DÜNYA ÜZERİNDEKİ EN DERİN NOKTA: MARİANA ÇUKURU

Tepetaklak Dergisi Editör
Tepetaklak Dergisi
Published in
4 min readMay 2, 2018

Sizlerle birlikte ilin bir konu olan Mariana çukuruna değinelim.
Mariana çukuru, Büyük okyanusun batısındaki Mariana adalarının en büyüğü olan ve en güneyindeki adası olarak bilinen Guam adasının güney batısında, Japonya ve Endonezya’nın tam ortasında yer alır. Dünya üzerindeki en derin noktadır. Bilim adamları tarafından yapılan araştırmalar neticesinde en derin noktasının 10.994 metre olduğu belirlenmiş ayrıca uzunluğunun 2542 kilometre olduğu tespit edilmiştir. Çukurun genişliği ise 69 kilometredir. Ve o kadar derindir ki Everest’i ters çevirip Mariana çukuruna yerleştirildiğinde yine de 1 kilometrelik mesafe kalacaktır. Öyle ki suyun içine atılan 1 kilogram kütleli metalin tabana ulaşması, yaklaşık olarak 1 saat sürer.

Mariana çukurunun nasıl oluştuğundan bahsedelim;
Eski zamanlarda yerkabuğunu oluşturan plakalardan bazıları birbirlerine yaklaşarak çarpışırlar. Bu çarpışma sonucunda plakalardan biri diğerinin altına girerek ”dalma” adı verilen bir durum gerçekleştirir.
Dalma durumunun anlamı ise yoğunluk bakımından üstün olan plakanın, daha az yoğun olan plakanın altına kayması olayıdır. Sonuç olarak bu bölgelerde şiddetli depremler görülebilir ve depremlerin oluştuğu derinlikler levhaların büyüklüğüne göre 700 kilometreyi bulabilir. İşte Mariana Çukuru da Pasifik plakası ile Mariana plakasının birbirine çarpması sonucu oluşmuş bir çukurdur.

1951 yılında “Challenger II” gemisiyle Büyük Okyanus’ta araştırma yapan bilim insanları, Mariana veya Larron takımadalarının doğusunda denize saldıkları sondanın 10.863 metreye kadar indiğini görünce, o güne kadar bilinen deniz çukurlarının en derinini bulduklarını anladılar. 1960 yılında yaptıkları dalışta ise “Trieste” adlı batiskaf, denizin altında 10.916 metreye kadar inebildi. Batiskafın içindeki İsviçreli bilim insanı Jacques Piccard ile Teğmen Donald Walsh, Mariana Çukuruna inebilmeyi başaran ilk insanlar olmuşlardır.
Derin noktaya iniş yaklaşık 3 saat 15 dakika sürmüş, burada 20 dakikalık bir sürenin ardından tekrar yüzeye çıkılmasıyla toplamda 5 saatlik bir sürede dalış ve yüzeye çıkış tamamlanmıştır.
25 Mart 2012'de ise yönetmen James Cameron “Dikey Torpil(Deepsea Challenger)” adlı özel denizaltısıyla Mariana Çukuruna tek başına inmeyi başardı. 156 dakikada Dünya’nın tabanına inen, 3 saat incelemelerde bulunan Cameron, beklenenden daha kısa sürede, 70 dakikada yüzeye çıktı. Orada yeni canlı türleri de keşfetmiştir. En derin noktaya yani Challenger deep’e inmeyi tek başına başaran ilk insan olmayı başarmıştı.

Mariana Çukurunun derinliklerine doğru yapılan bu yolculuklar her ne kadar sorunsuz olarak geçilse de göz ardı edilen tehlikeler oldukça büyüktür çünkü dip noktadaki basınç yeryüzü basıncının nerdeyse 1000 katı oranındadır. James Cameron’un dalış yaptığı denizaltıda bu sebepten dolayı metrekare başına 7250 tondan daha fazla oluşabilecek bir basınca karşı dayanıklı olarak yapılmıştır.
Mariana çukurunda da bazı özel mikroorganizmalar, balılar, ahtapotlar ve bakteri çeşitlerinin de varlığı bulunmuştur. Sizleri bu canlılarla baş başa bırakalım;

Fenersiler

Fanfin deniz şeytanı

Pençediş balığı

Futbol balığı

Balta balığı

Ejderha balığı

Eğer bir gün üzerinden geçerseniz unutmayın ki aşağıda bambaşka bir dünya var.

Her ay başka konulara değinmek, bambaşka bilgiler edinmek gerçekten çok heyecan vericiydi. Yazı yazmak ve yazılarınızın herhangi bir kitleye ulaşacağını bilmek değişik duygular kattı bizlere. Şuan buna bir ara veriliyor olsa da dergi işine girmek aklımın ucundan geçmezdi. İyi ki böyle bir işe girişmişiz ve bu çalışmalarda yardımı dokunan herkese ve siz okuyucularımıza teşekkür ediyorum. Güzel anı ve deneyimler kattınız.. Görüşmek üzere 

Yazar: Selin ÇİÇEK

--

--