[UX mevs] #7 — Her Şey Karşı Tarafı Etkilemekle İlgili! 😉 (Von Restorff Etkisi)
#S01E07
Önsöz
Merhaba ben Çağdaş ve burası TurkNet Design. UX Mevs’in yedinci bölümünde, aynılaşan tasarım çıktılarında farklılaşmanın önemi üzerine konuşacağız.
Product Design kavramının çok kısıtlı bir bölümünün çıktının nasıl göründüğüyle ilgili olduğunu iç cebimizde tutarak konuşacak olursak; benzeşen elementlerin arasında farklılaşmaya gitmenin, bakan gözlerin anlamasını ve ayrıştırmasını sağlamak adına, tasarımcılar olarak bize nerden baksanız +19 XP (değer puanı) kazandırır.
Giriş: Bence Sen de Şimdi Herkes Gibisin
Yukarıda kurduğum cümleyi tekrar hatırlatmak isterim. Bir ürün tasarım süreçleri için önemliler sırası yapacak olsak, çıktının nasıl göründüğü sıralamanın en yukarısında olmayacaktır. Zira ürünü tasarlamak çok yönlü bir disiplin ve bu disiplin içerisinde tanımlanması ve çözüme kavuşturulması gereken çok fazla problem var.
Bu problem yığını içerisinde; çocuğunuz gibi büyüttüğünüz ürünlerinizin üzerini gölgeleyen çok önemli bir soru var.
Ziyaretçileriniz, aboneleriniz ya da müşterileriniz ile nasıl bir iletişim kuruyorsunuz?
İster mobil uygulama, ister bir web sitesi, isterseniz de bir ATM deneyimi tasarlayın. Ürününüzü kullanan kişilerle kurduğunuz iletişim çok yönlü, ayrıştırılabilir ve anlaşılabilir olmak zorunda.
Evet, mükemmel bir arayüz tasarımı yapmış olabilirsiniz, fakat ürününüzü satın almak, kiralamak ya da kullanmak isteyen birisi, müşteri hizmetlerinizle ya da yardım ekranlarınızla iletişim kurma ihtiyacı duyuyorsa bir yerlerde bir şeyler ters gidiyor olabilir ve bunun bir sebebi de yarattığınız deneyimle ilgili olabilir.
Gelişme: Tasarım Süreçlerinde Von Restorff Etkisi!
Tasarım süreçlerinizde ürününüzü kullanacak kişiler için minik sihirbazlıklar yapar ve can alıcı noktaların ön plana çıkmasını sağlarsınız. Bu bazen bir butonun (CTA) diğerlerinden farklılaşması için olur bazen bir ürün kartının bazense vermek istediğiniz bir bilgilendirme ya da uyarı mesajının.
İşte tam bu noktada tasarımlarınızda kullanabileceğiniz önemli bir silahınız var: Von Restorff Etkisi!
Önce neymiş bu Von Restorff Etkisi çok kısa buna bir bakalım daha sonra da UX Mevs’in ana konsepti olan “bunlar gerçek hayatta ne işimize yarayacak” sorusuna cevap verelim.
Von Restorff ya da İzolasyon Etkisi olarakta bilinen ve birden fazla benzer nesne mevcut olduğunda, diğerlerinden farklı olanın hatırlanma olasılığının daha yüksek olduğuna işaret eden ve günümüzde kullanıcı deneyimi tasarlarken bilinçli ya da bilinçsiz bir şekilde (şartlı kabul ve öğrenilmişlik sebebiyle) kullanılan, “ya buradaki buton gösterimi diğerlerinden ayrışmıyor gibi hissediyorum” yorumlarına merhem olan müthiş bir yöntem. 😎
Von Restorff etkisi, 1933 yılında Alman psikolog Hedwig von Restorff tarafından keşfedilmiş. Örneğin, bir listede diğerlerinden farklı renkte bir element olduğunda veya bir grup nesne arasında sadece biri farklı bir şekle sahip olduğunda, bu öğeler daha belirgin hale gelir ve hatırlanması daha olasıdır.
Yasa kısaca şunu diyor: Farklı Olan Şey Daha İyi Hatırlanır!
Tasarım süreçlerinde Von Restorff etkisini bilinçli şekilde kullanabilmek için şunlara dikkat etmen önemli. Bu konuda birkaç küçük dokunuş çok işine yarayacaktır. Örneğin:
1- 👁 Renk ve kontrast ile ayrıştırmayı öğrenmelisin. Temel düzeyde renk bilgisi bunu sağlaman için iyi bir yol.
2- 📏 Boyutlandırma ve pozisyonlama ile ayrıştırmayı öğrenmelisin. (40 yaş altı tasarımcı kardeşlerimin çalışmalarında çok sık karşılaştığım bir problem.)
3- 🕹️ Micro Interaction yani basit animasyonlar yemeğine lezzet katar. Baharattır. Olmazsa ölmez, olursa şenlenirsin.
4- ✍️ Elbette metin yazımı (UX Writing) bu etkiyi kullanmak için önemli bir paydaş. (Aşağıda bunu örnekleyeceğim 🐣)
5- 💃 Stillere hükmetmelisin! Bir arayüzdeki belirli bir öğeyi diğerlerinden farklı bir şekilde görsel olarak ayrıcalıklı hale getirerek, kullanıcıların onu daha kolay fark etmesini sağlayabilir, önemli bilgileri vurgulamak için farklı yazı tipleri, renkler veya stiller kullanabilirsin. Örneğin, bir başlık veya önemli bir metin parçasını daha büyük ve kalın yazarak diğerlerinden ayırabilirsin.
Sonuç: TurkNet ve Von Restorff Etkisi!
Yani günümüz dijital çağında, web siteleri, uygulamalar ve diğer dijital arayüzler, kullanıcıların ilgisini çekmek ve etkilemek için birbiriyle rekabet ediyor. Bu rekabet ortamında, kullanıcı deneyimi tasarımı önemli bir role sahip. Kullanıcı deneyimi tasarımı, kullanıcıların bir ürünle etkileşimini şekillendirmek ve iyileştirmek için tasarım prensiplerini ve kullanıcı psikolojisini kullanır. Bu alanda, Von Restorff etkisi, kullanıcıların deneyimlerini nasıl şekillendirebileceğimizi anlamak için önemli bir kavramdır.
Bonus:
Von Restorff Etkisi, sadece deneyim tasarımı için önemli bir bakış açısı değil; aynı zamanda TurkNet’in iş geliştirme süreçlerinde de kullandığımız bir etkidir. Her zaman rakiplerimizden farklılaşmayı ve öne çıkmayı hedefleriz. Yenilikleri benimser ve ezber bozan adımlar atmaya özen gösteririz, böylelikle kendimize özgü bir yol izleriz.
Kaynak:
