Göz göre göre sahtecilik
06.03.2016 tarihli açıklama (02:05)
Görünen o ki Armut.com ilgili kategoriyi kaldırmış. Sitede “tez danışmanlığı” veya “ödev” gibi anahtar kelimelerle arama yapıldığında sonuç alınmıyor. Sanırım yanlışlarını göstermede başarılı olduk. Yanlıştan dönebildikleri için teşekkür ederiz.
Dün İlker Küçükparlak’ın paylaşımı neticesinde Armut.com’da “Tez Danışmanı (Tez Ödev Proje)” başlıklı bir hizmet kategorisi olduğunu ve bu kategori altında resmen sahtecilik suçunun alenen pazarlandığına şahit oldum.
Bir açıklama yapmadan evvel öncelikle örnekleri paylaşaym:
En popüler sahtecimiz birinci sırada yer alıyor (İfşa etmeye ben utandım). Danışmanımız (!) ilk olarak bir tez çalışmasının kalbi mahiyetinde olan ve araştırmanın dayandığı teorik zemini ifade eden bölümünü, yani “literatür taramasını” kendi yaparak yazmayı teklif ediyor. İkinci teklifi de bir hipotezi doğrulama ya da yanlışlamada kullanılacak veri setini hazırlamak. Etkili tez başlığı konusunda elbette bir “danışmandan” fikir alınabilir, ona lafım yok ancak son cümle en korkuncu: “Tezinizi yazar, sunuma hazır hale getiririm”.
Tezfesör şeklindeki son derece yaratıcı(!) mahlasın sahibi olan “grup” ise basit bir tanıtım metnini bile Türkçe kurallarına göre yazamamışken, “Kaliteli Tez Delisi” personeliyle hedefe kilitlenmiş ilim roketleri benzetmesiyle hakikaten benzersiz bir hizmet vaat ediyor. Bilimsel görünsün diye yazılmış anlamsız cümleleriyle “motivasyon, Kalite ve Fiyat gibi argümanları (?)” tek kalemde sunacaklarmış. Anadili İngilizce ve Rusça olan tez yazma uzmanları sahibi grubun Anadili Türkçe olan bir üyesi yok gibi… Bırakın tez yazdırmayı, şu metni beğenip teklif alan varsa zaten vakit kaybetmeden akademiyle ilişkisi kesilmelidir.
İsmini açık açık veren bu danışmanın(!) diğerlerinden farkı bir suçu yüz defadan fazla sayıda işlediğini itiraf etmesi. Söylediğine göre 5 yılda yüzün üzerinde yüksek lisans ve doktora tezi yazmış. Lisans öğrencilerini de unutmayarak ödev hizmeti de vaat etmiş. Ve eğer söyledikleri doğruysa aramızda doktor unvanı kullanan, yüksek lisans mezunu olan, ödevlerle derslerini geçen yüzlerce sahtekâr var anlamına geliyor ki, bu uzmanımızın yazdığı tezi bir başkasının nasıl savunduğu şüpheli.
Tez yazımının amacı ve Armut.com’un durumu
Burada bir oksimoron var: Tez yazmak, bir konuda araştırma yapabilmek ve o konudaki araştırmayı bilimsel literatüre katabilmek melekelerine sahip olduğunuzu göstermenin yoludur. Yani “yeterlilik” göstergesi ve ispatıdır. Bunu başkasına yaptıran kişi açık bir şekilde sahtekârlık yapmış ve suç işlemiş demektir. Zira yönetmeliklere göre bir yüksek lisans / doktora tezini kendisinin hazırladığını taahhüt etmektedir.
Dolayısıyla bu hizmeti sağlayan kimseler de bu sahtekarlık suçuna ortaklık etmiş oluyorlar. Tabi ki bu sahtekarlığın pazarlanmasına imkan tanıyan Armut.com da öyle.
Konu akademik olduğu için şöyle bir bakıp geçenler fark etmiyor olabilir ancak bu hizmet ilanlarının şu aşağıdakinden hiçbir farkı yok:
“Devlet dairesine, notere gitmeye zamanınız mı yok? Eşinizden muvafakatname alamıyor musunuz? İyi imza taklit edilir. Geçmişe dönük, aslına uygun sahte belge üretilir.”
Peki bu manzaranın kök nedeni nedir? Sorun sistemsel. Kaan Öztürk’ün daha evvel bu hizmeti veren şirketler hakkında yazdığı yazıdan bir alıntı yaparak yazımı sonlandırayım:
…Danışmanın görevi, öğrencisine yol göstermek ve ilerleyişini adım adım takip etmektir. “Git hazırla gel” deyip tez süresinin sonuna kadar yüzüne bakmazlık yapamaz, saçma sapan bir metni de sebebi ne olursa olsun kabul edemez. Sahtekârlık yapan öğrencinin çalışmasını kabul eden hoca aynı sahtekârlığı yapmış sayılır.
…
Aynı şey tezi değerlendiren jüri üyeleri için de geçerlidir. “Nasılsa danışmanı okumuştur” diye hiç bakmadan onay verme hakkınız yok. Siz saksı olarak değil, tarafsız bir göz olarak orada bulunuyorsunuz. Sahtekârlık tespit ettiğinizde gözlerine sokma, tutanağa geçirtme, şerh koyma, reddetme sorumluluğunuz var. Bölüm içindeki ayak oyunları ve entrikalar size mesleki şerefinizi unutturmamalı.
Bu sahtekârlığı bir şekilde yutturup doktorasını alan birinin öğretim üyesi olduğunu hayal edin. Bilimsel çalışma nasıl yapılır bilmediği için bütün hayatını hile hurdayla geçirecek, safsata yayacak, öğrencilerin aklını çamurlu ayaklarıyla ezecek.
Bir tezin sahtecilikle yazıldığı ortaya çıktığında sadece öğrenciye değil, danışmana ve jüri üyelerine de ağır bir ceza verilmesi, sahtekârlığın azalması için şart. Şimdi, eskaza bir intihal yakalansa “haberim yoktu” deyip çıkıyorlar işin içinden.
Yazık… Gerçekten çok yazık.
