Blok Zincir Türleri
Blok zincirleri, işlemleri merkeziyetsiz bir şekilde işlemek için farklı türde mutabakat mekanizmaları kullanır.
Mutabakat (Konsensüs) Mekanizması Nedir?
Bir konsensüs mekanizması, ağ üzerinde iletilen verilerin durumunun doğru olduğunu doğrulamak için ağ katılımcılarının izlediği bir prosedürdür. Blok zincirleri , tüm ağ katılımcılarının, merkezi olmayan halka açık defterde yayınlanan veriler (işlemler) üzerinde anlaşmaya varmalarını sağlamak için konsensüs mekanizmalarını kullanır. Kripto kullanıcılarının merkezi bir otoriteye ihtiyaç duymadan sorunsuz bir şekilde işlem yapmalarını sağlayan şey budur .
“Proof of Work” ve “Proof of Stake” en yaygın iki blok zinciri konsensüs mekanizmasıdır.
Proof of Work
Proof of Work (PoW) blok zincirleri, “madenciler” olarak adlandırılan ağ katılımcılarının, yeni bir “ blok “ veya merkezi olmayan halka açık bir deftere veri girişi oluşturmak amacıyla matematiksel bir bulmacayı çözmek için rekabet etmesini gerektirir. Bulmacayı çözmek için çok çalışmak gerekir, bu nedenle “İş Kanıtı” adı verilir. Yeni bir blok oluşturulduğunda, diğer ağ katılımcıları, onu deftere eklemek için doğruluğunu doğrulamalıdır; bu noktada, bloğu öneren katılımcı ağın güvenliğini sağlamadaki rolleri karşılığında ağ katılımcılarına verilen “ blok ödülleri “ veya yeni basılmış kripto para birimi kazanır.
Kullanıcı deneyimi
PoW blok zincirleri, sınırsız sayıda ağ katılımcısının yeni bloklar oluşturmak için birbirleriyle rekabet etmesine izin verir ve kullanılan ekipman ve enerji maliyetli olabilir. Bu maliyetler genellikle kullanıcılara pahalı işlem ücretleri ve daha yavaş işlemler olarak yansır.
Çevresel Etki
PoW konsensüsüne katılabilecek madencilerin miktarında bir sınır olmadığından ve bir PoW blok zincirinde yeni bir blok oluşturmak için gereken muazzam miktarda bilgi işlem gücü büyük miktarda enerji gerektirdiğinden, Bitcoin ağı gibi popüler PoW blok zincirleri genellikle çevreye zaralı olarak görülür.
Güvenlik önlemleri
Doğru bir şekilde yeni bir blok oluşturamayan madenciler, blok ödüllerini kaçırmak dışında cezalandırılmaz. PoW ağlarına katılmanın önemli operasyonel maliyetleri olduğundan, madenciler uygulamaya finansal olarak teşvik edilir.
Eğer bir saldırgan blok zincirinin bilgi işlem gücünün %51'ini elde edebiliyorsa, saldırgan işlemleri manipüle edebilecektir. Bir PoW ağına katılmak için gereken bilgi işlem gücü ve enerjisiyle ilişkili büyük maliyetler, saldırganlara karşı bir kalkan görevi görür. Daha güçlü bilgi işlem gücü daha kolay erişilebilir hale geldikçe, PoW blok zincirleri daha büyük risk altında olabilir.
Blok Ödül Dağıtımı
PoW konsensüsü, en çok ve en kaliteli ekipmanı satın alıp çalıştırabilen ağ katılımcılarını ödüllendirme eğilimindedir, çünkü bu katılımcıların bulmacayı en hızlı şekilde çözme şansları daha yüksektir. Bir miktar rastgelelik olsa da, bağımsız bir madencinin blok ödüllerini yakalamak için yeni bloklar oluşturması zordur, bu nedenle çoğu blok ödülü, para babası büyük ölçekli madencilere veya birlikte çalışan madenci gruplarına gider.
Proof of Stake
Proof of Stake (PoS) blok zincirleri, “ doğrulayıcılar “ (validator) olarak adlandırılan ağ katılımcılarının , dağıtık defterdeki yeni bir girişe dahil edilen verileri düzgün bir şekilde “ doğrulamalarını “ sağlamak için kriptoyu teminat olarak kilitlemelerine gereksinim duyar. Doğrulayıcılar, kilitledikleri veya “ stake ” ettikleri teminat miktarına dayalı olarak bir bloğu doğrulamak için rastgele seçilirler ve bu nedenle “ Proof of Stake ” adını alırlar . Rastgele seçilen bir doğrulayıcı yeni bir blok önerdiğinde, diğer doğrulayıcılar bunun doğruluğunu onaylar ve blok ödülleri serbest dağıtılır.
Kullanıcı deneyimi
PoS blok zincirleri, sırayla yeni bloklar oluşturabilecek doğrulayıcıların miktarını sınırlayarak bir fikir birliğine (konsensüs) varmayı daha hızlı ve daha ucuz hale getirir. Umee gibi PoS blok zincirlerinin kullanıcıları genellikle ucuz, neredeyse anında işlemlerin keyfini çıkarır.
Çevresel Etki
Tipik olarak, bir blok zincirinin PoS konsensüsüne katılabilecek doğrulayıcı miktarının bir sınırı vardır. Doğrulayıcılar rastgele seçildiğinden, yeni bloklar oluşturmak için rekabet etmeleri ve büyük miktarlarda enerji kullanmaları gerekmez, bu nedenle Umee gibi daha yeni PoS blok zincirleri çevre dostu bir çözüm olarak görülüyor.
Güvenlik Önlemleri
Bir bloğu doğrulamak için bir doğrulayıcı seçilirse ve bunu doğru veya zamanında yapmazsa, stake ettiği miktarın bir kısmı “ slash edilir“ veya kaldırılır. Suçun ciddiyetine bağlı olarak, uygunsuz davranan doğrulayıcılar doğrulayıcı setinden çıkarılabilir ve PoS konsensüsüne katılmaya devam edemeyebilir. Slashing cezaları, doğrulayıcıların ağı çalışır durumda ve güvenli tutmak için üzerlerine düşeni yapmalarını sağlayan bir mekanizma görevi görür.
Cosmos Tendermint BFT konsensüsü durumunda, bir blok zincirinin bilgi işlem gücünün ⅓ güvenlik eşiğini elde etmek, bir saldırganın blok zinciri durumunu değiştirmesine ve işlemleri manipüle etmesine olanak tanır. Cosmos’ta bu, saldırganın blok zincire yatırılan toplam kriptonun en az ⅓'ini toplaması gerektiği anlamına gelir. Bu, esasen ağın ele geçirilmesi anlamına gelir ve merkeziyetsizliğe değer veren toplulukları içeren ağlarda gerçekleştirilmesi çok zordur.
Blok Ödül Dağıtımı
PoS konsensüsü, ağ katılımcılarını en büyük stakelerle ödüllendirme eğilimindedir. Bu, oyunda en fazla özelliğe sahip olanların en yüksek miktarda blok ödülü alacağı anlamına gelir. Umee gibi birçok PoS blok zincirinde, token sahipleri tokenlarını bir doğrulayıcıya devretme yeteneğine sahiptir ve bu onaylayıcı blok ödüllerini devrettikleri token miktarıyla orantılı olarak tüm katılımcılara böler. Bu, tüm paydaşların (stakeholder) — sadece teknik uzmanlığa sahip olanlar yerine — blok ödülleri almasına olanak tanır.
Quiz
Öğrendiklerinizi göstermek için bu beş soruluk testi yapın ve bir Umee NFT Rozeti’nin kilidini açın!
Açıklama : Bu resmi olmayan bir çeviridir.
Orijinal Metin : https://umee.cc/blog/blockchain-consensus-mechanisms-explained/
Umee web sitesi : https://umee.cc/
