Dijital İletişimin Yeni Dili; Emoji

Küçücük bir gülümseme işaretiyle başlayan dijital karakterlerin hikayesi, giderek bir destana dönüşmekte.

BloombergBusinessWeek Türkiye Dergisi’nde 7 yılı devirmeye 1 ay kaldı. Her hafta derginin editoryal ekibinin -genellikle son dakikada- gönderdiğim metinleri, son derece özenli redaksiyon ve mizanpaj sürecinin ardından (yazarı tarafından bile) okunası köşe yazılarına dönüştürmelerine tanıklık ettim ve bu derginin bir parçası olmaktan gurur duydum. Bu yedi yıllık süreçte kendilerinden tek bir şikayetim oldu; o da arasıra yazıların içinde kullandığım gülücük (smiley) işaretlerinin metnin içinden özenle kaldırılması :)

Türkiye ya da dünya, istisnasız tüm gazete, dergilerde uygulanan söz konusu kuralın artık esnetilme zamanının geldiğini düşünüyorum. Çünkü İnternet ortamında küçük bir gülümseme işaretiyle başlayan bu dijital karakterler, giderek bir iletişim dilinin hatta kültürünün temel unsurlarına dönüşmekte. Tüm dünyada Japonca’da resim(e) ve harf (moji) sözcüklerinin bileşiminden oluşan emoji sözcüğüyle çağrılan söz konusu karakterler, özellikle genç kuşağın iletişiminde vazgeçilmez bir unsur; içinde bir tek harf bulunmaksızın sadece emojilerden oluşan ve bizim kuşağı şaşkınlığa uğratacak yaratıcılıkta öyle çok yazışmaları var ki!

Bilgisayar üreticilerinin çoğu henüz uykuda ama duruma uyanan akıllı telefon firmalarının, sanal klavye tasarımlarında en önemli öncelikleri güncel ve yeni emojileri bulmak, tasarlamak ve kullanıma sunmak. Giderek gençlerin telefon satın alma tercihlerinde bile belirleyiciliği oluyor bu emoji seti zenginliğinin. Öyle ki eğer emoji setiniz eskiyse, gençler arasında dışlanmanız ve hatta “ezik” olarak etiketlenmeniz bile an meselesi. Mesela 14 yaşında kızım beni sıklıkla “Babacığım, ne olur gülücük işaretini iki nokta üstüste ve kapa parantez karakterleriyle yapma, klavyenin emoji setini kullan. Bu haliyle paylaşımların çok demode görünüyor!” sözleriyle uyarıyor. Anlaşılan o ki, bu trend salt telefon üreticileriyle sınırlı kalmayıp mobil uygulama geliştiricilerin, yayıncıların ve hatta tüm marka ve kurumların da gündemine kaçınılmaz biçimde gelmekte. Örnekleri bol; aybaşında yatan maaşımı gönderen banka, bu ‘müjdeyi’ ama sadece “Maaşınız hesabınıza yatırıldı” cümlesiyle değil ona eşlik eden gülücük, para ve kalp emojileriyle birlikte veriyor akıllı telefon bildiriminde. Bunun bir birey olarak bende yarattığı etki ise, sözcüklerin peşpeşe dizildiği kuru bir mesaja oranla çok daha berrak ve pozitif. Son dönemde medyada marka iletişimini emoji karakterler üzerinden yapan mobil operatör reklam kampanyaları dönüyor, sosyal medya platformları ve haber siteleri duygu durumlarımızı sözcükler yerine emojiler üzerinden almaya ve bu sayede hem nabız ölçmeye hem de bizleri daha yakından tanımaya çalışıyorlar. Kısacası, emoji üzerinden iletişim bir fenomenin ötesinde bir kültüre dönüşüyor ve hemen herkes az ya da çok bu gidişatın dışında kalamıyor.

Tabii bu ihtiyaç, emoji setine yeni karakterlerin eklenmesini de beraberinde getiriyor. Telefon üreticileri ve bazı önde gelen İnternet firmaları tarafından oluşturulan UniCode Konsorsiyomu ise, bu konuda elinden geldiğince standartları belirlemeye ve yeni emoji karakterleri geliştirmeye çalışıyor. Halihazırda İnternet’te hizmet veren bir çok büyük firma, klavye ve hizmetlerinde sadece bu konsorsiyumun onaylayıp yayınladığı emoji setlerini kullanıyor. Ancak gündemlerinde çözülmesi gerekli çok fazla madde var. İlk zamanlarda sadece beyaz kadın ve erkek emojilerine yer vermesiyle eleştirilen ve bu sorunu farklı ten renklerine sahip kadın ve erkek emojileriyle çözen konsorsiyum, şu sıralar Suudi Arabistan vatandaşı bir genç kızın, kendisini ifade edebilmek için talep ettiği başörtülü bir kadın figür emojisinin tartışmalarıyla meşgul.

Sözün özü, bu kültürün sosyal ve ticari açıdan anlamak ve kullanmak, özellikle yeni kuşakla iletişimin vazgeçilmez bir aracı ve kurum ve kuruluşlar emoji üzerinden iletişim konusunda bilgi ve deneyimlerini arttırmalı. Bu konuda Türkçe kaynak arayanlar için emoji.com.tr adresi, iyi bir başlangıç olabilir.

Ve sevgili editör arkadaşlar, herşey bir gülümsemeyle başlar :)