Token Economy. Η νέα αλλαγή είναι εδώ

Μέρος Α.

Γιώργος Καραμανώλης,

Co-Founder & CTO/CIO, Crowdpolicy https://www.linkedin.com/in/karamanolis

H τεχνολογία έχει αλλάξει ριζικά πολλούς παραδοσιακούς κλάδους

Παραδείγματα: η πλατφόρμα tripadvisor για τις διακοπές και τον τουρισμό, το Alibaba, ebay και amazon για το εμπόριο, το itunes για την μουσική, το netflix για τη διασκέδαση, το Facebook για όλα τα προηγούμενα και το μοντέλο παραγωγής περιεχομένου. Το #fintech και το #insurtech για τις χρηματοοικονομικές και ασφαλιστικές υπηρεσίες αντίστοιχα. Το crowdfunding ως διαδικασία και μεθοδολογία για την άντληση χρηματοδότησης..

Είμαστε μπροστά σε έναν ακόμα μετασχηματισμό. Με πιο έντονα και κυρίαρχα τα χαρακτηριστικά εκδημοκρατισμού των αγαθών και της συμμετοχικότητας. Με την πιο ενεργή αλληλεπίδραση κάθε εμπλεκόμενου μέρους. Πολλές φορές με λιγότερους ή καθόλου ενδιάμεσους στις συναλλαγές των υπηρεσιών.

Το “Ιnternet of Value” και τα παραδοσιακά αγαθά

Ο φυσικός (και ο ψηφιακός) κόσμος χαρακτηρίζονται από συναλλαγές σε αγαθά και υπηρεσίες (assets). Τα αγαθά είναι είτε υλικά, είτε άυλα.

Ας δούμε μερικές περιπτώσεις αγαθών: φως, νερό, υπηρεσίες, μετοχές, ακίνητα, έργα τέχνης, μουσική, υποσχέσεις, κ.α. Πολλές από αυτές τις συναλλαγές βασίζονται σε συμβόλαια, διακίνηση χρημάτων μέσω συμβατικών καναλιών καθώς και σε πολύπλοκες συμφωνίες.

Τα περισσότερα από αυτά δεν μπορούν να διαιρεθούν σε μικρότερα τμήματα, να είναι ρευστοποιήσιμα, να παρέχουν κέρδη και οφέλη στους ιδιοκτήτες τους. Επίσης δύσκολα μπορούν να μεταβιβάζονται από τον ένα στον άλλο. Υπάρχουν και πιο απλά αγαθά (π.χ μουσική, πόντοι επιβράβευσης σε ένα σουπερμάρκετ, κουπόνια) που χάνουν την αξία τους ή ανά περίπτωση δεν δίνουν μεγαλύτερη προοπτική η δυναμική στη σχέση του καταναλωτή με τον οργανισμό που τα εκδίδει.

O παράγοντας της νέας αλλαγής

Η τεχνολογία blockchain έγινε ευρύτερα γνωστή μέσα από την χρήση του νομίσματος bitcoin. Μπορεί να χαρακτηριστεί ως ένα “βιβλίο” στο οποίο έχει πρόσβαση για “ανάγνωση και γραφή” ο καθένας ή συγκεκριμένη ομάδα χρηστών. Μπορεί να χαρακτηριστεί και ως ένα λογιστικό βιβλίο (γενικό καθολικό, Ledger) στο οποίο καταγράφεται κάθε συναλλαγή π.χ αγορά, πώληση ή μεταβίβαση. Για παράδειγμα, στις συναλλαγές των κρυπτονομισμάτων παρουσιάζονται όλες οι εγγραφές που αφορούν τις αγοραπωλησίες. Ανάλογα με το σενάριο χρήσης υπάρχουν διάφοροι τύποι τεχνολογιών blockchain και αποκεντρωμένων ‘Ledgers’ (DLTs) α) Ανοικτά blockchain όπου όλοι και ισότιμα, ανάλογα με την προσφορά τους μπορούν να διαβάζουν και να γράφουν σε αυτό το βιβλίο, β) Enterprise blockchain ή DLTs. (Distribuled Ledger Technologies). Αυτές οι τεχνολογίες μπορούν να χρησιμοποιούνται από οργανισμούς για να απλοποιήσουν και να υποστηρίξουν διαδικασίες π.χ για παρακολούθηση της εφοδιαστικής αλυσίδας (supply chain) από την αρχή της κατασκευής ενός προϊόντος και των πρώτων υλών και γ) Υβριδικά, κάποιο μέρος τους είναι ανοικτό και κάποιο κλειστό.

Το νέο μοντέλο διαχείρισης των αγαθών επηρεάζεται από τις τεχνολογίες blockchain/DLT σε τομείς της αγοράς που δεν έχουν κατ ανάγκη σχέση με τραπεζικά περιβάλλοντα

Η συζήτηση γίνεται σε 2 βασικά επίπεδα:

1. Κρυπτονομίσματα / εναλλακτικά νομίσματα που βασίζονται σε τεχνολογίες blockchain
2. H χρήση της τεχνολογίας blockchain σε μια σειρά από περιπτώσεις σε τομείς της Οικονομίας. Ως υποδομή

Ενα βασικό συστατικό της τεχνολογίας blockchain είναι τα tokens.

To token ως το δομικό συστατικό μιας trillion euro market ψηφιακής οικονομίας

To token μπορεί να χαρακτηριστεί ως ένα ψηφιακό αγαθό (digital asset). Είναι ένα κλειδί, που πιστοποιεί με μονοσήμαντο τρόπο, ότι το πρόσωπο που το κατέχει είναι και ο ιδιοκτήτης μιας αξίας. Τα tokens μπορούν να υποστηρίζονται / αντιστοιχούν σε φυσικά assets τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τους ιδιοκτήτες τους η να καταναλωθούν έναντι κάποιου προϊόντος υπηρεσίας ή πλατφόρμας. Μπορούν να χρησιμοποιούνται ως εσωτερικές μονάδες για την αγορά αγαθών / υπηρεσιών εντός συστήματος. Ένα token μπορεί να αναπαρασταθεί σε όλα τα παραπάνω είδη blockchain και να είναι χρησιμοποιήσιμο/διαθέσιμο μέσω ενός κατάλληλου πορτοφολιού / ανταλλακτηρίου (market place).

H συμμετοχή σε μια τέτοια διαδικασία προϋποθέτει την αγορά των tokens με χρήση fiat currency (π.χ ευρώ) ή με συμβατό κρυπτονόμισμα (π.χ bitcoin, ethereum). Μπορεί να αποτελεί μια μονάδα αξίας η οποία αντιστοιχεί σε κάποιο φυσικό αγαθό. Tα tokens κατα βάση είναι διαθέσιμα σε μια κατανεμημένη βάση τύπου blockchain ώστε να υποστηρίζονται οι προϋποθέσεις διαφάνειας, πιστοποίησης των συναλλαγών και ελέγχου από την κοινότητα των χρηστών ή κάθε ενδιαφερόμενο. Σε όλα αυτά ακολουθoύνται πρότυπα ανάλογα με την περίπτωση ώστε να έχουν χαρακτηριστικά ανταλλαξιμότητας ή διαλειτουργικότητας. Το πιο διαδεδομένο τεχνικό πρότυπο είναι το ERC 20 της πλατφόρμας ethereum.

Για παράδειγμα ένα token μπορεί να αντιπροσωπεύει ένα ψηφιακό νόμισμα, κάποια τ.μ ενός ακινήτου, το 1% ενός ακριβού πίνακα ζωγραφικής κλπ. Η εφαρμογή των tokens σε τομείς της οικονομίας επεκτείνει τη δυνατότητα χρηματοδότησης και υποστήριξης αγαθών και των ιδιοκτητών τους (asset owners) που δεν είναι εμπορεύσιμα. Παρέχει επίσης ευελιξία στην απόκτηση τους, αφού κάποιος επενδυτής ή υποστηρικτής μπορεί να αγοράσει ένα μικρό κλάσμα (fraction) του αγαθού, και μετά να το ανταλλάξει.

Διαβάστε επίσης ..

• Tokens — a gentle intoduction

Ενα αγαθό που γίνεται.. token(s)

Η μετατροπή ενός ψηφιακού αγαθού σε token θα μπορούσε να πει κάποιος ότι μοιάζει με τη κλασσική διαδικασία και την λογική έκδοσης ενός χρέογραφου με τεχνολογική διαφοροποίηση της διαδικασίας.

Οι διαφορές όμως είναι σημαντικές (Τεχνολογική κλιμάκωση λόγω της φύσης της τεχνολογίας, μαζικότητα συμμετοχής και συναλλαγών κλπ) .

Τα παρακάτω παραδείγματα πραγματικών ή άυλων αγαθών θα μπορούσαν να αναπαρασταθούν ως tokens:

• Με την χρήση των tokens μπορεί να τρέξει διαδικασία αποκεντρωμένου p2p crowdfunding ICO (Initial coin offering. Διαβάστε περισσότερα στο investopedia και στη wikipedia
• Χρήση ως εναλλακτικό — ψηφιακό νόμισμα για εσωτερικά — διευρευμένα δίκτυα συναλλαγών (π.χ προμηθευτές, πελάτες κλπ)
• Πόντοι — loyalty — κουπόνια — εισιτήρια
• Κάθε συναλλαγή — συμβόλαιο υπηρεσίας
• Οι μετοχές, Μια μετοχή ή τμήμα / κλάσμα αυτής..
• Κάποια τετραγωνικά μέτρα ενός ακινήτου
• Μερίδια ιδιοκτησίας σε φωτοβολταϊκό πάρκου..
• Πατέντες, Πνευματική ιδιοκτησία
• Μεταβίβαση ιδιοκτησίας — γενικά δικαιωμάτων
• Το 10% μιας ακριβής συλλογής έργων τέχνης..
• H ημερήσια ή ωριαία χρήση ενός αυτοκινήτου
• Κουπόνια λογισμικού — έκπτώσεων
• API keys για πρόσβαση σε πλατφόρμες από προγραμματιστές και ανάπτυξη υπηρεσιών προστιθέμενης αξίας.
• …

Η αξία για τους οργανισμούς

Υπάρχουν πολλοί λόγοι που η χρήση tokens μπορεί να μετασχηματίσει παραδοσιακού κλάδους της οικονομίας:

• Τα δυνατά brands έχουν τη δυνατότητα να κάνουν ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ συμμέτοχους τους καταναλωτές και να ενισχύσουν επιχειρησιακές διαδικασίες λαμβάνοντας χρηματοδότηση
• Τα start ups ή εδραιωμένες εταιρίες μπορούν να χρηματοδοτήσουν την υλοποίηση ενός επιχειρηματικού σχεδίου συσχετιζόμενο με την απόδοσή του και με δυναμικό τρόπο
• Μετατροπή παραδοσιακών αγαθών σε ρευστοποιήσιμα, ανταλλάξιμα και εμπορεύσιμα αγαθά.
• Διαφάνεια στις συναλλαγές — λογοδοσία
• Ταχύτητα — Ελαχιστοποίηση γραφειοκρατία

Μεταφερόμαστε σταδιακά από τις πλατφόρμες διαμεσολαβησης και τα κεντρικοποιημένα marketplaces σε αποκεντρωμένα δίκτυα ανταλλαγής αξίας που βασίζονται σε ψηφιακές αναπαραστάσεις αγαθών του πραγματικού κόσμου και την χρήση ψηφιακών αναπαραστάσεων σε μορφή ειδικών κλειδιών (tokens) και της τεχνολογίας blockchain.

Το ενδιαφέρον είναι μεγάλο από πολλές πλευρές..

• Μεγάλοι vendors ασχολούνται με την τεχνολογία και παρέχουν enterprise λύσεις και πλατφόρμας ανάπτυξης υπηρεσιών βασισμένες σε blockchain (π.χ ΙMB — Microsoft)
• Yπάρχουν παραδείγματα από το δημόσιο τομέα. Π.χ βλ Ουκρανία και τα auctions https://cointelegraph.com/news/ukraine-to-auction-seized-assets-through-blockchain-showing-it-fights-corruption και http://www.smartdubai.ae/dubai_blockchain.php
• Ενδιαφέρον σημαντικών πλατφορμών να αξιοποιήσουν την τεχνολογία π.χ
• https://www.forbes.com/sites/jwebb/2017/08/31/alibaba-ey-ibm-and-microsoft-use-the-blockchain-to-create-a-transparent-supply-chain/#381d1b3e4b37
• Κρυπτονομίσματα (βλ. Coinmarket Cap)

Οι προκλήσεις

Όλα τα παραπάνω, καθώς και ένα σχέδιο μετάβασης στην “οικονομία των tokens” έχει θεσμικές, νομικές, επιχειρησιακές και τεχνολογικές προκλήσεις καθώς και ερωτήματα για την σωστή χρήση των tokens και ενημέρωση των κατόχων τους.

Προϋποθέτει την χρήση κατάλληλης υποδομής και συνδυασμένης τεχνογνωσίας (νομικά, οικονομικά και σίγουρα τεχνολογικά..)

Είμαστε ανοικτοί σε τέτοιες συνεργασίας υλοποιούμε αντίστοιχες πλατφόρμες και πρωτοβουλίες. Ενδεικτικά βήματα έως τώρα:

1. Πιστεύουμε στη διάδοση της τεχνολογίας blockchain / DLTs , στην προστιθέμενη αξία που θα έχει για φορείς και οργανισμούς του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα. Είναι αντικείμενο όλων των δράσεων καινοτομίας crowdhackathon.com. Συνοπτικά μέσα από τη διαδικασία των crowdhackathon έχουμε ενθαρρύνει την ανάπτυξη εφαρμογών που βασίζονται σε τεχνολογίες blockchain. Ενδεικτικά : Ασφαλιστήρια και συμβόλαια, έξυπνες πόλεις και έξυπνη χρέωση στην κατανάλωση νερού (smart city).

2. Έχουμε υποστηρίξει σε επίπεδο mentoring, startups που θέλουν να μπουν σε αυτό τον χώρο παρέχοντας υπηρεσίες προστιθέμενης αξίας

3. Υλοποιούμε block chain based υπηρεσίες ως μέρος της στρατηγικής ψηφιακού μετασχηματισμού για μεγάλους οργανισμούς

Στις 21/9 υπάρχει ομιλία του Michael Psalidas στο Crowd dialogue Europe για την νέα τάση των Initial coin offers και τα κρυπτονομίσματα για την χρηματοδότηση νέων επιχειρηματικών σχεδίων. http://www.crowddialog.eu/

..Έρχονται και άλλα..τα οποία σταδιακά θα ανακοινώνουμε!

===

image credit https://www.flickr.com/photos/opensourceway/8297629214/