Girişimci Sözlüğü
Girişimcilik ile ilgili dinlediğim podcast’lerde veya okuduğum kaynaklarda geçen terimleri yaşayan bir sözlük formatında kaydetmek istiyorum.
Maddelerin birçoğunu kavram olarak tanımlarken, bazılarını makale, video veya görsel ile destekleyerek kürate edeceğim. Yararlandığım tüm kaynakları yazının en sonunda bulabileceksiniz.
Kavramlar, daha çok giriş seviyesinin üstündekiler için yönelik olacak. Daha kapsamlı bir sözlük için Sherpa Blog’a göz atmanızı tavsiye ederim.
Keyifli girişimler:)
AARRR: =Acqusiation(Edinme)- Activation(Etkileşim)- Retention(Bağlılık)- Refferal(Tavsiye)- Revenue(Gelir)
“1. Acquisition: Potansiyel kullanıcılarımı nasıl tavlayacağım?
2. Activation: Tavladığım ve ürün ya da hizmetimle tanıştırdığım kullanıcıları nasıl etkinleştireceğim?
3. Retention: Bu kullanıcıların bağlılığını arttırıp ürün ya da hizmetlerimi tekrar tekrar kullanmalarını nasıl sağlayacağım?
4. Referral: Bu kullanıcıların bana yeni kullanıcılar göndermelerini nasıl sağlayacağım?
5. Revenue: Son olarak tüm bu kullanıcılardan nasıl gelir sağlayacağım?”
A/B Testing: İkili karşılaştırmalarla farklı içerik ve tasarım örneklerini karşılaştırmaktır. Aynı anda farklı kişilere, farklı tasarımların gösterilerek test edilmesidir.
Accelerator: Başlangıç aşamasındaki girişimci adaylarına temel yaşam giderleri, ofis alanı ve yoğun mentorluk sağlayan kuluçka merkezleridir.
Black Swan: Olağanüstü sonuçları olan beklenmedik gelişmelerdir.
Bootstrapping: Girişimcinin kendi özkaynakları ile şirketini kurması ve herhangi bir satış(exit); melek yatırım almadan kendi kaynakları ile büyütmesidir. Türkiye’deki en iyi örneklerinden birisi JotForm’dur.
Burn Rate: Özellikle yeni başlayan bir şirketin sermayesini harcama hızı. Aylık olarak bir şirketin operasyonlarını karşılamak için harcadığı para. Genel olarak tüm harcamalar için kullanılabileceği gibi, negatif cash flow şirketlerde daha çok gelir gider farkını belirtir.
Canvas Business Model: Kanvas; gelişmekte olan bir firmanın değer önerisi, altyapı, müşteriler ve finans planının açıklandığı iş modelinin görsel bir grafik aracılığı ile gösterildiği stratejik yönetim şablonudur
Churn Rate: Belli bir zaman aralığında aldığı hizmeti iptal eden (üyeliklerini bitiren) kişilerin, aynı dönemde içinde toplam üye sayısına bölünmesi ile bulunur. *
1-Retention Rate=Churn Rate
Cohort Analysis: Ürün/hizmetiniz ile etkileşime geçen kişilerin belirli bir zaman dilimi içinde ki davranışlarını, ortak özelliklerini gözlemlemenizi ve kıyaslama yapmanızı sağlayan analiz türüdür.
CPA (Cost Per Acquisition): Web tabanlı işlerde satış sağlayan referanslar veya iş ortakları ve diğer web mecraları üzerinden gelen bir müşteri için yapılan ödemedir.
Customer Lifetime Value:
Demo Day: Hızlandırıcı ya da diğer kuluçka programlarını tamamlayan şirketlerin programdan mezun oldukları ve potansiyel yatırımcılara 5 ila 15 dakikalık zaman dilimlerinde sunum yaptıkları gündür.
Dilution: Şirket hissedar sayısının artmasıyla şirketteki diğer hissedarların hisse oranlarının düşmesidir.
DMMP Model:=Digital Marketing and Measurement Model — Organizasyonlara dijital pazarlama çalışmalarını ölçümlemeleri için sistematik bir yaklaşım sunan modeldir.
Drag Along Rights: Çoğunluk hisseye sahip hissedarın, hisselerini satması durumunda azınlık hisseye sahip hissedarın bu karara uymaya zorlandığı durumdur.
Due Diligence: Yatırım yapılacak şirketin yatırım öncesi derinlemesine incelenmesidir.
Elevator Pitch: Yatırımcıya yapılan en kısa sunumdur. Girişimciye ayrılan süre 30 saniyedir. Sunumun odağı problem / çözüm, değer önerisi ve girişimci ile hissedarların pazarda elde edecekleri fırsat üzerine olmalıdır.
Equity Financing: Şirketi kurabilmek için gerekli olan fon kaynağının finansmanıdır.
Exit Strategy: Girişimci ya da yatırımıcının, şirketin istenilen başarıya ulaşmasından sonra şirketteki haklarını ve hisselerini satma stratejisidir. Yatırımın geri dönüşü, karlılık gibi unsurlar dikkate alınır.
Friend, Family, Fools (3F): ~ Eş, dost, akraba — Girişimin değerinden çok, girişimci ile aralarında varolan ilişki için yatırım yapan, girişimcinin eş, dost, akraba gibi yakın çevresidir.
Gordon Method: Klasik beyin fırtınasından tek farkı toplantı katılımcılarının, hedefi tam olarak bilmemeleridir. Katılımcıların hedefi tam olarak bilmemeleri ile yaratıcılık konusunda önyargılardan tamamen arınmış durumda fikir üretimi olması diğer tekniklere göre büyük avantaj sağlar. Katılımcıların önyargısız bir şekilde düşünce geliştirmelerini sağlamak için çok tecrübeli bir toplantı yöneticisi gerekmektedir. Uygulama ve yönetim açısından gayet zor bir toplantıdır.
Growth Hacking: “İnternet girişimleri (startup) için büyük bir pazarı (potansiyeli) hedefleyen ve bu potansiyele teknolojiyi kullanarak ölçeklenebilir yollarla ulaşan yapılardır diyebiliriz. Böyle bir yapıda olan startupların başarılı olması için çözmesi gereken problemler ve ihtiyaç duyduğu gereksinimler, diğer yapılardan farklıdır. Growth hacking kavramı bu temel üzerine dayanarak ortaya çıkar. Böylece “Growth hacking nedir?” sorusuna “internet girişimlerinin büyüme sürecindeki problemlerinin keşfedilmesi ve bu problemlere inovatif çözümlerin geliştirilmesidir” denir.
https://clearbrain.com/clearbrain-growth-playbook-2018.pdf
http://www.growthhackingebaslangic.com
Incubation: 1) Başlangıç aşamasında olan şirketlere bazı kolaylıklar sağlayan, rehberlik hizmeti sunan, ofis alanı sağlayan, yatırımcı bulma gibi konularda destek olan merkezlerdir.
2) Kuluçka sistemi, yüksek teknoloji alanı başta olmak üzere, girişimcilere bir dizi hizmet ve destek sunmak üzere tasarlanmış sistemlerdir. Hedef kitlesi startup’lar ve yeni kurulan şirketlerdir. Henüz oturmamış şirketlerin kurumsallaşmasına destek olmak adına kontrollü koşullar sunar. Bu koşullarla anlatılmak istenen sekretarya desteği, idari destek, iş geliştirme (örn; işletme, pazarlama, muhasebe ve finans) ve (ortak çalışma alanı gibi) fiziksel imkânlardır. Bunların yanı sıra üniversite, özel sektör, kamu ve STK’larla bir araya getirme çalışmaları ile sunulan networking destekleri de kuluçka hizmetleri arasındadır.
Grown-up: Start-up olarak doğup, büyümüş ve yoluna daha büyük bir ölçekte devam eden şirket.
Hypothesis Testing: Bütün hedef ve analizlerin ardından yapılması gereken testlerin nasıl sistematize edileceğini gösteren bir modeldir.
Intrapreneurship: Şirket içi çalışanların girişimci özellikler göstererek ürün/hizmet ya da süreçlerde yenilik yaratmasıdır. İç girişimcilik çalışanları düşünmeye, hayal etmeye, harekete geçmeye ve yaratıcılığa teşvik eder.
IP (Intellectual Property): İnsan aklının ürettiği buluşlar, edebiyat ve sanat eserleri, tasarımlar, ticari bir amaç için kullanılan semboller, isimler ve görsellerdir.
IPO (Initial Public Offering): Özel bir şirkete ait hisse senetlerinin halka açık ilk satışıdır. Yatırımcılar halka arzdan bir süre sonra hisse senetlerinin likiditesini (nakite çevrim) kaybetmesinden dolayı hisselerini satma eğilimindedirler.
IRL (Investment Readiness Level): Yatırımcı açısından yatırımın yapılabilirliğini ifade eden metrik/derecelendirme sistemidir. Girişimin yatırım açısından olgunluk seviyesini gösterir. Derecelendirme 9 seviyede ifade edilir. Yatırım açısından “tamam” ya da “devam” kararının verilmesinde kullanılır. Üst seviyelerde yapılan yatırımların riski büyük olmakla birlikte getirisi yüksektir.
IRR (Internal Rate of Return): Nakit girişlerin bugünkü değerlerinin toplamını, nakit çıkışların bugünkü değerlerinin toplamına eşitleyen orandır.
J-Curve: Erken aşama yatırım portföylerinin ilerlemesini gösteren bir grafiktir. Genellikle yatırımın hemen ardından şirket değeri düşerken bir kaç yıl içerisinde karlılık sağlanır
Joint Venture: İki ya da daha fazla şirketin birleşerek yeni bir şirket yaratmasıdır.
Kano Testi:
Mad Scientist Syndrome: Parlak bir fikrin yatırımcıları etkilemek, yatırım sermayesi çekmek ve her türlü rakibe karşı üstünlük sağmak için yeterli olacağı yönünde geliştirilen bir inançtır. Teknoloji tabanlı girişim fikri olan olan girişimciler, işin Ar-Ge kısmına o kadar odaklanmaktadır ki işetmecilik kısmını göz ardı ederek piyasaya yönelik fırsatları kaçırmaktadır. Bu tür girişimciler, aldıkları yatırım sermayesinin de büyük bir kısmını en eğlenceli buldukları kısma, başka bir deyişle Ar-Ge çalışmalarına harcama eğilimindedirler.
Merger: Bir veya daha fazla şirketin farklı pazar düzeylerinde birleşmesidir.
MVP (Minimum Viable Product): Müşteri geri bildirimini ortaya çıkarmak için kullanılacak en az seviyede özelliğe sahip ürün örneğidir. Temel olarak MVP bir PowerPoint sunumu, bir video veya bir demo olabilir. Web/mobil ürünler için Taslak ve Kapsamlı MVP olarak iki farklı şekilde ortaya çıkar. Her ikisinin de ana hedefi müşterilere ürünün sunduğu çözüm hakkında fikir vermek ve düşüncelerini öğrenmektir.
NDA (Non-Disclosure Agreement): = Gizlilik Anlaşması — Bir gizlilik anlaşması, en az iki taraf arasında akdedilir. Bu tür anlaşmalar, bir ilişki sebebi ile taraflardan birinin ticari ya da mesleki sırlarının diğerine verilmesi gerektiğinde yapılır. Örneğin bir yazılım firmasının bir müşterisine yapacağı yazılım sebebi ile öğreneceği “kamuya açık olmayan bilgileri” başkaları ile paylaşmamasını sağlar. Gizlilik anlaşmaları özel ya da tüzel kişiler arasında akdedilebilir. Kimi özel durumlarda bu anlaşmanın ihlali, başka bir ifade ile firmaya özel bilgilerin üçüncü partilerle paylaşılması durumunda uygulanacak cezai yaptırımlar bulunmaktadır.
Pitching: İş fikrinin görsel/işitsel ögeler kullanılarak anlatılmasıdır. Genellikle 5–10 dakika arası sürer. Sunumun temel amacı, iş planının güçlü yanlarının vurgulanması ve girişimcinin bu işi başarıyla hayata geçirebilecek yeteneklere sahip olduğuna dair izleyicileri ikna etmesidir.
Pivot: = Yön Değiştirme — Girişimcilik açısından yön değiştirme (pivot) kavramı, stratejide yapılan değişikliğe işaret etmektedir. Startup’ların büyük bir kısmı doğru müşteriyi bulmak, doğru değer önermesi sunmak ve doğru kanallarla işe koyulmak adına bu zorlu süreçten geçer.
Proof of Concept: Bir ürün ya da hizmetin girişimci dışında da yararlanıcılarının bulunduğunu ve potansiyel bir pazara sahip olduğunu gösterebilmektir. Kavram Kanıtlamanın gerçekleştirilebileceği birden fazla yöntem bulunmaktadır. Bunlar arasında en yaygın ve etkili olanlar alpha/beta kullanıcı testi ve Kano analizidir
Retention Rate: =Bağlılık Analizi — “Tatil paketi önerileri sunan mobil uygulamanız için Mayıs ayında kayıt olan kullanıcıların, Haziran ayında ne kadarı uygulamayı kullanmaya devam ediyor?” Sorusu basitçe Retention(Bağlılık) oranını ölçmenizi sağlayacaktır. Mayıs ayında uygulamaya kayıt olan kişi sayısı 1000 ve bunların içinden 400 tanesi Haziran ayında uygulamayı kullanmaktan vazgeçtiyse Retention oranınız %60 olacaktır. *
1-Churn Rate=Retention Rate
Seed Fund: = Çekirdek Sermaye — Erken aşama startup’lara yönelik yatırım sermayesidir.
Series A Funding: Prototipin gerçekleştirilebilmesi için gerekli olan yatırımdır. Pazara giriş olarak anılır. Çünkü ürün ya da hizmetin ticari lansmanının finanse edilmesi söz konusudur.
Series B Funding: Şirket büyüme aşamasındayken yapılan yatırımdır.
Spin-off: Bir şirketin nispeten küçük bir bölümünün ayrılmasıyla ortaya çıkan yeni şirket/süreç.
Tag Along Rights: Büyük hissedar hisseleri satmak istediğinde, küçük hissedar kendi hisselerinin de dahil edilmesini isteyebilir. Bu duruma tag along / birlikte satma hakkı adı verilir.
Term Sheet: = Ön Protokol — Potansiyel yatırımcı ile yatırım müzakereleri öncesi hazırlanan ve yatırıma ilişkin temel koşulları tanımlayan dokümandır. Bağlayıcı değildir. Yatırımın hangi koşullar altında gerçekleşeceğini ve tarafların niyetlerini ifade eder. Gerçek yatırım müzakereleri, Ön Protokolde bahsi geçen koşullar esas alınarak hayata geçirilir.
The Golden Rule: Girişimcinin paraya ihtiyacı varsa ve söz konusu parayı sadece bir kaynaktan temin edebiliyorsa, kaynak sahibinin belirlediği kural ve koşulları kabul eder. Başka bir deyişle; parayı veren düdüğü çalar.
TRL (Technology Readiness Level): Teknoloji Olgunluk Seviyesi (TOS), belirli bir teknolojinin olgunluğunu değerlendirmek amacıyla geliştirilmiş sistematik bir ölçüm sistemidir ve farklı teknolojiler arasında olgunluk seviyeleri bakımından kıyaslama yapabilmek adına tutarlı bir kıyaslama metriği sunar.
Valley of Death: “Ölüm vadisi”, yeni girişimler için erken aşamalarda yetersiz nakit akışını kapatmanın zorluğuna ve buna bağlı yok olma tehdidine atıf yapan ortak bir terimdir. Ölüm vadisi eğrisi boyunca nakit akış gereksinimlerine karşı savunmasız kalan filiz girişimin ek finansman gereksinimini karşılamak için melek yatırımlar gibi destekler büyük önem arz eder.
Kaynakça:
http://arinkom.anadolu.edu.tr/fotolar/ds_585d346e4c961.pdf
http://www.growthhackingebaslangic.com
http://mustafaakca.com/churn-analizi/
Facebook | Twitter | Instagram | Slack | Kodcular | Editör | Sponsor
