เมื่อ Gymno ตั้งท้อง และการเก็บเมล็ด

Anubis
TH Cacti & Succulents
2 min readApr 25, 2015

มาดูขั้นตอนการเก็บเมล็ด Gymno กันครับ

จาก Entry เก่า เรื่องการกรีดดอกเพื่อผสมเกสร ผสมเกสร Gymnocalycium แบบพิเศษ ผ่านไปสักระยะเวลาหนึ่งก็ค่อนข้างมั่นใจได้ว่าฝักน่าจะผสมติดแน่นอนแล้ว โดยก้านดอกจะค่อยๆ บวมขึ้นที่ละน้อยๆ ครับ จะไม่แห้งเหี่ยวไปเหมือนดอกที่บานแล้วไม่ได้รับการผสม ช่วงนี้ก็ต้องพยายามไม่ไปยกดูมันบ่อย เพราะเดี๋ยวจะทำหักคามือเหมือนปีที่แล้วซะอีก ><

รูปฝักหลังจากผ่านไปประมาณ 15 วัน

สำหรับชุดนี้ ผมทำการกรีดดอกผสมไปเมื่อวันที่ 17 มีนาคม 2558 เคยได้ยินมาว่ายิมโนฯ ตั้งท้องประมาณหนึ่งเดือนถึงเก็บฝักได้ มาดูกันว่าผ่านไปประมาณเดือนนึง มีการเปลี่ยนแปลงอย่างไรบ้าง

รูปฝักเมื่อเวลาผ่านไปเดือนนึงพอดิบพอดี photo@18-Apr-2015

จะเห็นได้ชัดว่า ก้านดอกบวมขึ้นพอสมควร แต่ก็ยังไม่เป่งมาก และสีของฝักก็ยังค่อนข้างเขียวอยู่เลย จับๆ ดูก็ยังแน่นไม่มีทีท่าว่าจะหลุดอยู่เหมือนเดิม ดูทรงแล้วท่าทางจะยังไม่สุกง่ายๆ ครับ

แต่เรื่องที่ไม่น่าเชื่อก็เกิดขึ้น เพราะหลังจากถ่ายรูปข้างบนแล้วทำการโพสแซวว่าเมื่อไหร่จะคลอด พอวันรุ่งขึ้นมาดูอีกรอบ ปรากฏว่า …

photo@ 19-Mar-2015

บวมเป่งละคร้าบบบบ งงเลยยย พอพลิกดูอีกด้านก็พบว่า เอ้ยยยย…

ฝักปริ เก็บได้โลดครับ

ฝักมีสีแดงขึ้นอย่างเห็นได้ชัด แล้วก็มีรอยปริออก แสดงให้เห็นถึงเมล็ดที่อัดแน่นอยู่ข้างใน ดูจากสีเมล็ดแล้วก็น่าจะเก็บได้แล้วครับ แต่ผมรออีกวันสองวันแล้วจึงเก็บ เพราะวันที่ปริวันแรก ลองดึงแล้วยังตึงๆ มืออยู่มาก เลยรออีกหน่อยดีกว่า แต่เท่าที่อ่านในเน็ตมา ส่วนมากถ้าฝักปริแล้วนี่คือเด็ดเก็บได้เลยนะครับ เพราะเมล็ดน่าจะสุกแล้ว ไม่รู้สภาพอากาศมีส่วนด้วยหรือเปล่า เพราะช่วงสองวันนี้อากาศร้อนมากๆ

ขนาดของฝักอันใหญ่

ขนาดของฝักก็พอสมควรครับ ท่าทางจะได้เมล็ดเยอะอยู่ ^^ หลังจากรอให้อีกฝักนึงปริตาม ก็ทำการเก็บเกี่ยวมาทั้งสองฝักครับ ตอนเด็ดออกนี่ยังตึงมือเลยนะ ไม่เหมือนพวกเฟรเลียที่แห้งคาฝักเลย อันนั้นสะกิดแล้วติดมือออกมาเลย

ต่อไปจะเป็นการแกะเมล็ดข้างในออกมาชมกันนะครับ เนื่องจากในฝักจะมีลักษณะเหมือนผลไม้ชนิดอื่นๆ คือจะมีส่วนที่เป็นเนื้อของผลไม้อยู่ด้วย และจะมีคล้ายๆ เมือกบางๆ เคลือบผิวเมล็ดอยู่ เราต้องการทำการล้างทำความสะอาดเนื้อเยื่อและเมือกพวกนี้ออกก่อนครับ

เอามีดกรีดดูหน่อยซิ ว่าข้างในเป็นยังไง

หลังจากกรีดแล้วผมใช้ตะแกรงตาละเอียด (ผมซื้อไส้กรองใบชามา ราคาอันละ 30 บาทครับ) หรือท่านอื่นๆ จะนิยมใช้กระชอนกัน แต่พอดีผมหาซื้อไม่ได้เลยเอาแบบนี้ก่อนละกัน เล็กกะทัดรัดดี

เอาตะแกรงแช่น้ำ จับเมล็ดโยนลงไปแล้วขยำๆ ขยี้ๆ ให้เมือกหลุดออก

ทำจนครบทุกฝัก ลองดูว่าสะอาดดีแล้ว เก็บเศษขยะแยกทิ้งไป แล้วยกขึ้นมาเอาทิชชู่ซับจากด้านนอก นำไปตั้งผึ่งลมไว้ให้แห้งครับ

ล้างเสร็จแล้วหน้าตาประมาณนี้

หลังจากแห้งดีแล้ว จะนำไปเพาะ ผัด หรือแกงก็แล้วแต่สะดวกครับ :P

เมล็ดรอบนี้สองฝัก ได้มาจำนวนค่อนข้างมากกว่าที่คิดไว้เยอะเลย เท่าที่กะด้วยสายตาน่าจะอยู่ราวๆ 800–1000 เมล็ดหรืออาจจะมากกว่านั้น(นับไม่ไหวครับ) ตอนนี้ยังรออีกฝักที่อยู่ที่ต้นด่าง เดี๋ยวจะได้ลองเอามาเพาะเปรียบเทียบกันดูว่าแบบไหนให้ลูกด่างได้ดีกว่ากันครับ ระหว่างต้นแม่ด่างถือฝัก กับต้นแม่ธรรมดาอีกอย่างคือยังสงสัยเรื่องอัตราการงอกด้วยว่าจะดีแค่ไหน ปีนี้ลองเก็บข้อมูลดูก่อนไว้มีโอกาสปีหน้าอาจจะมีเมล็ดหลากหลายกว่านี้ครับ

นี่เมล็ดแค่สองฝัก แต่ได้จำนวนเยอะมากกกก คนที่ปลูกเป็นฟาร์มนี่คงนับกันมือหงิก

--

--

Anubis
TH Cacti & Succulents

Software Engineer / Photographer / Cactus lover / etc