ความรู้แบบคนขับรถ (Chauffeur Knowledge)
ในยุคที่ใคร ๆ ก็สามารถกลายเป็น “กูรู” หรือ “อินฟลูเอนเซอร์” ได้ในชั่วข้ามคืน โดยไม่จำเป็นต้องมีความรู้จริง ๆ เพียงแค่มีคนติดตามเยอะ เรามักจะได้ยินคำพูดที่ดูฉลาดเกินเหตุบนโลกออนไลน์กันอยู่บ่อย ๆ แต่คำพูดเหล่านั้นจริง ๆ แล้วมีความรู้อยู่เบื้องหลังจริงหรือ? ขอหยิบยกความรู้จาก Charlie Munger (ชายที่เป็นคู่หูธุรกิจของ Warren Buffett) มาสะกิดใจให้คิดกันเล่น ๆ ด้วยเรื่อง “ความรู้แบบแพลงค์” และ “ความรู้แบบคนขับรถ” ที่เขาได้พูดไว้ที่ USC
ก่อนอื่น มารู้จักคำว่า “ความรู้แบบแพลงค์” กันก่อน:
- ความรู้แบบแพลงค์ (Planck Knowledge)
- คำนี้ตั้งชื่อตาม Max Planck นักฟิสิกส์ผู้คิดค้นทฤษฎีควอนตัม คนแบบแพลงค์คือคนที่มีความรู้เชิงลึกจริง ๆ ซึ่งพวกเขาเข้าใจในสิ่งที่พูดอย่างทะลุปรุโปร่ง มีประสบการณ์และความรู้ที่ผ่านการศึกษาและทดลองมาอย่างยาวนาน เช่น นักวิทยาศาสตร์ผู้เคร่งครัด, ศาสตราจารย์ในมหาวิทยาลัย หรือผู้เชี่ยวชาญในสาขาเฉพาะทางต่าง ๆ พวกเขาไม่เพียงแค่ท่องจำได้ แต่ยังสามารถอธิบายเชิงลึกในเรื่องนั้น ๆ และทำความเข้าใจถึงรากฐานของความรู้นั้นได้จริง ๆ
- ความรู้แบบคนขับรถ (Chauffeur Knowledge)
- ส่วน “ความรู้แบบคนขับรถ” มาจากเรื่องตลกเล่าต่อกันมาเกี่ยวกับ Max Planck เอง! มีเรื่องเล่าว่า เมื่อ Planck ไปพูดตามงานสัมมนาต่าง ๆ คนขับรถของเขาเคยฟังบ่อยจนจำได้หมดทุกคำพูด จนวันหนึ่งคนขับรถบอกว่า “ผมก็พูดแทนได้นะ!” Planck เลยยอมให้คนขับรถขึ้นเวทีพูดแทน! แน่นอน คนขับรถจำบทพูดได้หมด แต่เมื่อมีคนถามคำถามลึก ๆ เขาก็ตอบไม่ได้เลย คนขับรถจึงเป็นตัวอย่างของคนที่ท่องจำได้ แต่ไม่ได้มีความรู้เชิงลึก ไม่ได้เข้าใจจริง ๆ เหมือน Planck
นี่คือสิ่งที่เกิดขึ้นบ่อย ๆ ในโลกออนไลน์ในทุกวันนี้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งกับพวก “อินฟลูเอนเซอร์” หรือ “กูรู” ที่มักจะพูดแบบฟังดูดี มีทฤษฎี มีสูตรสำเร็จต่าง ๆ นานา แต่ถ้าลองถามลึก ๆ ดูว่าคำพูดนั้นจริงแค่ไหน ตอบไม่ได้! เหมือนคนขับรถที่แค่จำบทได้แต่ไม่มีความรู้เชิงลึกของแพลงค์
- ความรู้แบบไหนที่ควรตาม?
- ในการเลือกที่จะตามใคร หรือฟังใครสักคน ไม่ใช่แค่เพราะเขามีคนติดตามเยอะ หรือพูดได้คล่องแคล่วลื่นไหล เหมือนอินฟลูเอนเซอร์ที่อัดคลิปพูดไอเดียดี ๆ บน TikTok หรือ Youtube คุณต้องมองหาคนที่มี “ความรู้แบบแพลงค์” คนที่เข้าใจในสิ่งที่พูดจริง ๆ ไม่ใช่แค่คนที่ “พูดได้” เท่านั้น
คิดง่าย ๆ แบบนี้ เวลาเลือกตามใครก็ลองถามตัวเองว่า คนนี้เป็น “แพลงค์” หรือแค่ “คนขับรถ”? ถ้าฟังแล้วรู้สึกว่าเขาแค่จำ ๆ มาแบบคนขับรถ ควรระวัง! เขาอาจจะเป็นแค่ “แพลตฟอร์ม” ที่ทำเงินจากยอดฟอลโลว์ ไม่ใช่คนที่มีความรู้จริง ๆ
สุดท้ายนี้ การมีคนติดตามเยอะไม่ได้แปลว่ามีความรู้เยอะ เราควรใส่ใจที่เนื้อหามากกว่าเงื่อนไขภายนอก เหมือนกับที่ Munger บอกไว้ว่า “อย่าเป็นแค่คนขับรถ พยายามเป็นแพลงค์ในเรื่องที่เราสนใจให้ได้!”
เลือกฟังคนที่พูดแล้วเข้าใจดีกว่าแค่พูดให้ฟังดี แล้วคุณจะไม่ต้องถูกหลอกง่าย ๆ บนโลกออนไลน์!
— -
หวังว่าอ่านแล้วจะได้หัวเราะนิด ๆ และคิดหนักขึ้นอีกหน่อยในการเลือกฟังใครนะครับ
บทความนี้น้อง ChatGPT เป็นคนเขียนให้ ไม่ได้พาดพิงใคร แค่อยากลองดูว่าน้องเขียนบทความเก่งขึ้นมั๊ย :)
