Robotik Zekanın Önlenemez Yükselişi
Yapay zeka, makine öğrenmesi, derin öğrenme, robotlar…
Bu kelimeleri duymadığımız bir gün bile geçmiyor adeta. Robotların öğrenebilmesi, konuşması, bizim yerimize bazı işleri yapabilmeleri vb. konuların ne kadar ilgi çekici olduğunu belirtmeme gerek yok sanırım. Konu bu kadar ilginç ve nereye gideceği bir o kadar belirsiz olunca, sadece komplo sever biz Türk halkı için değil bütün dünya için “Robotlar dünyayı ele geçirecek mi?” başlıklı bir haberin binlerce tık alması gayet normal oluyor.
Stephen Hawking’in bile tedirginliğini dile getirdiği [1] bu konu hakkında benim naçizane yorumum : daha değil. Yapay zeka alanında inanılmaz çalışmalar yapılıyor gibi görünse de insan ile karşılaştırıldığında, robotların daha çoook yolu olduğunu söylemek zor değil.
Şu an sorulması gereken sorulardan birisi : Bize hükmedemezler ama bizi kandırabilirler mi?
Kandırmaktan kastettiğimi açıklamadan önce Turing Testi’nden bahsetmeden olmaz. Alan Turing, zamanının değeri bilinmeyen insanlarından (Enigma’yı izleyenler ne demek istediğimi anlayacaktır), kendi adını verdiği bu testten bir makalesinde bahsediyor. Turing Testi’nin amacı bir makinenin düşünce yapısının ne kadar mantıksal olduğunun sorgulanmasıdır. Daha açık bir ifade ile makinelerin insanlar gibi düşünüp düşünmediğini sorgulamaktır. Test, bir insanın sorduğu sorulara gelen yazılı cevabın makineden mi yoksa başka bir insandan mı geldiğini ayırt etmeye çalışmasından oluşur. Yani makinenin soruyu bizim gibi anlayabilmesi, analiz edebilmesi, cevabı bulması ve bunu mantıklı bir şekilde çıktı olarak verebilmesi gerekir. Konuya ilgi duyanları aşağıdaki linke alalım (Ama geri dönün okumaya :):
Bize hükmedemezler ama bizi kandırabilirler mi?
Birkaç makalede sunulan çalışmalar üzerinden ilerleyerek, robotların bizi kandırma konusunda ne kadar başarılı olabileceğine bakalım.
Aşağıda iki adet yazı örneği var. Bir tanesi Shakespeare’a ait diğer ise Recurrent Neural Network kullanılarak Shakespeare’i öğrenmiş bir makineye ait[2]. Makine çıktısını ayırt edebilir misin,deneyelim mi ?
Örnek 1 :
VIOLA:
Why, Salisbury must find his flesh and thought
That which I am not aps, not a man and in fire,
To show the reining of the raven and the wars
To grace my hand reproach within, and not a fair are hand,
That Caesar and my goodly father's world;
When I was heaven of presence and our fleets,
We spare with hours, but cut thy council I am great,
Murdered and by thy master's ready there
My power to give thee but so much as hell:
Some service in the noble bondman here,
Would show him to her wine.
KING LEAR:
O, if you were a feeble sight, the courtesy of your law,
Your sight and several breath, will wear the gods
With his heads, and my hands are wonder'd at the deeds,
So drop upon your lordship's head, and your opinion
Shall be against your honour.Örnek 2:
PANDARUS:
Alas, I think he shall be come approached and the day
When little srain would be attain'd into being never fed,
And who is but a chain and subjects of his death,
I should not sleep.
Second Senator:
They are away this miseries, produced upon my soul,
Breaking and strongly should be buried, when I perish
The earth and thoughts of many states.
DUKE VINCENTIO:
Well, your wit is in the care of side and that.
Second Lord:
They would be ruled after this chamber, and
my fair nues begun out of the fact, to be conveyed,
Whose noble souls I'll have the heart of the wars.
Clown:
Come, sir, I will make did behold your worship.
VIOLA:
I'll drink it.
Açık konuşmak gerekirse makinenin henüz ingilizce grammerini tam anlamıyla çözdüğü söylenemez. Yine de anlamlı cümleler oluşturabildiğini ve Shakespeare vari bir diyalog oluşturabildiği görebiliyoruz.
So drop upon your lordship's head, and your opinion
Shall be against your honour.(Örnek 1)
İlgisini çekebildiklerim için derin ağlar kullanılarak hikaye yazma ile ilgili bir medium yazısı da mevcut[3]. Ayrıca bu konuyu işlerken, yapay zeka tarafından yazılan ilk senaryoyu da hatırlatmadan olmaz.
Biraz da sanata yönelelim
Prisma uygulamasını görmüşseniz, derin öğrenme kullanılarak herhangi bir resimdeki yada videodaki artistik stilin, herhangi bir başka resime aktarılabileceğini de görmüşsünüzdür. Mesela herhangi bir manzara resmine, Van Gogh’un herhangi bir eserindeki stilini aktarabilirsiniz ve bilmeyen birisi için epey inandırıcı bir resim oluşturabilirsiniz.
Farklı örnekler ve olayı daha iyi anlayabilmek için videoyu izlemenizi tavsiye ederim. Kısa ve öz bir anlatım olmuş.
İnsan yüzü üretebiliyorlar desem?
Son bir örnek olarak da makine öğrenmesi kullanılarak insan yüzü üretilebildiğinden [4] bahsedeyim. Aşağıdaki fotoda bulunanlar arasında ilk 5 sütundakiler gerçek insan yüzleri. 6. sütundakiler ise aynı satırdaki diğer yüzler kullanılarak makine tarafından üretilmiş yüzler. Gerçek insan olmadıklarına inanmamak için pek bir sebebimiz yok gibi duruyor.
Sonuç olarak robotlardan korkmak için erken mi değil mi kararı size bırakıyorum. Ama bu teknolojilerin geliştirilerek ve birleştirilerek ilerlediğini düşünürsek robotlar kötüye kullanmasa da insanların kötüye kullanabileceğini bekleyebiliriz.
Okuduğunuz için teşekkürler!
Beğendiyseniz kalbe küçük bir tık bırakabilirsiniz.
Baki,
Yazıda bahsi geçen linkler:
