SWOT analysis

การวิเคราะห์เมืองด้วยเทคนิค SWOT

เป็นเทคนิคที่ใช้ในการรวบรวมและจัดระเบียบข้อมูลรวมไปถึงช่วยในการวิเคราะห์ข้อมูลอย่างเป็นระบบ ซึ่งจะช่วยให้ผู้ศึกษามองเห็นประเด็นที่จะช่วยนำไปสู่การพัฒนาแนวคิดในการออกแบบได้ชัดเจนยิ่งขึ้น เทคนิคนี้ช่วยให้การสร้างวิสัยทัศน์ในการพัฒนาพื้นที่และการพัฒนาแนวทางการออกแบบมีความสอดคล้องและครอบคลุมประเด็นได้ดียิ่งขึ้น

SWOT มาจากคำย่อของคำสี่คำ ได้แก่

• Strength (จุดแข็ง)

หมายถึง ข้อดีของพื้นที่ ทรัพยากรหรือสิ่งที่มีอยู่ในพื้นที่ที่ช่วยส่งเสริมให้พื้นที่มีคุณภาพตามลักษณะเมืองที่ดี เช่น การมีองค์ประกอบทางประวัติศาสตร์ที่ยังปรากฏเป็นกายภาพ เช่น เจดีย์ กำแพงเมือง แนวคูเมือง อาคารบ้านเรือนที่เป็นสถาปัตยกรรมที่สะท้อนเอกลักษณ์ในช่วงเวลาต่างๆ การมีกิจกรรมการค้าที่คึกคักอันเป็นผลสืบเนื่องจากการมีระบบขนส่งที่ดี มีทางเลือกในการคมนาคมขนส่งที่หลากหลาย หรือการมีที่ตั้งอยู่ในตำแหน่งยุทธศาสตร์ทางการค้าทำให้สามารถเชื่อมการเดินทางหรือกระจายสินค้าไปยังพื้นที่โดยรอบได้ เป็นต้น

• Weakness (จุดอ่อน)

หมายถึง ข้อเสียของพื้นที่ สิ่งที่ทำให้พื้นที่เสื่อมหรือปัญหาที่พบในพื้นที่ เช่น ปัญหาความรกรุงรังของสายไฟฟ้าริมทางที่สร้างทัศนียภาพที่ไม่สวยงามและเป็นอันตรายต่อผู้ใช้ทางเดินเท้า ปัญหาเรื่องขยะตกค้างที่ทำให้เมืองดูไม่สวยงามไม่ถูกสุขลักษณะ ปัญหาเรื่องการเข้าถึงพื้นที่ เส้นทางสัญจร ทางเดินเท้าและการเชื่อมต่อการเดินทางที่ไม่สะดวกและไม่ปลอดภัย ปัญหาเรื่องความหนาแน่นของอาคาร ปัญหากิจกรรมที่ขัดแย้งหรือไม่เหมาะสม การมีพื้นที่รกร้าง อาคารที่สร้างโดยไม่ได้มาตรฐาน การขาดพื้นที่ส่วนกลางหรือพื้นที่สาธารณะที่รองรับกิจกรรมต่างๆ เป็นต้น

ทั้ง Strength และ Weakness เป็นปัจจัยภายใน (Internal Factors) ที่เกิดจากตัวพื้นที่เอง เป็นผลที่เกิดจากทรัพยากรที่มีอยู่ในพื้นที่ที่สามารถควบคุมและเปลี่ยนแปลงได้

• Opportunity (โอกาส)

โอกาสมาจากปัจจัยภายนอก (External Factors) หมายถึง สิ่งที่เราไม่สามารถควบคุมได้ และเป็นสิ่งที่ส่งผลดีต่อเมือง เช่น แผนและนโยบายจากภาครัฐที่เอื้อต่อการพัฒนาพื้นที่ การอยู่ใกล้เมืองที่มีการพัฒนาสูงหรือพื้นที่ที่มีศักยภาพในการพัฒนาสูง เช่น พื้นที่การค้าชายแดน สนามบินหรือศูนย์การค้าที่สามารถดึงดูดการลงทุนและการพัฒนาพื้นที่ได้ เป็นต้น

• Threat (อุปสรรค)

หมายถึง ปัจจัยภายนอก (External Factors) หรือสิ่งที่เราควบคุมไม่ได้เช่นกัน แตกต่างจากโอกาสคืออุปสรรคจะส่งผลเสียหรือสร้างผลกระทบที่ไม่ดีต่อเมือง เช่น การตั้งอยู่ใกล้พื้นที่ทิ้งขยะหรือโรงงานที่ก่อมลพิษ การขาดแคลนงบประมาณหรือขาดการสนับสนุนจากภาครัฐ ภัยพิบัติทางธรรมชาติ เช่น น้ำท่วม แผ่นดินไหว เป็นต้น

TOWS matrix

เป็นการจับคู่ระหว่างปัจจัยภายนอก (External Factors) กับปัจจัยภายใน (Internal Factors) โดยการวิเคราะห์ TOWS Matrix จะต้องใช้ประเด็นจากการวิเคราะห์ SWOT

Strength กับ Opportunity ใช้จุดแข็งเพื่อหาประโยชน์จากโอกาสที่มี เป็นกลยุทธ์เชิงรุก

Weakness กับ Opportunity ใช้ประโยชน์จากโอกาสเพื่อลดจุดอ่อนลง เป็นกลยุทธ์เชิงแก้ไข

Strength กับ Threat ใช้จุดแข็งเพื่อเลี่ยงอุปสรรค เป็นกลยุทธ์เชิงป้องกัน

Weakness กับ Threat ลดจุดอ่อนและเลี่ยงอุปสรรค เป็นกลยุทธ์เชิงรับ

ตัวอย่าง SWOT analysis

ตัวอย่าง TOWs marix