Bir Tarayıcıdan Daha Fazlası : Brave!
“ Much more than a browser, Brave is a new way of thinking about how the web works.”
Herkese selamlar, bu yazıda her geçen gün adını daha fazla duyduğumuz blockchain teknolojisiyle ilgili, son zamanlarda sıkça sorulan “İyi, güzel de kullanım alanı yok!?” klişesine karşı bir örnek vermek amacıyla yeni nesil, kullanıcı dostu, blockchain tabanlı web tarayacısı Brave’den bahsedeceğiz.
Brave ‘Chromium’ tabanlı, ‘Blink’ motorunda, Mozilla Project ve Javascript’in kurucularından Brendan Eich tarafından geliştirilen ücretsiz ve açık kaynak kodlu bir web tarayıcısıdır. “Daha hızlı ve daha güvenli sörf” mottosuyla geliştirilmiştir.
Brenden Eich tarafından, güncel tarayıcıların reklam yayınlama konusundaki problemlerine (yayıncıların daha fazla reklam üretmek ve bilgi toplamak istemesine karşın kullanıcıların kişisel verilerinin gizlenmesini istemesi gibi) çözüm üretmek amacıyla 2015 yılında Brave Software şirketi kuruldu. 2015 yılında kurulan Brave Software 2016 yılında Brave Web Tarayıcıs’nı yayımladı.
Peki Brave bu çözümleri nasıl sağlıyor?
Brave reklamlar için, default yüklü olarak gelen eklenti ile size 3 seçenek sunuyor: bütün reklamları engellemek, bütün reklamlara izin vermek ve sadece Brave reklamlarına izin vermek. Geliştirdikleri çözümler için kullanıcılardan ücret talep etmiyor.
Brave web tarayıcısı için reklamcılığın 3 parçadan oluşan bir platform olduğunu söyleyebiliriz. Bunlar; kullanıcılar, reklam verenler ve reklamları yayınlayanlar. Bu üçü arasındaki ilişki diğer platformlarda(Google reklamlar gibi) reklam verenlerin ödediği ücretin tarayıcı ve reklamları yayınlayanlar arasında dağıtılıyor. Buna karşın Brave’de reklam verenlerin ödediği ücret; tarayıcı, yayıncı ve reklamları görüntüleyenler arasında paylaştırılıyor. Bu paylaşım %55 oranında yayıncı, %15 reklam sağlayıcı network’ü, %15 tarayıcı, %15 kullanıcı şeklinde yapılıyor. Kullanıcılara ödeme ise Brave tarafından geliştirilen BAT(Basic Attention Token) ile yapılıyor.
Brave en önemli özelliklerinden biri olarak, kullanıcıların reklamları izleme oranını ve bunlarla ilgili verileri dağıtık blockchain tabanlı bir ledger üzerinde tutarak kişisel bilgilerin manipüle edilmesini engelliyor.
Brave Payments Sistemi-BAT (Basic Attention Tokens)
2017 yılının Mart ayında açıklanan Basic Attention Token (BAT), Ethereum‘un blok zinciri üzerinde, ERC-20 protokolünü kullanan bir tokendir. Bu token Brave browser üzerindeki birimlerin (reklam veren, reklam yayınlayan ve reklamı izleyen kişiler) birbirleri arasında ödeme yapmasına imkan sağlıyor. İsmi de kullanıcıların reklamlara duyduğu ilgiyi ifade ediyor(Attention). Bu tokenlerin üretilmesindeki amacı, kendi deyişleriyle, bir crypto currency yapmak değil, çözümleri için araç oluşturmak olarak tanımlıyorlar. Bu sayede Brave browser kullanırken, Brave reklamlarının görüntülenmesine izin veren kullanıcılar BAT ile ödüllendiriliyor.
Bir token olarak BAT’ı değerlendirirsek; Geliştirici ekibin tecrübeli ve güvenilir olmaları ayrıca 24 saniyede 36 milyon $’lık destek görmeleri oldukça büyük bir başarı olarak değerlendirilebilir. Fakat bu alımın 120 kişi tarafından yapılması topluluk tarafında bir soru işareti oluşturuyor. Bu konuda geliştiriciler de bir öz eleştiri yapmaktan çekinmiyorlar ve ICO’nun yeterince dağıtık olmadığını, bu eksikliklerini uygulama aşamasında gidereceklerini söylüyorlar. Ayrıca toplam token miktarının %70’inin geliştiricilere ayrılması da bize göre olumsuz bir ayrıntı.
Neden Brave?
Brave’in geliştiricileri tarayıcıları için size şunları vaad ediyor; gizlilik, güvenilirlik, hız ve daha iyi bir deneyim.
Gizlilik Brave için en önemli esaslardan biri. Kullanıcıların mahremiyete verdiği önemin ve farkındalığın günümüzde iyice arttığını ve buna bir çözüm ihtiyacı olduğunu görerek Brave fikrini ortaya çıkaran geliştiriciler gizliği, trackerleri (websiteleri üzerinde bıraktığınız izleri toplayıp kullanan 3. Parti yazılımlar) engelleyip kullanıcı bilgilerini gizleyerek sağladıklarını açıklıyorlar. Güvenlik açıklarını engellemek için getirdikleri çözümlerden biri de flash player(ayrıca eklenti olarak kullanabilir) yerine pepper flash player kullanmaları. (flash player’ın neden alternatife ihtiyaç duyduğunu bu adresten inceleyebilirsiniz).
Güvenilirlik içinse Brave’in sunduğu en önemli çözüm, Chromium tabanlı, açık kaynak kodlu bir uygulama olmaları. https://github.com/brave adresinden Brave’in kaynak kodlarını inceleyebilirsiniz. Böylelikle tamamen şeffaf bir ortam sunduklarını ifade ediyorlar. Reklamlardaki zararlı yazılımları engellemeleri, diğer tarayıcılardan farklı olarak kullancılarla ilgili verileri blockchain teknolojileri ile saklamaları, güvenlik açısından büyük ve önemli bir yenilik.
Hız ve performans da Brave’i diğer tarayıcılardan ayıran önemli bir artı. Kendi sitelerinde yayınladıkları testlerde mobil platformlarda Google Chrome’a göre web platformlarında 2, mobil platformlarda da 5 kat hızlı gezinme imkanı sunduklarını ifade ediyorlar. Diğer tarayıcılara göre daha az batarya tüketmeleri de performans artılarından biri.
Bunların yanı sıra Brave sizlere destek ve bağış yöntemi de sunuyor, örneğin sevdiğiniz yayıncıların adresinde reklam engelleme seçeneğini kaldırıyorsunuz. Böylelikle belirlediğiniz yayıncılar reklam geliri elde ediyor, ayrıca bağış eklentisi ile sahip olduğunuz BAT miktarını istediğiniz adreslere bölüştürerek izlemeseniz bile aylık olarak onlara destek olabiliyorsunuz. Tüm bunlar blockchain tabanlı gerçekleştiği için sizin de mahremiyetiniz korunmuş oluyor.
İnternette dolaşırken 5 kat hızlı, kişisel bilgilerinizin güvende olması ve sistemin yapısıyla ilgili bilgilere sahip olmanız ve tüm bunların yanında gezinirken size para kazandırması Brave’in sizler için daha iyi bir deneyim olduğu anlamına gelebilir.
Bugün ve Yarın Brave
Brave browser ilk olarak Coindesk anlaşıp, sonrasında DuckDuckGo ile özel tarama için ve Uphold ile BravePayment sistemi için partner olarak çalışmaktadır.
Şu anda platform aylık ortalama 1 milyonun üzerinde aktif kullanıcı, 7.000’in üzerinde Youtube yayıncısına ve 4.500’ün üzerinde reklam yayınlayan internet sitesine sahiptir.(Mart 2018)
Aktif olarak Youtube’daki yayıncılarla birlikte çalışan Brave önümüzdeki zamanlarda Twicth ile de bir anlaşma yapmayı hedeflemekte. Youtube’da reklamını izlediğiniz yayıncılara para kazandırırken, Twitch’te ise BAT ile bağış yaparak ve yayıncıların reklamlarını izleyerek yayıncılara para kazandırabilirsiniz.
Kullanıcı sayısını arttırmak ve platformu genişletmek amacıyla yaptıkları projeler de var. Örneğin ocak ayında yaptıkları programda Youtube üzerinde 1 milyon dolar dağıtarak reklam yayıncı sayılarını 4.000’den 8.000’e çıkararak 2’ye katladılar. Bu projenin bir benzerini Twicth üzerinde de uygulamayı planladıklarını resmi sitelerinde yayınladılar.
Bu yazımızda bir klişeye cevap vermek amacıyla günümüzde aktif olarak kullanılan, blockchain projelerinden biri olan Brave Web Tarayıcısını incelemeye çalıştık. Olumsuz yönleri olsa da olumlu yönlerinin daha fazla olduğunu düşündük. Umarız planladıklarını gerçekliştirerek blockchain felsefinden uzaklaşmazlar. Bir sonraki yazımızda görüşmek üzere..
Blockchain kullanın, kullandırın, Blockchain’le kalın..
“The days of giving digital a pass are over. It’s time to grow up. It’s time for action… We don’t want to waste time and money on a crappy media supply chain.” Michael Pritchard, Chief Brand Officer, P&G
Yazarlar : Şafak KAYRAN ve İrfan AKARSU
Yazılarımızın devamlılığını sağlayabilmemiz için lütfen yorumlarınızı iletmeyi unutmayınız. Ve bizi LinkedIn ve Facebook’ta takip edin, topluluğumuzun bir parçası olun.
(Bu yazı ilk defa medium.com adresinde yazılmış ve paylaşılmıştır. Her hakkı saklıdır, izinsiz kullanılamaz, paylaşılamaz, alıntı yapılamaz.)
