Kripto Ekonominin Geleceği Üzerine
Blockchain ve kriptolojinin gelişmesi üzerine tüm sektörlerde etkisini gösteren “sıfır güven”, ekonomik sistemlerin geleceğini değiştirmeye devam ediyor. Sıfır güven en basit şekilde, bitcoin ve diğer blockchain tabanlı teknolojileri temelinde şekillenen “asla güvenme, her zaman doğrula” ilkesine dayanıyor.
Her şeyden önce kripto ekonomi tam olarak ne anlama gelir? Kripto ekonominin geleceği derken ne demek istiyoruz? Karşı karşıya olduğumuz bu disiplinin henüz resmi bir tanımı yok. Bu durum bizlere oyun teorisinin ilk zamanlarını hatırlatıyor. Başta çok kesin şekilde tanımlandığı düşünülen bu teorinin aslında disiplinler arası bir etki alanına sahip olduğuna ve yalnızca ekonomiyi değil politikayı, sosyal bilimleri ve matematiği etkilediğine şahit olmuştuk. Buna benzer şekilde, bilgisayar ve kodlamanın geleceği hakkında daha isabetli yorum yapabilmemiz için kriptoloji, değişmez kod ve merkeziyetsizlik kavramlarının herkes için anlaşılır hale getirilmesi gerekiyor. Forking endüstrileri başlamak için iyi bir nokta olabilir. Ne var ki bu teknolojilerin klasik endüstri anlayışında sürekli bir yıkım ve değişim yaratacağı fikrine kendimizi alıştırmamız gerekiyor. Sektörlerinin kendilerini yenilemeleri ve geliştirmeleri için bu devinimin gerekli olduğunu unutmayalım.
Kripto ekonomisi ve ilk blockchain, Satoshi Nakamoto’nun 2008'de yayınladığı whitepaperda tanıtıldı. Bu olay, sebep olduğu değişimlerin ilk halkasını oluşturan bir öneme sahip. Andreas Antonopoulos’un “Her şeyi bırakarak tüm dikkatimi bu güçlü, dağıtık ve merkeziyetsiz yeni sistem üzerine yoğunlaştırdım.” dediği nokta işte bu döneme denk geliyor. Yine Jaya Klara Brekke “ Bazılarının doğruluk makinesi, bazılarının ise sihir olarak nitelendirdiği bu teknoloji aracı kurumların dinamiklerini değiştirecek.” diyerek belirttiği durum daha birçoklarının da bu yeni dünyaya adım atmasında temel sebep olarak görülebilir. Bu söylemin kökünü irdeleyenler arasında olan Josh Stark, blockchain ve kriptolojinin uygulama alanları üzerinde çalışan binlerce insanın, bu teknolojilerin etki alanının genişliği konusunda en güçlü kanıt olduğu görüşünde. Stark’ın altını çizdiği konu ise blockchainin yalnızca bilgisayar alanında bir gelişme olarak görülemeyecek kadar büyük bir kitleye hitap ettiği.
Vitalik Buterin kripto paralar ve token satışı ile ilgili yapılan deneysel çalışmalar hakkında “soğumakta olan bir alan” tanımını kullanarak aslında ilk enflasyonist dönemini geride bırakarak olgunlaşmakta olan bir kripto ekonomik yapının altını çiziyor. 2017'de Buterin ile yapılan bu görüşme ile, 2018'de token satışlarında görülen düşüşün de başarılı şekilde öngörülmüş olduğunu görüyoruz.
Simon de la Rouviere kripto ekonominin “ bilgi işlem ortaklıklarında yol açtığı ivmelenmenin” daha bir çok sektörde görüleceği konusunda güçlü açıklamaları mevcut. Kripto ve bilgisayar dünyasının dışında yer alan Paralelni Polis ve Shintaro Miyazaki gibi isimler için bulundukları sektörlerde 21. yüzyıla hızla adapte olma isteği olduğunun altını çizerek bu teknolojiye adaptasyon konusunda karşılıklı bir istek olduğunu gösteriyor. Görünüşe göre geçmişin “gelecek ütopyası” merkeziyetsiz bir dünyayı kucaklayan günümüz piyasasıyla gerçekleşmeye başladı bile.
Geleceğin kripto ekonomisi tartışılmaya devam edeceği gibi günden güne bu konuda adımlar atılmaya devam edecek. Buna rağmen kripto ekonomi okur-yazarlığı ve global kabul görme konusunda oldukça uzun bir yolumuz olduğu da şüphe götürmez bir gerçek.
Kripto paraların benimsenmesi, mesafeli tutumdan kaynaklanan anksiyeteyi alt edebilecek mi?
Şeffaflık mı gizlilik mi mücadelesinde hangisi galip gelecek?
Büyük finans enstitülerinin yol açtığı krizler ve politikanın seyri ile şekillenen ekonomik düzen varlığını muhafaza edebilecek mi?
Bunların cevaplarını henüz verememekle birlikte emin olduğumuz bir şey var: Kripto ekonominin geleceği, bu spekülatif sorulara cevap aramak yerine gelecek toplumlara üzerinde şekilleneceği bir temel hazırlama üzerine gelişmelidir.
