Herkesin Dilinde Olan, Freud’un Ortaya Koyduğu “Libido Teorisi” Nedir?
Psikoloji veya cinsellik konularında bir konuşmaya denk geldiyseniz mutlaka “libido” kavramını duymuşsunuzdur. Google’da basit bir arama yaptığımda her sitede farklı anlamlar yazılmış. Hatta bu kavram Onedio’ya bile konu olmuş. Libido konusunda bir fikir edinmeniz için ben de naçizane bir yazı kaleme almak istedim. Eğer libidoyu tam olarak öğrenmek istiyorsanız internette bulacağınız birkaç yazı size yeterli olmayacaktır. Benim sizlere tavsiyem Freud’un kitaplarını detaylıca okumanızdır.
Sigmund Freud libido kavramını, cinsel heyecan süreçlerinin ölçüsü olarak kullanabileceği, sürekli değişiklik gösteren bir güç olarak ele almıştır. Freud, libidoyu ruhsal süreçlerin altında yatması gereken enerjiden ayırmış ve libidoya ayrı bir anlam yüklemiştir. Libido ile ruhsal enerji arasında ayrım yapan Freud, libidonun vücudumuzda gelişen ayrı bir güçten beslendiğini öne sürmüş ancak vücudumuzda gelişen bu ayrı gücün o zamanki bilgi birikimiyle bilinemeyeceğinin de vurgusunu yapmıştır. Psikanaliz süreçlerinden sonra bu cinsel heyecanın sadece cinsel organlarımızdan değil, bütün bedenimizdeki organlardan beslendiğini ortaya koymuştur. Freud bu açıklamadan sonra “ego libidosu” diye bir kavram öne sürmüş; bu kavram sayesinde cinsel süreçlerin artışının, azalışının veya dağılımının ölçülebileceğini ortaya koymuştur. Ancak Freud, ego libidosunun sadece, cinsel süreçlerin bir nesneye atfedildiği zaman ölçümünün yapılabileceğini savunmuştur. Bu atfedilme de “Nesne Libidosu” adını alır. Bu kapsamda nesne libidosu, kişinin ego libidosunu; bir nesne üzerinde yoğunlaşmasından, buna yaklaşmasından veya bundan uzaklaşmasından, başka bir nesneye yönelmesinden, kısmi ve geçici olarak ortadan kalkmasına yol açacak şekilde yönlendirmektedir. Freud, nesne libidosunun farklı hareketlerinin de izlenebileceğini belirtir. Örneğin libido bir nesne libidosundan uzaklaştığı zaman ortaya bir gerilimin çıkacağını söyler. Bu gerilimi de ego libidosu kontrol eder. Bu kontrol etme sonucunda libido tekrar ego libidosu haline gelir. Freud, ego libidosu ve nesne libidosu arasındaki ilişkiyi ise şu şekilde açıklar: “Ego libidosu, nesne libidosunun ana kaynağıdır” der. Ego libidosunu, çocukluktaki cinsel süreçlerin oluşturduğunu ve nesne libidosuyla bastırılan bu cinsel süreçlerin bir anlam ifade ettiğini söyler.
Aslında Freud, gözlemleyebildiğimiz tüm psikolojik rahatsızlıkların libido teorisiyle açıklanabileceğini iddia etmiştir. Bu bağlamda çözülemeyen psikolojik rahatsızlıkların açıklanmasında ego libidosundaki değişimlerin rol oynayacağını söylemiştir. Freud ego libidosunu mevcut bilgi birikimiyle açıklayamadığını ve şimdilik sadece nesne libidosundaki olguları gözleyerek bir sonuca varabileceğimizi de öne sürmüştür. Ayrıca Freud libido teorisinde Carl G. Jung’u spekülasyon yapmakla suçlamıştır. Jung’un ruhsal güçle libidoyu birleştirmesini eleştirmiş ve onun libido kavramını sulandırdığını ifade etmiştir. Freud, Jung’un açıklamasını ciddiye aldığımız taktirde bugüne kadar yaptığı tüm çalışmaların boşa gideceğini söylemiştir.
Libido kavramını kısaca açıklamaya çalıştık. Tek bir yazı ile bu kavramın anlaşılamayacağını yazımın başında dile getirmiştim. Freud’un cinsel süreçler hakkındaki görüşlerini merak ediyorsanız “Cinsellik Üzerine” adlı kitabını okuyabilirsiniz. Keyifli okumalar dilerim.
Daha fazla psikoloji ve güncel yaşam ile ilgili yazılara buradan MY Psikoloji uygulamamızı indirerek ulaşabilirsiniz.
