İş Analizi ve Yapay Zeka: Geleceğin Mesleki Becerileri ve Zihniyetleri

Emrah Aybasti
Design@TurkNet
Published in
3 min readJun 28, 2024

Geçtiğimiz haftalarda, BAUX İstanbul konferansı kullanıcı deneyimi ve iş analizi gibi önemli konuları bir araya getirerek AI’ın iş analizi üzerindeki etkilerini derinlemesine ele aldı. İş analistleri için kritik beceriler ve zihniyetler üzerinde duruldu ve AI çağında iş analistlerinin nasıl başarılı olabileceği tartışıldı. İşte bu sunumdan öğrendiklerim ve düşüncelerim.

Yapay Zeka ve İş Analizi: Üçüncü Yol

Sunumun başlığı ‘AI ve İş Analizi: Üçüncü Yol’ idi ve bu başlık altında AI’ın iş analizi üzerindeki etkileri değerlendirildi. Konuşmacı, AI’ın iş analizi topluluğunda hem iyimser hem de kötümser görüşlerin olduğunu belirtti. Bazıları AI’ın iş analizi için büyük bir tehdit oluşturduğunu düşünürken, bazıları bunun iş analizi üzerinde fazla bir etkisi olmadığını savunuyordu. Ancak konuşmacı, her iki görüşün de kısmen doğru ve kısmen yanlış olduğunu belirtti. AI’ın, iş analistlerinin becerilerini ve rollerini dönüştüreceği, ancak tamamen yok etmeyeceği vurgulandı. Bu nedenle, ne tamamen iyimser ne de tamamen kötümser bir bakış açısını benimsemememiz gerektiği savunuldu.

Eksponansiyel Büyüme ve AI Patlaması

Sunumda, AI patentlerinin 2022 yılında 2010 yılına göre 31 kat arttığı vurgulandı. AI, uzun süredir araştırma konusu olmasına rağmen, 2022 Kasım ayında ChatGPT’nin piyasaya sürülmesiyle birlikte genel kamuoyu tarafından daha geniş bir şekilde fark edildi. Bu, AI’ın potansiyelini ve yarattığı değişim hızını gözler önüne serdi. AI’ın bu hızlı yükselişi, iş analistlerinin bu teknolojiyi nasıl benimseyeceği ve iş süreçlerine nasıl entegre edeceği konusunda önemli sorular ortaya koydu.

İş Analizi Üzerindeki Etkiler

Konferansta, iş analizi topluluğunda AI’a dair farklı görüşlerin olduğu belirtildi. Kimi insanlar AI’ın iş analizine büyük bir tehdit oluşturduğunu düşünürken, kimileri ise bunun iş analizi üzerinde fazla bir etkisi olmadığını savunuyordu. Ancak konuşmacı, her iki görüşün de kısmen doğru ve kısmen yanlış olduğunu belirtti. AI’ın, iş analistlerinin becerilerini ve rollerini dönüştüreceği, ancak tamamen yok etmeyeceği vurgulandı.

Üçüncü Yolun Temel Becerileri

Sunumda, iş analistlerinin gelecekte sahip olması gereken bazı temel beceriler üzerinde duruldu:

  • Kaynak Takibi (Provenance): Verinin kaynağını ve geçmişini anlamak. Bu, verinin nereden geldiğini, nasıl elde edildiğini ve bu süreçte herhangi bir yasal veya etik sorun olup olmadığını belirlemek için kritik öneme sahiptir.
  • Soy Bilimi (Lineage): Verinin izlediği yolu ve dönüşüm süreçlerini anlamak. Bu, verinin doğru ve güvenilir olup olmadığını anlamak için gereklidir. Ayrıca, verinin herhangi bir manipülasyona uğrayıp uğramadığını belirlemek için de önemlidir.
  • Değerler (Values): Doğru olanı belirlemek ve etik değerlere göre hareket etmek. AI ve iş analizi süreçlerinde etik kararlar vermek, gelecekte daha da önemli hale gelecektir.
  • Hız (Pace): İşlerin doğru hızda ilerlemesini sağlamak. AI teknolojileri, işleri hızlandırma potansiyeline sahiptir ancak bu hız, iş süreçlerinin kalitesini düşürmemelidir.
  • Bağlam (Context): Çıktılar yerine sonuçlara odaklanmak. İş analistleri, elde edilen verilerin ve sonuçların bağlamını anlamalı ve bu bağlamda en iyi kararları vermelidir.
  • Varlık (Presence): İnsan merkezli bir yaklaşım benimsemek. İş analistlerinin, teknolojinin insana olan etkilerini göz önünde bulundurarak çalışmaları gerekmektedir.

Yeni İş Analizi Zihniyetleri

Sunumda ayrıca, iş analistlerinin benimsemesi gereken bazı yeni zihniyetler de ele alındı:

  • Kritik Yolun Değişimi: Yazılım geliştirme sürecinin artık işin kritik yolu olmayabileceği. AI ve otomasyon teknolojileri, yazılım geliştirme süreçlerini hızlandırmakta ve bu süreçlerin iş analistleri üzerindeki etkilerini değiştirmektedir.
  • Etik Karar Verme: Etik değerlerin karar süreçlerinde belirleyici olması. İş analistlerinin, AI ve veri kullanımı konularında etik değerlere sıkı sıkıya bağlı kalmaları gerekmektedir.
  • Hızlı Öğrenme: Sürekli olarak yeni bilgileri öğrenme ve adapte olma yeteneği. AI teknolojilerinin hızla değişmesi, iş analistlerinin de bu değişime ayak uydurmasını gerektirmektedir.

Gelecekte İş Analistlerinin Rolü

Konferansta, AI’ın iş analistlerinin rollerini nasıl dönüştüreceği üzerinde duruldu. İş analistlerinin, AI teknolojilerini kullanarak daha verimli çalışmaları, ancak bu süreçte etik ve yasal sorunlara dikkat etmeleri gerektiği vurgulandı. Ayrıca, iş analistlerinin sürekli olarak yeni beceriler öğrenmeleri ve bu becerileri iş süreçlerine entegre etmeleri gerektiği belirtildi.

Sonuç

BA İstanbul konferansı, iş analistleri için AI çağında nasıl başarılı olunabileceği konusunda önemli bilgiler sundu. AI’ın iş analizi üzerindeki etkileri, iş analistlerinin gelecekte hangi becerilere ve zihniyetlere sahip olması gerektiği konusundaki düşüncelerimi şekillendirdi. AI hızla gelişirken, iş analistlerinin bu değişime ayak uydurması ve dengeli bir yaklaşım benimsemesi gerekmektedir. Bu tür konferanslar, mesleki gelişimimize katkıda bulunmakla kalmayıp, aynı zamanda geleceğin iş dünyasına nasıl hazırlanacağımız konusunda bize önemli ipuçları sunmaktadır.

Sonuç olarak, iş analistleri olarak AI çağında başarılı olabilmek için sürekli olarak öğrenmeye, etik değerlere bağlı kalmaya ve teknolojinin insana olan etkilerini göz önünde bulundurarak çalışmaya devam etmeliyiz. Bu, hem mesleğimizin geleceği için hem de daha iyi iş sonuçları elde edebilmemiz için kritik öneme sahiptir.

--

--