Podcast Yayını Nasıl Yapılır? Podcast Yayını için Hangi Ekipmanlara İhtiyaç Duyulur?

EDIT:
Hazır ziyaret etmiş ve yazımı okuyorken:

Türkiye genelinde Podcast dinleme alışkanlıklarını anlamak ve bu konuda farklı projeler geliştirmek için Türkeç podcast yayıncılığı üzerine yeni girişimimiz @podiolab ile birlikte bir anket hazırlayıp yayına aldık.

Bu yanıtlardan elde edeceğimiz çıktılar sayesinde podcast dinleyicileri ve yayıncılarının ihtiyaç duyacağı içerikleri ve projeler üretmeyi, podcast yayıncılığına başlayacaklara destek olmayı hedefliyoruz.

Eğer anketimize vakit ayırıp doldurur ve bu anketi podcast dinlediğini bildiğiniz dostlarınızla paylaşarak bize destek olursanız podcast ekosistemine katkı sağlamamıza yardımcı olmuş olursunuz ve de gerçekten çok mutlu oluruz.

Şimdiden teşekkür ederim desteğiniz için.
http://bit.ly/podcastdinleyicianketi

— — — — — -

Bir süredir Ha Geldi, Ha Gelecek! adı altında yayın yaptığım bir Türkçe podcast kanalım var.Co-host’um Emre ile başladığım podcast yolculuğu şimdi sevgili Sertaç Doğanay ile birlikte yaklaşan teknolojik yenilikleri, bu yeniliklerin ekonomik ve sosyal etkilerini, yurt dışında ve Türkiye’de yansımalarını konuşuyor ve tartışıyoruz.

Türkiye’de ya da yurt dışında bu alanlarda çalışan akademisyenleri, girişimcileri, teknolojiye, bilime, sanata yön veren kişileri konuk ederek görüşlerini alıyor ve yaklaşan yenilikleri konuşuyoruz.

İki kişi olmanın avantajıyla iş bölümü de kolay oluyor. Önceden belirlediğimiz genel konu çerçevesine göre kimi davet etmeliyiz, hangi konuda kim daha uygun olur diye önceden çalışıyoruz. Emre konuya uygun olarak davet edeceğimiz misafirleri ve takvimi ayarlıyor, ben de teknik altyapı, kayıt işlemleri ve kayıt sonrası ses işlemeye ve yayınlamaya odaklanıyorum.

Profesyonel olarak hayatımı uzun süredir dijital iletişim, dijital projeler ve dijital içerik üretiminden kazanan biri olarak zaten birçok içerik projesinde farklı kanallarda içerik ürettim. Şimdi daha önce denemediğim bir kanalda içerik üretmek bana keyifli gelirken her seferinde yeni bir şey öğreniyorum ve kendimi geliştiriyorum.

Podcast Nedir?

Podcast (iPod) (Casting) sözcüklerinin bir araya gelmesiyle oluşan bir tanımlama ve anlam genişlemesi aslında. iPod çılgınlığı başladığı dönemde RSS Feed üzerinden içeriklerin yayınlanmaya başlamasıyla bir anda çığ gibi büyüyen bir yayıncılık akımı. Üzerinden geçen onca yıl boyunca özellikle yurt dışında Podcast akımı hâlâ devam ediyor. Hatta geçtiğimiz günlerde Apple ilk defa bu konuda bir adım atarak podcast için yeniden bir markalama gerçekleştirdi. Büyük bir tanıtım olmasa da bu yaklaşım, sektör içinde Apple Music ile Podcast’i birbirinden ayıran önemli bir adım olarak görülüyor.

Edison Research’in hazırladığı rapora göre 12 yaş ve üzeri Amerkalı gençlerin;

• 100 kişinin 60'ı podcast kavramına aşina, bu rakam iki yıl önce %22 civarında.
• %40'ı en az bir kere podcast dinlemiş (yaklaşık 112 milyon kişi)

%40'ı en az bir kere podcast dinlemiş (yaklaşık 112 milyon kişi)

• %24'ü son bir ay içinde en az bir kere podcast dinlemiş

%24'ü son bir ay içerisinde en az bir kere podcast dinlemiş

• %20'si geçtiğimiz hafta içinde 4 ya da 5 podcast dinlemiş

%20'si geçtiğimiz hafta içerisinde 4 ya da 5 podcast dinlemiş

• %65'i akıllı cihazları ile podcast dinliyor

%%65'i akıllı cihazları ile podcast dinliyor

• %80'i evinde podcast dinliyor

%80'i evinde podcast dinliyor

• %20'si 6 ile 10 farklı podcast yayınına abone

%20'si 6 ile 10 farklı podcast yayınına abone

• Araç sahiplerinin %19'u araçlarında podcast’i sürekli dinliyor

Araç sahiplerinin %19'u araçlarında podcast’i sürekli dinliyor

Bu rakamlar podcast yayıncılığının gelişim ve tüketim hızındaki artışı gösteriyor. Bir dönem hızla yayılan ve trend haline gelen Podcast yayıncılığı zamanla ilgiyi kaybetti gibi görünse de rakamlar aksini söylüyor.

Kişiye özel içeriğin, artan akıllı taşınabilir cihaz kullanımı ve ev içi akıllı cihazların artmasıyla birlikte artık günümüzün podcast yayıncılığı için daha uygun bir dönem olduğunu söylemek mümkün.

Başta artan internet hızı, tüketicilerin farklı ve ilgi alanlarına özel içerik tüketme alışkanlıkları ve de tabii kolay erişilebilen internet ile içerik tüketimi arttıkça podcast tüketimi de artış gösteriyor. Buna bir de farklılaşan kanalları ve ev içinde Amazon Echo, Apple TV vb. akıllı ev cihazlarıyla desteklenen içerik tüketimini eklerseniz önümüzdeki yıllar daha da renkli geçecek diyebiliriz.

Günlük 21.1 milyon dinleyici kitlesiyle Podcast yayıncılığı önemli bir içerik kanalı. Elbette bunlar Türkiye rakamları değil. Yapılan araştırmalar Amerika bazlı rakamlar üzerinden. Ancak örnek vermesi açısından önemli olduğunu düşünüyorum.

Not: Yukarıda rakamlarını kullandığım Edison Research’un araştırmasının tamamına göz atmak isterseniz buradan ulaşabilirsiniz.

Neden Podcast Yayıncılığı Yapmalı?

İçerik tüketim alışkanlıklarının değiştiği günümüzde kullanıcılar istedikleri anda istedikleri ve rahat hissettikleri cihaz üzerinden içeriğe ulaşmak istiyor. Klasik radyo dinleme saatlerinin düştüğü, online radyo dinleme rakamlarının uçuşa geçtiği bir dönemdeyiz. Türkiye’de birçok radyo kanalının veya radyo programının internet üzerinde podcast yayınları mevcut. Hem canlı olarak hem de banttan bu programlara erişebiliyorsunuz.

Öte yandan, medya sektöründe tüm Dünyada yaşanan çalkantılar ve sektörün yapısının değişimiyle birlikte medya emekçilerinin kurumlardan ayrılarak kendilerinin oluşturduğu bağımsız yayınların içerik üretmeye başlaması da çok kritik ve önemli bir gelişme. Haberleri ulusal bir yayından izlemektense, takip edilen gazetecinin kendi çalışma odasından yaptığı bir podcast üzerinden takip etmek tercih edilir hale gelindi.

Kişisel markasını yaratanlar, söyleyecek sözü olanlar, alternatif bir mecrada sesini duyurmak isteyenler ve de tabii markalar için podcast yayıncılığının önemli bir kanal olduğunu söyleyebiliriz.

Podcast yayıncılığının kişisel çevrenizi geliştirme konusunda müthiş katkıları olması önemli bir artı. Yaptığınız programın konusu dışında da, ilgi alanına göre her seferinde yepyeni konuklarla bambaşka konular üzerine konuşuyor ve bir yandan bilgi dağarcığınızı bir yandan da kişisel ağınızı genişletiyorsunuz.

Neden Podcast Yayıncılığı Yapmamalı?

Podcast yayını yapmamak için 10 neden diye mi başlık atsaydım diye düşünmedim değil :)

Şaka bir yana, podcast treni ilk yola çıktığı yıllarda bu trene atlayan birçok kişi zamanla bu işi bıraktı. Bunun en önemli sebebi düşünüldüğü kadar kolay bir iş olmaması muhtemelen. Evet, bir bilgisayar ya da telefon ile podcast kaydederek yayınlamanız mümkün. Üstelik teknoloji geliştikçe küçük, taşınabilir cihazlar ile kayıt yapmak kolaylaşıyor ve daha kaliteli hale geliyor. Fakat yine de iyi bir podcast yayını için gerekenilk şey ekipman değil motivasyon ve süreklilik. Yani zaman!

Aşağıdaki 3 madde kritik. Yeni başlayacaksanız aşağıdaki soruların en az bir ya da ikisine hayır diyorsanız bir daha düşünün derim.

1. zamanınız var mı?
2. söyleyecek sözünüz var mı?
3. bütçeniz var mı?

Podcast yayını nasıl hazırlanır?

Yukarıdaki 3 sorunun en az ikisine olumlu yanıt verdiyseniz devam edelim ve nasıl podcast yayını hazırlanır göz atalım.

Bunun için her şeyden önce içeriğinize karar verin. İnternette nasıl podcast yayını hazırlarım diye arattığınızda çoğunlukla ekipmanlar ve bunları nasıl bağlayacağınız anlatılıyor. Ne yalan söyleyeyim masanıza gıcır gıcır ekipmanları kurunca çok hoşunuza gidiyor ama dağılmayalım.

Asıl ihtiyacınız olan ilk şey içerik. Ve bu içeriği nasıl hazırlayıp sunacağınız.

Önce konunuzu ya da konularınızı belirleyin. Hangi alana odaklanacaksınız? Hangi konuda konuşmayı seviyorsunuz? Tıkanmadan rahat rahat içerik üretebilecek ve konuşabilecek misiniz?

Konu belirlendikten sonra yayını nasıl yapacağınız bundan sonraki adımlarınızı, yayın akışını ve de ekipmanınızı belirlemenizde önemli rol oynayacak.

Yayın akışı demişken. Eğer konunuzu belirlediyseniz bu sefer yayın akışı için kritik sorulara gelelim. Yayınınız nasıl olacak?

• Tek kişilik yayın
• İki sunucu ile yayın
• Röportaj
• Hybrid: Yukarıdaki bir ya ada birden fazla maddenin karışımı

Yayını sunuş tarzınıza göre ekipmanınızı da belirlemeniz kolaylaşacak. Eğer tek kişilik bir yayın ise bir mikrofon bir software işinizi görebilecekken, misafirleriniz olacaksa ya da misafirleriniz sizinle aynı odada değil uzaktan katılacaksa buna göre farklı ekipman ve yazılımlara ihtiyacınız olacak.

Podcast yayını için hangi ekipmanları ve hangi yazılımı kullanmalı?

Yukarıda uzunca podcast yayıncılığı nedir? Dünya’da podcast yayıncılığının durumu nedir? gibi sorulara yanıt verdim. Şimdi hala kaçmadıysanız ve daha fazla bilgi almak istiyorsanız buyrun. Biraz da podcast yayını için hangi ekipmanlar gerekli? gibi sorulara yanıt vereyim.

Bu konuda piyasada iki ekol var.

1. Ekol

“Podcast yayıncılığı yapmak için ciddi bir yatırım yapmanız gerekli.” diyerek okuyucuları büyük bütçeli ekipmanlara yönlendiriyor.

2. Ekol

“Bu iş için öyle çok yatırıma ihtiyacınız yok, hızlıca bir telefonla bile başlarsınız, bulduğun cihazla başla.” diyor.

Baştan söyleyeyim ki her ikisinin de kendince doğru ve yanlış yönleri var. Ama hobi olarak başlayacaksanız ya da yarı amatör bir yayın yapacaksanız bir anda boğulmamak için ağırdan alın. İhtiyaç arttıkça ve yapabildiğinizi gördükçe ekipmanınızı arttırır ya da daha iyisine geçersiniz.

Nasıl bir mikrofon?

Podcast için uygun olabilecek iki tür mikrofon var piyasada. USB ya da XLR bağlantılı mikrofonlar. Hepsi kendi içinde giriş, orta seviye ve üst seviye olarak ve ayrıca markasına/modeline göre değişiyor.

USB bağlantılı mikrofon ile hızlıca kayıt yapmaya başlamanız mümkün. XLR bağlantılı mikrofonu ise bilgisayarınıza direk bağlayamıyorsunuz. Ya bir harici ses kartına ya da mixer’e ihtiyaç duyuluyor.

XLR tipi bir mikrofon profesyonel sistemlerde tercih ediliyor. Bu bağlantı ile kalite kaybı, statik problemleri olmuyor. Fakat normal bir kullanıcı için iyi bir usb mikrofon ile de radyo kalitesinde bir yayın olmasa da oldukça başarılı kayıtlar yapılabiliyor. Üstelik bütün sistemin içerisinde bir tek mikrofonunuzun çok iyi olması diğer aparatların giriş orta seviye olması da problem olabiliyor.

NOT: Mümkünse bilgisayarınızın dahili mikrofonunu hiç düşünmeyin bile. Zira ya fan sesi ya hdd sesi kaydedip bir de arka plandan bunu temizlemeye çalışıp çıldırabilirsiniz :) En azından bir mikrofon edinin kendinize.

USB Mikrofon

USB mikrofonun en büyük avantajı bağlantı hızı ve kolaylığı. Usb porta taktığınız anda kullanıma hazır hale geliyorsunuz.

Giriş ve orta seviye Samson ve Blue marka mikrofonlar bu iş için oldukça iyi. Ancak Türkiye’de fiyatlar yine de çok yüksek. Eğer yurt dışına çıkacaksanız özellikle Amerika’dan bakmanızı tavsiye ederim. Eskiden Amazon’dan almak mantıklıydı şimdi gümrük kapısında limitler de düşürüldüğü için bizzat getirmek daha mantıklı. Böylece ikinci el ya da az kullanılmış kaliteli bir mikrofonu çok daha uygun fiyata edinmeniz mümkün olabilir.

XLR Mikrofon

Orta seviye bir xlr mikrofon için Audio Technica 2020 ya da Yine Blue Yeti’nin xlr bağlantılı modelleri tercih edilebilir.

Biz kendi podcastimiz için bilgisayarın mikrofonu ile başladığımız deneme yanılma yolculuğunda son olarak kendim için Rode NT-2 ve de Co host’um Emre için Shure Microflex 418 d/s kullanmaya başladık. Artık mikrofon arayışımız kalmadı ve şu anki ses kalitemizden çok memnunuz.

(Eğer merak ederseniz Podcast yayınımızı

Ha Geldi Ha Gelecek! iTunes,

Ha Geldi Ha Gelecek! SoundCloud

Ha Geldi Ha Gelecek! You Tube

kanalları üzerinden yayınlarımızı dinleyip göz atabilirsiniz. İlk 3 yayın bilgisayarla kaydedildi; sonrasında ise XLR mikrofonlarla geçiş yaptık.

Ses Kayıt Yazılımı

Piyasada çok fazla seçenek var. Ben ilk olarak ücretsiz olan Audacity(PC/MAC) kullandım. Siz de bununla başlayabilirsiniz. Ardından Adobe Audition $19 (PC/MAC)’a geçtim. Audition bana çok daha fazla seçenek ve hareket imkanı sağlıyor. Adobe Cloud üzerinden bir hesabım olduğu için kolayca kullanmaya başladım ve gittikçe daha fazla hakim olmaya, farklı efektlerle hızlı ve basit şekilde ses düzenlemeye başladım. Siz de kendi alışkanlıklarınız ve rahat hissedeceğiniz şekilde ilerlersiniz.

Garage Band kullanıyorsanız o da işinizi görür.

Tavsiyem Audacity ile başlayın ve konsepti öğrendikçe ihtiyaç duyarsanız farklı programa geçiş yaparsınız. Üstelik Audacity’yi nasıl daha etkin kullanabileceğinize dair You Tube üzerinde çok fazla anlatımlı video var.

Podcast inceliklerini anlatan bu kanalları takip ederseniz, çok pratik şekilde podcast kaydınızı daha iyi hale getirip hazırlayabilirsiniz.

Skype/Hangout Kayıt Yazılımı

Eğer yayınınıza stüdyonuz dışından bir misafir alacaksanız bu konuşmayı kaydetmek için biraz uğraş vermeniz gerekecek, çünkü bilgisayarınız Skype ya da hangout gibi programların sesini direk kaydetmeyecek. Bunun için ya ek yazılım kullanacaksınız ya da daha komplike çözümler bulmanız gerekecek.

İlk etapta tavsiyem hazır ve basit bir skype yazılım programıyla işinizi görün. Biz Callnote adında ücretsiz bir program indirip denemiştik ilk denememizde. İşinizi görür. İsterseniz başka programlar da mevcut.

1. Basit Kurulum

• USB mikrofon (samson c01)
• Audacity kayıt yazılımı
• Bilgisayar

2. Orta Seviye Kurulum

• USB veya XLR orta seviye bir mikrofon BLUE Yeti USB / Audio Technica 2020 USB / XLR mikrofon
• Pop filter
• Adobe Audition
• Ses kartı veya mixer

3. Orta ve Üst Seviye Kurulum

• XLR Mikrofon
• Saffire Pro serisi veya Saffire Scarlet serisi ses mikrofon/arabirimi
• XLR kablolar
• Harici ses kaydı yedeklemek ve gerektiğinde sahada ses kaydı yapmak için Zoom Ses kayıt cihazı veya farklı bir marka
• Adobe Audition ses yazılımı

Minimum prodüksiyon eforu ile yayın hazırlayın

Daha iyi bir sistem size prodüksiyon zamanını kazandıracak, kaydınıza daha az müdahaleyle daha kaliteli hale getirmenizi sağlayacak ve yayınınıza odaklanmanıza imkan verecek.

Sonuç:

İmkanlarınız kısıtlı, ufak da olsa bir yatırım yapamayacak durumdaysanız elinizdeki imkanlarla kayıt yapabilirsiniz. İçeriğiniz iyiyse her zaman tüketen olacak.

Fakat ucuz olsun para harcamayayım diye hiç ekipman almadan sadece bilgisayarı ya da telefonunuzu kullanmak uzun vadeli podcast yayıncılığı için mantıklı bir tercih olmadığı gibi, kayıt işlemini hızlandırırken editleme kısmında size çok iş çıkarıyor.

1. Evet Podcast yayını yapmak için bir sürü ekipmana ihtiyacınız yok.

Asıl ihtiyacınız motivasyon, konu ve bu konunun altını dolduracak alt başlıklar, doğru bir içerik stratejisi ve süreklilik.

Bu uzun süreli yapılacak bir iş. Tıpkı blog yazmaya başlayıp sürdürememe gibi bir risk burada da var. Dolayısıyla, önce ekipmanları alıp başlamak yerine elinizdeki basit imkanlarla başlamanızda fayda var. İlerledikçe, keyif aldıkça, yapabileceğinizi gördükçe, uzun süreli yapabileceğinize emin oldukça ekipmana yatırım yapmanızı tavsiye ederim. Yoksa harcadığınız zaman ve paraya yazık olabilir Ancak görüntü destekli iş yapmıyor ve sadece ses kaydı hazırlıyorsanız içeriğinizle birlikte ses kaliteniz de çok önemli hale geliyor. Kötü bir kayıt yapma riskini alıp içeriğinizi heba etmek istemezsiniz.

2. Tek bir doğru yok

Kendinizi adım adım geliştirin. Kim ne yazarsa yazsın işin tek bir doğrusu yok. Bu gün app’ler müthiş gelişti. Bir app, bir mikrofon ve ipad ile çok temiz kayıt almak mümkün.

Teşekkürler

Bu kadar uzun bir yazıyı okuduysanız ve hala podcast yayını yapmak istiyorsanız ya da yapmaya başladınız ve sorularınız varsa bana ulaşın.

Bahsettiğim bu adımlar işin başlangıcı, ancak her attığınız adımda farklı sorunlarla karşılaşacaksınız. Ben de denedikçe öğreniyorum. Kendi deneyimlerimi ara ara yazacağım. Ya da vakit yaratabildikçe ufak videolar çekmeye çalışacağım. Sorularınız varsa paylaşırsanız yardımcı olmaya çalışırım.