Referandumda Rasyonel Oy Kullanma
16 Nisan 2017 günü Anayasa değişikliği paketi için referanduma gideceğiz ve eğer bu değişikliği destekliyorsak EVET, desteklemiyorsak HAYIR oyunu kullanacağız. Eğer bu değişiklik tek bir madde için olsaydı işimiz çok daha kolay olacaktı, ancak karşımızda 18 maddelik değişiklik var.
Genelde oy kullanma davranışı duygusal yönü kuvvetli bir davranıştır. Desteklenen, gönül bağı olan bir parti vardır, ne olursa olsun onun için oy kullanırsınız. Ya da karşı olduğunuz bir şeyler vardır, onlara karşı olmak için oy kullanırsınız. Ki şu anda da referandumla ilgili genel söylemlere baktığımda da partilerin daha çok “Bunlar Hayır dediği için biz Evet diyoruz” ya da tam tersi negatif söylemlere gittiğini görüyorum. Ancak burada milletvekili, hükümet ya da Cumhurbaşkanı seçmiyoruz, hepimizin kaderini değiştirecek bir değişiklik için oylama yapıyoruz. Bunun için de referandumda duygusal değil, rasyonel bir biçimde oy kullanmalıyız. Negatif değil, yani bir takım parti ya da örgütlerin tersini yapmak için değil; pozitif, yani tamamen kendi düşüncelerimiz doğrultusunda oy kullanmalıyız.
Peki kendi düşüncelerimizi netleştirip pozitif oy kullanma davranışına dönüştürmek için yapmamız gerekenler nedir:
- Anayasa değişiklik paketini madde madde okuyacağız.
- Her bir madde için ayrı ayrı EVET-HAYIR ya da KARARSIZ olarak işaretleyeceğiz.
- Tüm maddeler için EVET demişsek, bir de hiç sevmediğimiz, hiç Cumhurbaşkanı olmasını istemediğimiz bir kişinin başa geçmesi halini düşünüp yine tüm maddeleri EVET-HAYIR-KARARSIZ olarak işaretleyeceğiz.
- Bu halde de tüm maddeler için EVET demişsek, 16 Nisan 2017'de sandığa gidip gönül rahatlığıyla EVET oyu kullanabiliriz.
- Tüm maddelere HAYIR dediysek de gönül rahatlığıyla HAYIR oyu kullanabiliriz.
- Peki bazı maddelere EVET, bazı maddelere HAYIR ya da KARARSIZ dediysek ne yapacağız? Burada da tek bir maddeye bile HAYIR dediysek referandumdaki oyumuz HAYIR olmalı. Çünkü paket halinde getirilen bir değişiklik için HAYIR, aynı çarpma işlemindeki 0 gibi yutan elemandır
Rasyonel oy kullanmada sadece değişikliğin tümüne EVET diyebiliyorsak EVET, eğer içimizde bir maddeyle ilgili bile ufak bir kuşku varsa HAYIR demek zorundayız. Çünkü EVET dediğimizde tüm maddeler yürürlüğe girecek, sonradan düzeltilmesi gibi bir husus söz konusu olmayacaktır. HAYIR dendiğinde sorunlu maddeler düzeltilip, sonrasında gerek Meclis çatısı altında, gerekirse de yine referanduma gidilerek değişiklik düzgün bir biçimde yapılabilecektir.
Ben bu yazıda maddelere, ya da neden EVET ya da HAYIR denmesi gerektiğine girmiyorum. Bunu herkesin kendi değerleri doğrultusunda, kendisinin yapmasının en doğrusu olacağını düşünüyorum. Benim bu maddeleri değerlendirirken ölçütüm demokrasi ve özgürlükler olacak. Sizlerin de değerlendirmelerini merak ediyorum.
