Doctor’s orders! Στο μουσείο με συνταγή γιατρού.
Πολιτισμός και Τρίτη Ηλικία.
H γήρανση του πληθυσμού στην Ελλάδα και τον κόσμο είναι γεγονός.
Γεγονός έχει γίνει και η στερεοτυπική αντίληψη ότι η 3η ηλικία συσχετίζεται με την επιδείνωση της υγείας και την κακή ποιότητα ζωής.
Πώς θα μπορούσαμε να αντιστρέψουμε αυτή την αντίληψη;
Όχι μόνο για χάρη της αισιόδοξης -γενικότερα- πλευράς της ζωής, αλλά και επειδή είναι σημαντικό να μην κουβαλούν αρνητική ψυχολογία όσοι περνούν το ηλικιακό κατώφλι των 60–65. Ίσως αυτό να είναι τελικά και το μυστικό της ποιοτικής μακροζωίας.
Η έκθεση στην τέχνη είναι πάντα μια καλή οδός βελτίωσης της ποιότητας ζωής, γιατί επιδρά πολύ στο πνεύμα και την ψυχολογία, και εντέλει και στο σώμα.
Για τους ηλικιωμένους πολίτες, αυτό θα μπορούσε να γίνει ότι τους δίνεται βήμα να εκφραστούν μέσα από την επαφή με την τέχνη, βιώνοντάς την εντός και εκτός των χώρων πολιτισμού και με τρόπο που να τους ανανεώνει ή να τους προκαλεί το ενδιαφέρον τους για κάθε της μορφή. Επιπλέον είναι και αποδεδειγμένο πως η συμμετοχή σε δράσεις που σχετίζονται με τον πολιτισμό και ειδικότερα με την τέχνη, βελτιώνει την ποιότητα ζωής των ανθρώπων που ανήκουν στη συγκεκριμένη ομάδα, ενισχύοντας παράλληλα τις γνωστικές λειτουργίες όπως η σκέψη, η μνήμη και η αντίληψη.
Τι κάνουν τα μουσεία και οι χώροι πολιτισμού;
Ενόψει των νέων δημογραφικών δεδομένων που αλλάζουν το χάρτη δομής της κοινωνίας, πολλά μουσεία ήδη αναπτύσσουν το κοινό που αποτελείται από άτομα τρίτης ηλικίας μέσω της διεξοδικής διερεύνησης και κατανόησης των βιολογικών, ψυχολογικών και κοινωνικών εξελίξεων και αλλαγών που βιώνουν. Υπό αυτό το πρίσμα, σχεδιάζουν δράσεις που αναγνωρίζουν την ανάγκη της καλλιτεχνικής εκπαίδευσης των ηλικιωμένων.
Πώς αντιδρά η πολιτεία;
Η πολιτεία, μάλιστα, δείχνει να κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση — σε ένα μονοπάτι που ήδη έχουν χαράξει άλλα ευρωπαϊκά κράτη — αναγνωρίζοντας αρχικά την συζήτηση που πρέπει να ξεκινήσει πάνω στην θεματική της ψυχικής υγείας των ανθρώπων, ανακοινώνοντας τον Δεκέμβριο 2022 την πολιτιστική συνταγογράφηση, την ένταξη δηλαδή δράσεων πολιτισμού στην προληπτική και θεραπευτική αγωγή και θωράκιση της ψυχικής υγείας.
Ένα πρώτο βήμα!
Ας κινητοποιηθούμε λοιπόν, ας αναζητήσουμε τις δράσεις που απευθύνονται στους γονείς μας αλλά -γιατί όχι;- και σ’ εμάς. Μια επίσκεψη στις μουσειακές εκθέσεις (όπως αυτή που ξεκινάει 08 Φεβρουαρίου 2023 και τρέχει ως τα τέλη Μαΐου), συμμετοχή στις καλλιτεχνικές δραστηριότητες και στα εκπαιδευτικά προγράμματα ενός χώρου πολιτισμού, ή όταν οι συνθήκες δεν το επιτρέπουν, ας δοκιμάσουμε να κάνουμε κάτι στο σπίτι, όπως να χρωματίσουμε μια εικόνα, να ακούσουμε ή παίξουμε μόνοι μας μουσική, ή να κατασκευάσουμε κάτι με τα χέρια μας.
Πηγές
- Hsieh, H-J (2010) Museum lifelong learning of the aging people, Procedia Social and Behavioral
Sciences 2, 4831–4835 - Πολιτιστική Συνταγογράφηση: Ένταξη του ερευνητικού σκέλους στο Ταμείο Ανάκαμψης, Η Ναυτεμπορική, 21 Δεκ. 2022. https://www.naftemporiki.gr/culture/1420354/politistiki-syntagografisi-entaxi-toy-ereynitikoy-skeloys-sto-tameio-anakampsis/
