İnsanlar Nasıl Dolandırılır?
Bu başlığı psikoloji ve ekonomi biliminin ışığında salt aklın mantığına oturtarak beraber irdeleyeceğiz. İnsanların nerelerden vurulduklarını ve bam tellerinin nereleri olduğunu açıkça ortaya koymaya çalışacağız. Umarım farkındalık artırıcı bir yazı olur.
Ekonomi bilimine göre insan sadece kendi çıkarını düşünen bencil bir ‘‘homo economicus’’* tur. Psikoloji bilimine göre ise insan, belli bir toplumun içinde yaşadığından diğer insanların arasında duygusal ve savunmasızdır. Bilinmeyenden, görünmeyenden ya da karanlıktan içgüdüsel olarak hep korkar. Bu korku insanoğluna, mağarada yaşayan ‘‘homo sapiens’’* atalarından gelen kalıtsal bir genetik mirastır.¹
Topluluk içindeki insan duygusal etkileşimler kurar, başkalarına yardım etmeyi arzular ayrıca dinin emir ve talimatlarını yerine getirmeyi de kendine görev edinir.(insanın özünde savunmasız oluşu ~ korku)
İşte bu yukarıdaki belirttiğim kalın puntolu hassas noktaları bilen sivri zeka tilki dolandırıcılar, kurbanlarını hep o kalın puntolu açıklarından vurur. Kalın puntoları biraz daha örneklendirerek açıklamaya çalışalım:
1️⃣ Bencilce hırslarının ve açgözlülüğünün esiri olan insanlar dolandırılır.
Banker Castelli, Thodex ve Çiftlikbank vakaları insanların bu dürtüsü üzerine programlanan sistemlerdir. Doymak bilmeyen ve hep daha fazlasını isteyen insan ırkı, açgözlülüğünün peşinden bir ömür koşar durur. Dimyat’a pirince giderken çoğu kez de evdeki bulgurdan olur. Oyunun kurallarını bilmeyen saf insanlar için bu açgözlülük içgüdüsü çok tehlikelidir. Çünkü piyasada herkes birbirinin üzerine ağ atmaya kuruludur. Hele ki doğu toplumlarında illüzyon, kandırmaca, aldatmaca ve hile olmadan insanlar para kazanmayı da hayatta kalmayı da bilmezler.
2️⃣ Dinin emir ve talimatlarını yerine getirmeyi kendine görev bilen savunmasız, korkak homo-sapiensin bu açığını bilen dolandırıcılar, inançlı insanları kolayca dolandırırlar.
‘Üstünüzde cin var üfürülmeniz lazım’ diyerek korkutup dolandırırlar,
‘Hacca gideceğim, altınlarınızı verin okutayım’ der, dolandırırlar.
‘Terlik satıyorum bu terliği giyen peygamberi görür.’ der, dolandırırlar.
3️⃣ Sık sık reklamlarda görürsünüz: ‘Bilmem ne feneriyiz şuraya bağış yapın’, ‘buraya can olun’, ‘futbol takımının sana ihtiyacı var’, ‘buraya sms at ve nefes ol’, ‘depremzedelere çadır ol’, ‘insani yardım vakfına bağış yap Afrika’da su kuyusu açalım’ gibi cümlelerle duygusal açıkları olan ve yardım etme ihtiyacı duyan insanları buradan sıklıkla vururlar.
Not: Yardımlar kötü değildir, toplumun yaralarını sarar, insanlığa anlam ve derinlik yükler. Toplumunuzun birliktelik gücünü artırır. Kötü olan aradaki aracılardır. Ben özellikle kamu ve medya aracılığıyla yapılan her türlü yardıma karşıyım. Yardım yapılacaksa enayiye dönmemek için direkt olarak aracısız yapılmalıdır. Zira deprem yardımlarının ramazan erzak kolisine çevrilip kişisel çıkar, oy devşirilmiş ya da bürokrat otellerinde ham madde olarak kullanılmış bir ülkede yaşadığınızı hatırlatırım!
Eğer yukarıda sadece kalın puntolara dikkat ederseniz ömrünüzün sonuna dek dolandırılma olasılığınız çok düşük olacaktır.
📌 ‘Bedava peynir fare kapanında olur.’
📌 ‘Eğer bir şey kulağa çok hoş, cebe de çok cazip geliyorsa mutlaka bir bit yeniği vardır. Kanma. İçinde yaşadığın sistemin adı kapitalizm.
Ve kapitalizm kısaca: ‘insanın insanı *bipmesidir.’
Dipnotlar:
¹ Bu cümleyle alakalı olarak insanoğlunun neden karanlıktan ve görünmeyenden içgüdüsel olarak korktuğunu anlayabilmek için ‘Jack London — Adem’den Önce’ kitabını okuyabilir ya da ailecek ‘The Croods 2013’ filmini izleyebilirsiniz:
