“Ek İş” Felaketin Habercisi
Uber ve Seamless reklamları Silikon Vadisi’nin bizi nasıl kazıkladığını gösteriyor
“Bugünlerde herkesin ek işe ihtiyacı var” diye başlıyor yeni sürücüler arayan Uber’in reklamı. Dipte hareketli bir müzik, hoppa bir adam ve ek işin çok eğlenceli gibi göstermeye çalışılması… Bense oturup düşünüyorum: Gerçekten de “ikinci iş”i çekici bir şey gibi göstermeye mi çalışıyorlar!? “İkinci işim değil bu, kaçamağım”. Sırada ne var? Bipolar hastaların sadece bir yan kişiliği olan kişiler olduğunu söylemeye başlamak mı?
Ve ne halt oldu kültürümüze ki; herkesin birden fazla işe ihtiyacı olması, taksi şoförü olarak çalışması, apartman dairesinin her inçini kiraya vermek zorunda kalması ve TaskRabbit’te köpek gezdirmekten arta kalan zamanında bilet kuyruğunda beklemesi gibi şeyleri “ilerleme” sayar olduk??? Eskiden bunlar hayatınızın parçalanmakta olduğunu gösterirdi. Şimdiyse “paylaşım ekonomisi"nin bir parçası olduğunuzu gösteriyor.
Teknolojinin bizi kurtaracağı zamanları hatırlıyor musunuz? Bütün bu zaman kazandıran cihazlar daha çok verimlilik sağlayacak, o zaman oley öyle değil mi? Ve yine de herkes ne kadar yoğun olduğundan şikayet edip duruyor. Teknoloji bizi kurtaramadı. Bizi canlı canlı yiyor. Geriye zaman kalmıyor, hepsi emiliyor. Sınırsız kapitalizm, size zaman tanımıyor, özgürlük ya da rahatlama sunmuyor. Sahip olduğunuz her şeyi, birkaç kuruş daha dökülene kadar emiyor, böylece 4. çeyrek verileri hissedarlara güzel görünüyor.
Bu teknoloji şirketleri kendilerini kahraman olarak konumlandırıyor. “Dünyayı değiştirme” hakkında sürekli konuşuyorlar. Ancak, yaptıkları, büyük şehirlerde yaşayan ve eskiden annelerinin yaptığı işlerin boşluğunu doldurmak için 20–30'lu yaşlarında zengin beyaz züppeler için teknoloji üretmek.
Annem beni futbol antrenmanından alırdı. C: Uber.
Annem benim çamaşırlarımı yıkardı. C: Flycleaners.
Annem odamı temizlerdi. C: Handy.
Annem manav alışverişi yapardı. C: Blue Apron.
Annem bana yiyecek hazırlardı. C: Seamless.
Ve buna hatta “anne teknolojisi” diyorlar. Hayatımızın, bizi sonuna kadar emzikli tutmak isteyen brogrammerlar tarafından dikte edilmesine izin veriyoruz.
Ve Seamless’tan laf açılmışken: Metrodaki iğrenç Seamless reklamlarından nefret ediyorum. Hani şöyle şeyler söyleyerek yemek yapan insanları aşağılayan ve New Yorkluları hedef alan reklamları:
Sadece ölüyseniz veya banliyöde yaşıyorsanız yemek pişirmelisiniz…
Başkalarını görmekten nefret ediyorsunuz…
Ve teslimat yapan kişinin adını biliyorsunuz ama komşularınızın adlarını bilmiyorsunuz…
Arkadaşlarınızın evlerinde çocuklarının fotoğrafları var, ancak sizde akşam yemeğinizin fotoğrafları var…
Ve fırınınızı eşya saklamak için kullanıyorsunuz…
Ve iş çantanız çok ağır olduğu için güçlü pazularınız var…
Ve mutfağınızı kiralayacak birisini buluyorsunuz…
Bu reklamların ilham verici, uyandırıcı şeyler olması gerekiyor; ama bana sadece insanların ailelerinden, arkadaşlarından, yemekten, toplumdan ve ölüm döşeğindeyken önemseyeceğiniz her şeyden tamamen koptuğu distopik kabusları çağrıştırıyor.
Kapitalizmin ve teknolojinin bitmeyen bu hamster çemberi hepimizi çılgınlığın eşiğine sürüklüyor. “Bugünlerde herkesin bir ek işe ihtiyacı var”. Şimdi düşünüyorum da, bu 2020'de Elizabeth Warren’in kampanya sloganı olmalı.
Yazıyı beğendiyseniz, startupları ve teknoloji dünyasını iğneleyen komik video dizim Vooza‘yı görmelisiniz. Bu bağlantıdan videoları seyredebilir veya Vooza email listesine kayıt olabilirsiniz.
Bu yazı, Matt Ruby tarafından yazılan “Side Hustle” as a Sign of the Apocalypse yazısından, izniyle tercüme edilmiştir.
This post is the Turkish translation of Matt Ruby’s “Side Hustle” as a Sign of the Apocalypse post. Permission was granted by the author.
