De vijf belangrijke thema’s van de TROWA toolingsdag
Waterschappen staan midden in een transitie richting de omgevingswet. Die wet vereist dat waterschappen een waterschapsverordening opstellen en deze digitaal ontsluiten naar het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO). Een ambitieuze transitie die de nodige ondersteuning vereist. Ondersteuning van onder meer handige software tools, die bijvoorbeeld de methodiek van functionele classificatie kunnen ondersteunen. Veel waterschappen zijn hier nieuwsgierig naar. Zo’n 50 waterschappers verzamelden zich op 27 juni in Utrecht om meer te weten te komen over hoe en welke tools uitkomst kunnen bieden. De verwachtingen zijn hoog. Bijna alle waterschappen weten dat ze tooling nodig hebben maar het blijft een grote vraag wat die tooling dan precies moet kunnen en wat er naast tooling allemaal nodig is om de waterschapsverordening te ontsluiten via het DSO. Een paar wensen die voorbij zijn gekomen:
Tooling die helpt bij het vertalen van juridische regels naar toepasbare regels. Tooling die ondersteunt bij het realiseren van doelgerichte digitale regelgeving. Tooling die de historie van regelgeving inzichtelijk maakt. Tooling die de methode functionele classificatie kan ondersteunen. Tooling die juridische tekst kan genereren uit beslistabellen. Tooling die de koppeling met het DSO kan maken. Tooling die aan de Registratie Toepasbare Regels (RTR) kan leveren volgens de STTR standaard. Tooling die GEO informatie kan koppelen aan regelgeving. Etc.
In deze blog zetten we de vijf belangrijkste thema’s van de TROWA Toolingsdag voor je op een rij.
Beschikbare tools (marktconsultatie)
Medio 2019 heeft geen enkele leverancier alle voor waterschappen wenselijke functies in één tool samengevoegd. Om doelgerichte digitale regelgeving op te stellen, te beheren en te ontsluiten via het DSO zijn vooralsnog meerdere tools en leveranciers nodig. Wel geven de leveranciers aan dat hun tools de komende periode worden doorontwikkeld en eventueel nog ontbrekende elementen kunnen worden toegevoegd.
Vijf partijen hebben meegedaan aan de TROWA marktconsultatie. Belangrijk is dat niet iedere partij zich heeft ingeschreven op de consultatie, dat het een momentopname betreft en dat genoemde tools nog worden doorontwikkeld. Op basis van de schriftelijke antwoorden en gesprekken met de leveranciers is aangegeven welke tools/leveranciers meer of minder aansluiten bij de verschillende onderdelen en criteria. De antwoorden van de leveranciers op deze vragen zijn opvraagbaar via TROWA@waterschapshuis.nl.
Uit de consultatie is niet op te maken welke tools het meest geschikt zijn voor waterschappen. Of en welke tools geschikt zijn voor individuele waterschappen is namelijk sterk afhankelijk van de ambities die de waterschappen hebben. Pas als duidelijk is wat je als waterschap wilt bereiken is te bepalen welke ondersteuning daarbij nodig is in de vorm van tools en consultancy.
Kies als waterschap een ambitie
Het einddoel voor alle waterschappen is helder: regels uit de waterschapsverordening digitaal aanbieden aan het DSO. Er zijn verschillende manieren waarop waterschappen dat kunnen realiseren. De ene manier is ambitieuzer en vernieuwender dan de andere. We onderscheiden drie varianten:
Er is een toename in ambitieniveau te zien van variant 3 naar variant 1. Variant 3 bevat de minimale stappen die een waterschap moet ondernemen om de regels te kunnen ontsluiten naar het DSO. Na variant 3 kan prima gewerkt worden aan een meer doelgerichte verbinding tussen bestaande en toepasbare regels: variant 2 bijvoorbeeld. Variant 1 is de ‘koninlijke weg’, waarbij op basis van functionele classificatie vanuit de beleidsdoelen een volledig nieuwe set juridische en toepasbare regels wordt gegenereerd. Hoe Waterschappen tot deze zogenaamde ‘doelgerichte digitale regelgeving’ komen wordt uitgelegd in de Handreiking Digitale Waterschapsverordening van TROWA (zie de website van Het Waterschapshuis).
Pas als waterschappen hun ambitieniveau hebben bepaald wordt de keuze voor een variant duidelijk. Pas dan kan in kaart worden gebracht welke ondersteuning en tools noodzakelijk zijn en aan welke technische eisen die moeten voldoen. Zo zijn tools voor elementaire activiteiten niet in elke variant noodzakelijk en dekt een tool die alleen met beslistabellen kan werken niet voor iedere variant de volledige lading. Naast de keuze voor een variant zijn ook zijn beschikbare tijd en expertise binnen de waterschappen van invloed op de ondersteuningsbehoefte.
Inkoopstrategie
Veel waterschappen gaan nog een variant kiezen en weten daardoor nu nog niet helder te formuleren welke eisen zij precies willen stellen aan tooling en ondersteuning. Daarmee is ook onbekend welke tools het best passend zijn en of het mogelijk is deze in gezamenlijkheid in te kopen. Een gezamenlijk inkooptraject biedt veel voordelen, maar kost ook de nodige tijd. Volgens de aanwezige waterschappers begint de tijd juist te dringen.
In de komende periode gaat een subgroep uit de aanwezige waterschappers samen met de projectgroep de samenwerkingsmogelijkheden en daaruit volgende inkoopstrategie verder uitwerken. De complexiteit van het vraagstuk vraagt om een creatieve doch juridisch kloppende aanpak. Verdere informatie volgt.
In afwachting van de samenwerkingsmogelijkheden en de (gezamenlijke) inkoopstrategie hoeven waterschappen niet stil te zitten. Er is genoeg te ontdekken over de omvang van de transitie en de (proces)stappen die nodig zijn om deze te voltooien. Bijvoorbeeld met kleine praktijkproeven om waterschappen aan te sluiten op het DSO.
Start met kleine praktijkproeven om je waterschap aan te sluiten op het DSO
De woorden van Izakjan Dekker (Business Liaison Manager bij de UVW) en Chantal Jeuriens (Projectmanager Omgevingswet Waterschap Limburg) zijn niet mis te verstaan: praktijkproeven, pilots en experimenten zijn de enige manier om gevoel te krijgen bij de omvang en de benodigdheden om digitale regels te ontsluiten via het omgevingsloket. Dit kan met een of enkele regels, met behulp van reeds beschikbare tools of in samenwerking met bijvoorbeeld een leverancier of adviesbureau.
Praktijkproeven leveren onder meer inzichten op over de staat van de huidige regels, de (on)mogelijkheden van het DSO en de hoeveelheid inspanning het vergt om te komen tot digitale regels in het DSO. Door simpelweg te proberen en hier en daar de neus te stoten worden stap voor stap alle randvoorwaarden duidelijk waaraan het proces naar digitaal ontsloten regels moet voldoen.
De eerste waterschapsverordening van Nederland
Dat een digitale waterschapsverordening goed mogelijk is bewijst Waterschap Limburg. Met trots neemt Chantal Jeuriens de aanwezigen mee in de stappen die Limburg gevolgd heeft om de regels digitaal aangeleverd te krijgen aan het DSO. Uit alle mee- en tegenvallers wordt al snel een ding duidelijk: alle wijsheid van nu was er onmogelijk geweest zonder praktijkproef.
We kunnen als TROWA niet samenvatten wat de lessen van Limburg zijn geweest. Bovendien doet dat geen recht aan de prestatie en presentatie van Chantal en Waterschap Limburg. Om de leerervaring wel voor iedereen beschikbaar te maken werken we achter de schermen hard aan een Webinar die op 4 september 2019 plaats gaat vinden. Uitnodigingen volgen deze maand.
Afrondend
Als TROWA kijken we terug op een geslaagde toolingsdag. Positieve en opbouwende geluiden over beschikbare tools, samenwerkingsmogelijkheden, een gezamenlijke inkoopstrategie en de voortgang bij waterschappen leidden tot een intensieve en vruchtbare dag. Via dit kanaal houden we jullie op de hoogte van nieuwe ontwikkelingen rondom tooling.
