Bilim İnsanları Evrenin Genişleme Problemini Çözdüklerini İddia Ediyor
Evrenimiz ne kadar hızlı genişliyor? Yeni bir yöntem, evrenimizin genişleme hızıyla ilgili problemleri çözmemize yardımcı olabilir…
Evrenimizin genişlediği artık bilinen bir gerçek. Peki evrenimiz ne kadar hızlı genişliyor? diye bir soru geliyor akla beraberinde…
Bu soruyu cevaplamak için bilim adamları iki farklı yöntem geliştirdi ve birbirinden biraz farklı iki cevap buldular ve bu da ‘Hubble gerilimi’nin kaynağı. Astrofizikçiler, cevaplardaki bu farklılığın önemli olduğunu ve bunu açıklamak için yeni bir fizik persfektifine ihtiyacımız olduğunu düşünen iki gruba ayrıldı.
Diğerleri bunu yöntemlerdeki farklılığa bağlıyor. Yakın tarihte gerçekleştirilen bir araştırma, şimdi farkın o kadar da çok olmayabileceğini gösterdi.
Hubble sabiti, evrenin genişleme hızıdır. Bu sayıyı bilmek, evrenimizin kaç yaşında olduğunu ve nasıl geliştiğini anlamamıza yardımcı olabilir. Bu sayıyı belirlemek için bilim adamları iki yöntem geliştirdi.
Birinci yöntemde, Büyük Patlama’dan sonra kalan zayıf ışığa baktılar. Arka planda kozmik mikrodalga olarak adlandırılan bu ışık, teleskoplar sayesinde yerde olduğu kadar uzayda da ölçülebilmiştir. Gözlemler, erken evren aşaması ‘standart modeli’ ile beslendi ve günümüzde Hubble sabitini tahmin etmek için kullanıldı.
Cevap, megaparsec başına saniyede 67.4 kilometredir (km/s/Mpc)
İkinci yöntemde ise, yakındaki bir evrendeki yıldızlara bakmak ve bizden ne kadar hızlı uzaklaştıklarını ölçtüler.
2001'de Wendy Freedman ve Chicago Üniversitesi’ndeki ekibi, Sefeid adlı yıldızlara bakmak için Hubble Uzay Teleskobu’nu kullandı.
Bu noktada Cevap, Hubble sabitini 72 km/s/Mpc olarak buldular.
Freedman ve ekibi, yıllar boyunca Sefeidlere bakmaya devam ettiler, ancak 2019'da ‘kırmızı devler’ olarak adlandırılan yıldızlara bakarak yöntemlerini çaprazlama yaparak kontrol etmeye karar verdiler. Bunlar, en yüksek parlaklığa ulaşan ve daha sonra hızla sönen çok büyük ve parlak yıldızlardır.
Bilim adamları, gerçek tepe parlaklığını ölçerek, ev sahibi galaksilere olan mesafeleri ölçebildiler. Ancak ölçümlerin doğru olması gerekiyordu. Böylece Freedman ve ekibi, farklı yıldızlar ve galaksiler için dört farklı ölçüm yöntemi kullandılar ve bunların yüzde bir hata oranında doğru olduğunu tespit ettiler.
Daha sonra Hubble sabitini tahmin etmek için kırmızı devleri kullandılar ve değerini 69.8 km/s/Mpc olarak buldular, bu da arka planda kozmik mikrodalga ışınını gözlemleyerek elde edilen değere çok daha yakın bir sonuçtur.
Freedman, ekibinin elde ettiği iki değerdeki farklılıkların nedenini açıklayarak şunları söyledi:
“Sefeid yıldızları her zaman biraz daha gürültülü, yani net değildir ve bu yüzden tam olarak anlaşılması da hep biraz daha karmaşık olmuştur; fakat galaksilerin aktif yıldız oluşum bölgelerindeki genç yıldızlardır, ve bu, diğer yıldızlardan gelen toz veya kirlilik gibi şeylerin ölçümlerimizi bozma potansiyeli olduğu anlamına geliyor.”
James Webb Uzay Teleskobu’nun piyasaya sürülmesiyle Freedman, daha yüksek çözünürlük ve hassasiyetle verilerin yakın gelecekte gelişeceğinden emin.
Freedman, “Yeni fizik için hala biraz daha zaman var, ancak olmasa bile, sahip olduğumuz standart modelin temelde doğru olduğunu gösterecektir, bu da beraberinde derin sonuçlara ulaşacağımızı gösteriyor.” dedi.
Yapılan bu araştırma çalışması Astrophysical Journal’da yayınlanacak.
Ameya Paleja | Interesting Engineering
