อย่ากลัวการถ่ายภาพ Portrait ย้อนแสง เพราะว่ามันไม่ได้ยากอย่างที่คิด!
บ่อยครั้งที่คนเราพอเจอการถ่ายภาพย้อนแสงอาทิตย์เข้าสักหน่อยก็เบนกล้องหนีหรือลากนางแบบไปถ่ายที่มุมอื่น หารู้ไม่ว่าภาพถ่ายย้อนแสงนี่แหละคือสุดยอดของการถ่ายภาพบุคคลเลยนะ!
หวัดดี เรา @torcnn เอง
เราเองก็เคยกลัวการถ่ายย้อนแสง เพราะติดภาพแย่ๆมาจากการใช้กล้องมือถือที่มักจะปรับอะไรไม่ได้เท่าไหร่นอกจากการกดโฟกัสบนหน้าจอและกดถ่าย บวกกับการที่คุณภาพของกล้องมือถือมันถูกจำกัดด้วยขนาด ทำให้บางทีภาพก็ออกมาฟุ้ง ไม่ชัด หรือตัวแบบดำมืดตื๋อ
แต่พอเราได้ลองจับกล้องถ่ายย้อนแสงเข้าจริงๆ เหย มันไม่ได้ยากขนาดนั้น แค่รู้หลักนิดหน่อยเอง ผลลัพธ์ที่ได้ก็แปลกใหม่ ไม่เหมือนสมัยที่เอะอะเจอย้อนแสงหน่อยก็สลับด้านถ่ายรูป น่าเบื่อสุด
เริ่มกันเลยเนอะ
อุปกรณ์
กล้องอะไรก็ได้ ขอให้ได้ชื่อว่าเป็นกล้องครับ แต่แนะนำให้เป็นกล้องที่มี viewfinder จะได้ตัดแสงรบกวนเวลาเรามองภาพ หากเป็น evf จะดีมากเพราะตาเราจะได้ไม่ต้องจ้องแสงอาทิตย์ตรงๆ ส่วนเลนส์ เราแนะนำให้เป็นเลนส์ Prime (เลนส์ฟิกซ์) ทางยาวโฟกัสมากกว่าหรือเทียบเท่า 50mm เพราะเรามาถ่ายคน เบลอหลังซะหน่อยเนอะ อย่าให้พื้นหลังมันมาเด่นเทียบเคียงตัวแบบ ถ้าใครชำนาญแล้วค่อยไปใช้เลนส์ช่วงกว้างๆถ่ายครับ อย่าลืมพก Lens Hood ไปด้วย ถ้าได้ Reflector ซักแผ่นบวกกับคนช่วยถือก็ดี หรือถ้าใครมีแต่แฟลชแยกก็ใช้ได้เช่นกัน แฟลชหัวกล้องอาจจะแรงไม่พอนะครับถ้าต้องถ่ายย้อนแสงที่สว่างมากๆ
หมายเหตุ: เผื่อใครนึกไม่ออกว่า Reflector หน้าตาเป็นไง
การตั้งค่า
ลาก่อนนนน โหมดออโต้ พวกเธอจงปรับไปใช้โหมด M หรือโหมด A เดี๋ยวนี้! พยายามเข้าใจค่าเบสิกสามอย่าง ชัตเตอร์สปีด รูรับแสง และ ISO ไปศึกษามาให้แม่นนะเพื่อน ส่วนตัวมองว่าการใช้โหมด M ในการถ่ายย้อนแสง จะง่ายกว่าการใช้โหมดAมาก ส่วนใครจะใช้โหมดออโต้ ถ้ามองว่ากล้องฉลาดพอจะคิดแทนให้ได้ก็ไม่ว่ากันครับ แต่จากประสบการณ์แล้วเนี่ย อย่าให้กล้องมันคิดให้เราเลย เดี๋ยวเห็นภาพแล้วจะหงุดหงิด
เฮ้ย partนี้จะน่าเบื่อหน่อย แต่ตั้งใจอ่านนะ
เวลาเราตั้งค่า ค่าISOเนี่ยพยายามดึงให้ต่ำๆเข้าไว้ เพราะถ่ายย้อนแสงแปลว่าเรามีแสงใช้เหลือเฟือเนอะ จากนั้นให้เน้นเรื่องรูรับแสง เปิดให้มันกว้างๆหน่อย(เอาประมาณ1.8–3.5อะ จะใช้กว้างกว่านี้ก็ได้) แล้วค่อยตามด้วยการปรับความเร็วชัตเตอร์ ส่วนตัวใช้อยู่ที่ประมาณ 1/200 ถึง 1/800 นี่แหละ
ขอแนะนำให้ปรับโหมดวัดแสงเป็นแบบเฉพาะจุด(Spot)นะครับ วัดแสงที่หน้านางแบบ หรือถ้าใครมีแฟลชแยกใช้ด้วย อาจจะวัดแสงเฉลี่ยทั้งภาพ(Multi)แทนก็ได้ เรื่องวัดแสงนี่สำคัญมากๆ ถ้ากล้องไม่มี Live View หรือเราเลือกที่จะไม่ใช้เองนี่ยิ่งต้องวัดเป็น เพราะถ้าภาพมันจะพัง ก็พังที่การวัดแสงนี่แหละ
ใครยังไม่รู้จักการวัดแสง เดี๋ยวบอกให้ว่ามันคือไร ยาวนิดนึง ทนอ่านหน่อย จะพยายามอธิบายให้เข้าใจง่ายๆ ใครรู้แล้วก็ข้ามไปได้เลย
กล้องอะ หลายๆคนจะเห็นว่ามันมีมิเตอร์วัดอะไรสักอย่างอยู่ เป็นค่าบวกลบ
ถ้ามันไปทางขวาหรือเป็นบวกก็คือแสงเยอะ ถ้ามันไปทางซ้ายหรือเป็นลบก็คือแสงน้อย ถ้ามันอยู่ตรงกลางก็คือแสงกำลังพอดีไม่มากไม่น้อย
นี่แหละคือการวัดแสง ง่ายๆแค่นี้ แต่ค่าแสงที่กล้องวัดได้มันก็ขึ้นอยู่กับว่าเราไปเอาแสงตรงส่วนไหนของภาพมาวัด เราอาจจะเอาแสงทั้งภาพมาเฉลี่ยกันเพื่อวัด(Multi) เราอาจจะเอาแสงค่อนไปที่ตรงกลางภาพมาวัด(Center) หรือเราอาจจะกำหนดจุดเล็กๆแค่จุดนึงให้กล้องวัดแสงเฉพาะตรงจุดนั้นก็ได้(Spot)
สมมติเราใช้โหมด A (ซึ่งเป็นโหมดที่เราสามารถปรับมิเตอร์วัดแสงให้คงที่ได้ ปรับแค่รูรับแสงแล้วปล่อยให้ค่าชัตเตอร์สปีดมันวิ่งไปวิ่งมาเองเพื่อBalanceแสงตามที่เรากำหนด) เราคงค่าแสงบนมิเตอร์เอาไว้ที่ +0.3 (ตั้งค่าไว้เท่านี้ กะว่าไม่ให้แสงมันมากหรือน้อยเกินไป) ลองคิดดูนะ เวลาเราถ่ายย้อนแสง แสงทั้งภาพมันต้องเยอะมากใช่ปะเพราะเราหันกล้องให้พระอาทิตย์ เกิดเราวัดแสงแบบเฉลี่ยทั้งภาพ(Multi) กล้องมันจะพยายาม Balance แสง“รวมๆ”ทั้งภาพไว้ที่ +0.3 ส่วนที่แสงน้อยสุดในภาพ(ซึ่งก็คือตัวนางแบบของเราที่อยู่ด้านหน้าพระอาทิตย์)ก็จะถูกกดให้มืดลงไปในระดับที่ -2, -3 เลย เพราะมันถูกเอาไปคิดเฉลี่ยรวมกับแสงอาทิตย์ที่อาจจะสว่างไปถึงระดับ +2, +3
เคสนี้นางแบบของเราจะดำปี๋จนอาจจะกลายเป็นภาพ Sihoulette ได้
แต่ถ้าเราวัดแสงแบบจุดเดียว(Spot)ที่หน้านางแบบ แสงที่หน้านางแบบจะออกมาอยู่ที่ค่า +0.3 ที่เราตั้งไว้ตอนแรก ซึ่งก็คือค่าที่กำลังพอดี
เห็นมั้ยว่าสว่างขึ้นแล้ว แต่พื้นหลังมันก็จะสว่างขึ้นไปด้วยนะ ถ้าไม่ชอบแบบนี้ พวกเธอจงลงไปอ่านข้างล่างต่อ
จบเรื่องวัดแสง งงไรถามได้
เติมแสงให้หน้านางแบบ
หากเราอยากจะใช้วิธีวัดแสงแบบเฉลี่ย พอเรารู้สึกว่าแสงฉากหลังรวมๆโอเคแล้ว แต่หน้านางแบบมันมืดไป เราจำเป็นจะต้องหาแหล่งกำเนิดแสงที่จะช่วยส่องเข้าหน้านางแบบครับ ซึ่งอาจจะมาจากการที่เราใช้ Reflector สะท้อนแสงอาทิตย์กลับไปยังหน้านางแบบ หรืออาจจะมาจากแฟลชก็ได้
รูปข้างบนนี้คือถ่ายปกติไม่มีอุปกรณ์อะไรเพิ่มเติม ฉากหลังโอเคแล้ว แต่เราอยากให้หน้านางแบบดูสว่างขึ้น เราเลยยิงแฟลชโหมดFillเข้าไป (โหมดFillคือโหมดแฟลชที่ยิงออกไปเพื่อเปิดดีเทลส่วนที่มืด)
เห็นมั้ยว่าเราได้ดีเทลบนหน้านางแบบกลับคืนมา ในขณะที่ความสว่างของพื้นหลังก็เป็นที่น่าพอใจ ถ้ารู้สึกว่ายิงแฟลชแล้วหน้าวอกเกินไป ก็ลดแรงแฟลชด้วยอุปกรณ์อย่าง Diffuser ไรงี้ได้ครับ
เราอาจจะไม่จำเป็นต้องเติมแสงบนหน้านางแบบเลยก็ได้ถ้าด้านหลังของเรามีอะไรที่สะท้อนแสงกลับเข้าหน้านางแบบอยู่แล้ว อย่างเช่นกำแพงสีขาวๆ หรือแม้แต่พื้นทราย ให้ระวังเรื่องสีของสิ่งตกกระทบด้านหลังเราให้ดีด้วยนะครับ อย่าให้สีสันมันเข้มมาก อย่างสีดำไรงี้ มันก็มีโอกาสจะสะท้อนสีเพี้ยนๆนั้นใส่หน้านางแบบเราได้
หมายเหตุ: โหมด Fill จะไม่เหมือนกับ Slow Speed Sync ที่เราเคยพูดไว้ในบทความก่อนๆนะ ใครอยากรู้จักโหมด Slow Speed Sync ก็ตามไปอ่านได้เน้อ
โฟกัสให้เข้า
การถ่ายย้อนแสงอาจจะสร้างปัญหาในการออโต้โฟกัสของกล้องหลายๆตัวเลย ถ้าโฟกัสยากมาก ออโต้โฟกัสทั้งปีทั้งชาติก็ไม่เข้าสักที เราอาจจะต้องเปลี่ยนไปโฟกัสแบบแมนนวล ไปลองฝึกหมุนโฟกัสกันดูครับ ถ้าอยากโฟกัสให้เร็ว จะเปิดโหมด Focus Peaking ก็ได้
อย่าลืมนะว่าดวงตาคือหน้าต่างของหัวใจ ตาชัดเท่ากับภาพโฟกัสเข้า ถ้างงว่าจะโฟกัสตาซ้ายหรือตาขวา หลักการถ่ายPortraitคือควรโฟกัสให้ลูกตานางแบบข้างที่อยู่ใกล้เราชัดไว้ก่อน
ถ่ายช่วง Golden Hour
เคยดูหนังเรื่อง “Mary is Happy” กันปะ ตอนที่นางเอกมันพยายามจะให้คนอื่นๆมายืนถ่ายรูป สุดท้ายก็ถ่ายไม่ได้เพราะมันเลยช่วงเวลาที่แสงสวยที่สุดไปแล้ว คนดูหนังทั่วๆไปอาจจะรู้สึกว่า “มึงเป็นไรมากปะแมรี่” แต่ถ้ารู้จัก Golden Hour เมื่อไหร่ ทุกคนจะเข้าใจแมรี่นะ
Golden Hour หรือบางคนจะเรียกช่วงเวลานี้ว่า Magic Hour เรียกเป็นไทยให้เข้าใจง่ายๆก็ชั่วโมงต้องมนต์ เหยด หน้าพี่บอยFridayลอยมาเลย เป็นช่วงเวลาสั้นๆหลังพระอาทิตย์เพิ่งขึ้นและช่วงเวลาสั้นๆก่อนพระอาทิตย์จะตกดินครับ แสงในช่วง Golden Hour จะเป็นแสงโทนอุ่นๆ นวลๆ เป็นแสงธรรมชาติที่เกิดมาเพื่อตบเกรียนแสงทุกรูปแบบบนโลกใบนี้
อะ เอาเพลงไปฟังพลางๆ
เนื่องจากว่าพระอาทิตย์มันใกล้ตกดิน แสงของมันก็จะถูกบั่นทอนลง จากแสงแรงๆ แข็งๆในเวลากลางวัน ก็กลายมาเป็นแสงนวลๆชวนฝัน ยิ่งพระอาทิตย์อยู่ใกล้พื้นก็จะยิ่งมีสีออกส้มๆในภาพ แถมทำให้ Rim Light ของเราพลอยมีสีส้มๆสวยงามไปด้วย
ว่าแต่ Rim Light คืออะไร? เดี๋ยวบอก
Rim Light
Rim Light คือแสงที่ไปเกาะๆอยู่ที่ขอบของตัวแบบอะ เกิดขึ้นง่ายมากเวลาถ่ายย้อนแสง เห็นได้ง่ายบนเส้นผม จากที่เราเจอ ถ้าบ่ายๆหน่อยจะมีสีออกโทนขาวๆ ถ้าเป็นช่วง Golden Hour จะออกสีส้มๆ แสงที่มาเกาะๆรอบๆเส้นผมจะทำให้ตัวแบบดูเด่นขึ้น ภาพดูมีอะไรมากขึ้น
Lens Flare
นอกจาก Rim Light แล้ว ยังมีสิ่งที่น่าสนใจอีกอย่าง นั่นก็คือ Flare
เห็นลำแสงขีดๆนั่นปะ นั่นแหละแฟลร์ เวลาที่เราถ่ายภาพย้อนแสง มันจะมีโอกาสเกิดสิ่งที่เรียกว่า แฟลร์ แฟลร์มีหลายรูปร่างนะ ลองไปค้นคว้าเพิ่มเติมดูได้ เจ้าแฟลร์เนี่ยเกิดจากปัจจัยภายในเลนส์ อธิบายง่ายๆภาษามนุษย์คือมันเป็นแสงที่เข้ามาในเลนส์ แต่มันดันสะท้อนกลับไปกลับมาอยู่ข้างใน เกิดเป็นแสงวิ้งๆๆขึ้นมาในภาพ สำหรับคนที่ไม่ชอบ เราสามารถลดแฟลร์ได้ด้วยการใช้เลนส์คุณภาพดีๆ เลนส์รุ่นใหม่ๆหลายๆตัวเค้าจะมีการเคลือบเลนส์เพื่อลดการเกิดแฟลร์ การใส่เลนส์ฮู้ดก็ช่วยลดแฟลร์ได้เพราะมันจะกันแสงที่แฉลบจากด้านข้างได้ในระดับนึง หรือเราจะควบคุมแฟลร์ให้น้อยลงด้วยการเปลี่ยนมุมถ่าย การเลือกใช้เลนส์ฟิกซ์แทนเลนส์ซูมก็อาจช่วยลดแฟลร์ได้ในระดับนึงเพราะชิ้นเลนส์มักมีความซับซ้อนน้อยกว่า
แต่สำหรับเรา เราชอบแฟลร์นะ เพราะมันช่วยเรื่องอารมณ์ของภาพ แค่ต้องพยายามควบคุมมันให้ได้ อย่าให้มันแย่งซีนมากเกินไป ใครชอบแฟลร์เยอะๆก็พยายามทำสิ่งที่ตรงกันข้ามกับที่เราพูดไปในพารากราฟตะกี๊อะ 555
ตำแหน่งของพระอาทิตย์
ตำแหน่งของพระอาทิตย์มันไม่ได้มีแบบไหนผิดแบบไหนถูกนะ แต่มันให้ภาพที่มีความแตกต่างกัน เราจะแบ่งออกเป็น3แบบง่ายๆคร่าวๆ
- พระอาทิตย์อยู่ในเฟรม
ภาพแนวนี้จะออกฟุ้งๆเลย ยิ่งประสานเลนส์กับแสงอาทิตย์แบบตรงๆเท่าไหร่ก็ยิ่งฟุ้ง ดีเทลจะจมไปกับแสงอย่างเยอะ คอนทราสต์น้อย ไม่เหมาะกับพวกงานที่ต้องเน้นtexture ถ้าแสงอาทิตย์มันแรงมากๆแบบไม่มีเมฆบังเลยแม้แต่นิดเดียวอาจจะเกินกำลังที่กล้องเราจะบันทึกรายละเอียดได้ เผลอๆเซนเซอร์เสียซวยอีก เราว่าการถ่ายแบบนี้(ให้ออกมาดี)เป็นอะไรที่ยากมาก ยากตั้งแต่จัดคอมโพสละ พอจัดคอมโพสได้ก็มายากที่การโฟกัสให้เข้าอีก
2. พระอาทิตย์อยู่นอกเฟรม
ภาพแนวนี้จะลดปริมาณแสงส่วนเกินได้เยอะ เพราะเราไม่ได้ชี้เลนส์ใส่พระอาทิตย์ตรงๆ ใช้ได้หลากหลายสถานการณ์ การโฟกัสจะง่ายกว่าอันบนมาก เพราะว่ามันพอจะมีคอนทราสต์ให้กล้องจับได้
3. พระอาทิตย์อยู่หลังหัวนางแบบ
เราสามารถเอาพระอาทิตย์ไปไว้หลังหัวนางแบบเพื่อลดปริมาณแสงส่วนเกินให้กับภาพ แนวนี้มักถ่ายกันช่วงก่อน Golden Hour นิดนึงหรือช่วง Golden Hour ที่พระอาทิตย์จะสามารถมาอยู่ระนาบเดียวกับหัวนางแบบ แต่ปัญหาคือหากบังไม่มิด มันจะทำให้หัวนางแบบเราแหว่งได้
ถอดฟิลเตอร์
เวลาเราติดฟิลเตอร์ เมื่อเอาไปถ่ายย้อนแสงมันมีโอกาสที่ฟิลเตอร์จะก่อให้เกิดสิ่งที่เรียกว่าGhost สีของGhostที่เราเจอบ่อยสุดคือสีเขียว แต่บางคนก็เจอสีม่วง สีน้ำเงิน หรือสีอื่นๆ Ghostที่เกิดจากฟิลเตอร์นั้นมักจะไม่ใช่แสงสะท้อนที่เราอยากได้เท่าไหร่ ออกจะน่ารำคาญเลยด้วย คือFlareยังพอให้อภัยได้ไงเพราะมันเป็นลำแสงแห่งความฟรุ้งฟริ้ง แต่อีแสงนี่ไม่เข้าใจว่าเสนอหน้ามาทำไม
คุณภาพของฟิลเตอร์ยิ่งดี ก็ยิ่งลดโอกาสเกิดeffectนี้ได้นะ
ภาพข้างบนเราใช้ฟิลเตอร์ UV ของ Carl Zeiss ราคา 2000 กว่าบาท ยังเกิดสีเขียวๆบนหน้านางแบบได้ระดับนี้ เสียใจอะ เราเลยต้องแก้ปัญหาง่ายๆด้วยการถอดฟิลเตอร์เก็บมันซะเลย บรัย แต่เก็บดีๆนะ อย่าเอาไปโยนทิ้งขว้าง
ลดปริมาณแสงด้วยสิ่งแวดล้อมอื่นๆ
บางทีแสงอาทิตย์มันอาจจะแรงไปสำหรับบางอารมณ์ของภาพ แต่เราก็แก้ปัญหาได้ไม่ยากครับด้วยการเดินหามุมให้มันมีอะไรมาบังแสงเอาไว้สักหน่อย อย่างพวกตึก หรือต้นไม้งี้ ให้แสงอาทิตย์มันเล็ดลอดออกมาตามกิ่งก้านใบ ก็จะช่วยลดปริมาณแสงไปได้เยอะ แต่ก็ยังคงมีแสงglowสวยๆอยู่บนผมนางแบบอยู่
สรุป
การถ่าย portrait ย้อนแสงไม่ยากเลยครับ แล้วแต่เราจะสร้างสรรค์ เราอาจจะพยายาม Balance ค่าต่างๆให้หน้านางแบบสว่างเป็นหลัก หรือใช้Reflectorเพื่อสะท้อนแสงเข้าหน้านางแบบ หรือจะเน้นพื้นหลังให้ผ่านก่อนแล้วยิงแฟลชเพื่อช่วยให้นางแบบของเราเด่นขึ้นมา เอาเป็นว่าลองไปฝึกถ่ายกันดู ขอให้สนุกกับ Rim Light และ Flare นะครับ ผลลัพธ์เป็นยังไงก็เอามาให้เราดูด้วยล่ะ อยากเห็น
มีอะไรก็ถามกันมาได้นะจ๊ะไม่ว่าจะทาง ask.fm ทางเพจ Chanon หรือทาง Twitter ก็ได้ ช่วงนี้ดองคำถามเรื่องกล้องไว้ใน ask.fm เยอะมาก ขอโทษจริงๆ จะพยายามตอบนะครับ อย่าเพิ่งโกรธกันนะ อิๆ
ไว้เจอกันบทความหน้านะ บายยยยยย ขอให้สนุกกับการถ่ายภาพนะครับ
ขอบคุณนางแบบด้วยนะครับ: @cherryyst , @fuang_kpn , @chopluem , @faunglada , @mookworranit
ขอบคุณคุณ Poohz Trinkajee ที่รายงานข้อผิดพลาดเข้ามาด้วยครับ แก้ไขเรียบร้อย
