Ekran Karşısında Yemek Yemek
Senin de bir şeyler yiyeceğin zaman; aklına hemen telefondan, bilgisayardan bir video açmak veya televizyon izlemek geliyor mu?
Zaman ilerledikçe ekran karşısında yemek yemek daha fazla yaygınlaşıyor. İnsanların mutfaklarına televizyon koymasıyla başlayan bu süreç, herkesin kendi kişisel ekranını cebinde taşımasıyla oldukça arttı. Üstelik sadece yetişkinler değil, bebekler ve çocuklar da bu şekilde yemek yemeye alıştı.
Bir şey yiyeceğimiz zaman otomatik olarak elimiz telefona, bilgisayara gidiyor. Beynimiz bu iki deneyimi birleştirdiği için bunu çoğu zaman bilinçsizce otomatik olarak yapıyoruz.
(Yazı boyunca kullandığım yemek kelimesi; sıcak yemek, tatlı, abur-cubur, kahvaltı, sandviç vb. her türden besini kapsamaktadır.)
Ben de bu alışkanlığa sahibim bu arada. Ama son zamanlarda azaltmaya çalışıyorum ve geçen seneyi düşününce oldukça ilerleme kaydettiğimi görüyorum.
Ekran karşısında yemek yemek benim için vazgeçilmez bir durumdu. Bütün öğünlerimi bu şekilde geçiriyordum. Yeni bir tarif denediğimde veya her zaman uyguladığım tarifte değişiklikler yaptığımda yemek bitince nasıl olduğunu düşünüp yemeğin tadını hatırlayamazdım. O an için farkında değildim ama artık sebebini biliyorum.
Bilinçsiz Yeme
Ekran karşısında yemek yeme süreci, benim için şöyle işliyordu; dizi izliyorum, dikkatim ekranda, tabağıma bakmıyorum bile, yemek yiyorum, ne yiyorum-nasıl yiyorum farkında değilim. Sonra yemek bitiyor “Aaaa, ne çabuk bitti!”. İşte tam olarak bu duruma “Bilinçsiz Yeme” diyoruz.
2013’de yapılan bir araştırmada dört farklı durumun insanların yeme davranışı üzerindeki etkisi incelenmiştir:
- arabada,
- televizyon izlerken,
- biriyle sohbet ederken ve
- tek başlarına yemek yerken
Sonuç olarak, televizyon izleyen insanların diğer durumlardan daha fazla yemek yediği bulunmuştur.
Araştırmaya göre dikkatimizi başka bir şeye yoğunlaştırdığımızda bilinçsiz olarak daha fazla yemek yiyoruz ve ne yediğimizin tam olarak farkında olmuyoruz.
Yemek yerken sürekli bir şeyler izleme durumunun ciddi bir bağımlılığa dönüştüğü gördükten sonra yeme farkındalığımı arttırmak için yemek yediğim zamanlarda dizi izlemeyi azaltmaya başladım. Çünkü bence alışkanlıklarımızdan bir anda kurtulamayız ve bunu yapsak bile sonra geri dönmemiz çok olası.
Yeme farkındalığı nedir derseniz?
Yeme farkındalığı, yüksek farkındalıkla beraber yargılama olmaksızın yeme deneyimlerinize, yemek hakkındaki düşüncelerinize ve hislerinize odaklanmaktır.
Bana göre, yeme farkındalığı:
- Ne yiyorum,
- Yediğim yemeğin tadı nasıl,
- Yemek lezzetli mi yoksa lezzetsiz mi,
- Hangi aromalar baskın (tuzlu, acı vs.),
- Yemeği beğendim mi,
- Yemeğe başka ne ekleyebilirdim
gibi soruların cevabının farkında olabilmektir.
Yeme farkındalığımı arttırmak için neler yapıyorum?
Neden yemek yediğimi veya neden bu yemeği yediğimi düşünmeden tamamen yediğim yemeye odaklanmaya çalışıyorum. Yemeğin tadına, dokusuna ve hissettiklerime odaklanmaya çalışıyorum.
Bu pratiği yapmaya başladığımda çok zorlandım, hala bazen zorlanabiliyorum. Çünkü tek başıma olmak, dışarıdan bir uyarana maruz kalmamak beni rahatsız etti. Ama zaman geçtikçe alışmaya başladım.
Farkındalıklı yeme pratiği, her zaman mümkün olmayabiliyor. Ama elimizden geldiğince bu pratiği yapmaya ve ekran karşısında yemek yeme süremizi azaltmaya çalışmalıyız.
Yazımı beğendiyseniz alkış atarak bana destek olabilirsiniz. (Maksimum 50'ye kadar alkış atılabildiğini biliyor muydunuz?)
Beni instagramda @dytrumeysayolcu hesabımdan takip edebilirsiniz.
Diğer içeriklerimi okumak isterseniz:
Editör: Berfin Yeşilyurt
