Dünya üzerindeki tüm camilerin değeri Müslümanlar için paha biçilemezdir şüphesiz. Ancak bazıları biraz daha akılda kalır. Eskimişliği, bulunduğu şehirde ilk olması, mimari yapısı gibi özellikleri mabedi bir nebze daha farklı kılar. Tıpkı Sırbistan’ın başkenti Belgrad’daki Bayraklı Camii gibi…
Nüfusu iki buçuk milyon civarında olan Belgrad’da 50 binin üzerinde Müslüman yaşıyor ve onların ibadet edebilecekleri sadece bir cami bulunuyor. Bu mabet, birkaç kez yıkılmış, tekrar yapılmış. Tarihine baktığımızda kilise olarak kullanıldığı zamanlar da olmuş. Bayraklı Camii’nin 1666 yılında eski bir caminin üzerine inşa edildiği tarihî belgelerde yer alıyor. 1718’de Avusturya-Macaristan kraliyetinin şehri işgal etmesiyle beraber minaresi yıkılmış. Caminin yıkılmamasındaki sebep, dönemin en büyük mabedi olduğu için Katolik kilisesine çevirmek istemeleri. Nitekim Macarlar emellerine ulaşıp kiliseye dönüştürmüş camiyi. 1920’li yıllara gelindiğindeyse Sırbistan Kraliyeti’nin Osmanlı İmparatorluğu ile imzaladığı barış anlaşması çerçevesinde kilise yeniden camiye çevriliyor, minaresi inşa ediliyor ve ibadete açılıyor. Ne hazindir ki ilerleyen yıllarda caminin yüzü yine gülmüyor… Takvimler 2004’ü gösterdiğinde Kosova bağımsızlığını ilan ediyor. Bu gelişme neticesinde Arnavut ve Sırplar arasında gerilim yaşanıyor, kiliselere saldırı düzenleniyor. İki gün içinde 130 kadar Ortodoks kilisesi yakılıp yıkılıyor. Kosova’daki olaylar neticesinde bazı Sırplar kendi ülkelerinde mitingler düzenliyor. Bayraklı Camii de bu gelişmelerden nasibini alıyor ne yazık ki… Bir grup taraftar camiye molotof kokteyli atıyor. Bu tatsız olaylardan sonra cami restore ediliyor ve hem camiyi hem de Müslüman halkı korumak için bahçeye polis kulübesi yapılıyor.
Bayraklı Camii’nde sadece bayram günlerinde kulaklar ezan sesini işitiyor. Bir de yine bayramlarda renkli görüntüler yaşanıyor caminin olduğu sokakta. Tüm sokak trafiğe kapatılıyor. Uzunca masalardan oluşan bayram sofraları kuruluyor. Börekler, baklavalar, çaylar… Bu şenliğe yoldan geçen Belgradlılar ve Sırplar da katılıyor ve hem bayramlaşıyor hem de ikramlardan tadıyor.
1700’lü yıllarda Belgrad’da 250 kadar ibadethane varmış. Ancak Macarlar sadece 17 tane mabet bırakıp diğerlerini yıkmış. Geriye bıraktıklarını ise minarelerini ortadan kaldırıp Hıristiyan ve Katoliklere tayin etmişler. Onlardan geriye sadece Bayraklı Camii kalırken, başkentte ve yakınlarında Müslümanların ibadet edebilecekleri 18 tane de mescit bulunuyor.
Originally published at www.tr724.com on November 24, 2017.
