Şinzo Abe’nin Cenazesine Karşı Protesto: Japonya’da Bir Adam Kendini Ateşe Verdi
21 Eylül 2022 günü saat 06:50'de gerçekleşen olayda yetmişli yaşlarında Japon bir adam kendini ateşe verdi. Tokyo Metropolitan Polis Departmanı’nın açıklamasına göre, Başbakanlık Ofisi ve Ulusal Diyet Binası’na yakın olan olay mahallinde “Eski Japonya Başbakanı Şinzo Abe’nin cenaze törenine şahsen şiddetle karşı çıkıyorum” yazılı bir kağıt parçası ile yanmış bir plastik şişe bulundu. Vücudunun büyük bir kısmında yanıklar oluşan adam hastaneye kaldırılırken, bilincinin henüz açık olduğu ve “Üzerime yağ sürdüm ve ateşe verdim” dediği belirtildi. Olaya müdahale eden bir polis memuru da hafif yanıklara maruz kaldı.
Bu yılın Temmuz ayında silahlı bir suikaste kurban giden eski Japonya Başbakanı Şinzo Abe’nin cenaze töreni 27 Eylül’de düzenlenecek. Yurtiçi ve yurtdışından yoğun bir katılımın beklendiği törene karşı kamuoyunda muhalefet son aylarda yoğunlaştı. Törenin devlet cenazesi şeklinde kamu bütçesiyle finanse edilmesi temel problem olarak görülüyor. Anketler de seçmenlerin çoğunluğunun cenazeye yönelik harcamalardan memnun olmadığını göstermekte.
Devlet cenazeleri Japonya’da yerleşik bir uygulama olmayıp Yoşida Şigeru 2. Dünya Savaşı sonrasında devlet töreniyle uğurlanan tek başbakandır. Genellikle, vefat eden eski başbakanların cenaze masrafları şahsın ailesi ve siyasi partisi tarafından üstleniyor. Bu bağlamda Şinzo Abe’nin cenaze törenine karşı çıkanlar törenin düzenlemesine dair Başbakan Fumio Kişida’nın yeterli bir gerekçe göstermeyerek tek taraflı karar almasına tepkililer. İlaveten, COVİD-19 pandemi sürecinde ekonomik anlamda zorlanan Japonya halkının yükselen enflasyonla karşı karşıya kaldığı bu günlerde yaklaşık 1,65 milyar yen (11,4 milyon ABD doları) tutacağı tahmin edilen etkinlikte kamu fonlarının kullanılması da olumsuz karşılanıyor. Ülkenin ana muhalefet partilerinden biri olan Anayasal Demokrat Parti milletvekilleri gelecek haftaki törene katılmayacaklarını açıkladılar.
67 yaşındaki eski Japonya Başbakanı Şinzo Abe, 8 Temmuz 2022 günü Nara şehrinde üst kamara seçimleri için düzenlenen bir kampanya mitinginde vurularak öldürülmüştü. Japonya’nın en uzun süre görev yapan başbakanın suikasti nadiren siyasi şiddet ve silah suçu görülen bir ülke olan Japonya’yı şok etmişti. Suikasti ev yapımı bir pompalı tüfekle gerçekleştiren Tetsuya Yamagami polise verdiği ifadesinde, ailesinin Birleşme Kilisesi (Moon tarikatı) yüzünden maddi sıkıntılarla karşılaşarak parçalandığını, kilisenin Japonya’daki aktivitelerini desteklediğini düşündüğünden ötürü Şinzo Abe’yi hedefe aldığını belirtmişti. Olayı takiben Liberal Demokrat Parti kendi içinde kilise ile olan bağlantılarını incelemeye almış, partiden 179 milletvekilinin kiliseye bağış, üyelik, toplantılara katılım, vb. yollarla bağlantılı olduğu bulunmuştu. Başbakan Fumio Kişida kilise ile olan bağlantıları kesmek için kabine değişikliğine gitse de yeni kurulan kabinede de kiliseyle ilişkili bakanlar ve bakan yardımcıları olduğu ortaya çıktı. Kamuoyunda destek oranı yüzde 40'a düşen başbakanın Şinzo Abe’nin cenazesine dair aldığı kararlar da olumsuz değerlendiriliyor.
Kaynaklar: Kyodo, BBC, Asahi, Nikkei Asia, Japan Times.
