prices just stay the same?

*İyi haber, FED’in 17–18 eylülde yapacağı bir sonraki toplantıda faizi düşürmesi bekleniyor.