Shelley Cheatham: Leidinggeven met compassie tijdens crises
“Iedereen die een persoonlijk trauma doormaakt — of het nu een ramp, conflict of economische crisis is — verdient het om dat met waardigheid te kunnen doorstaan.”
Shelley Cheatham, hoofd van OCHA’s Regionaal Kantoor voor Latijns-Amerika en het Caribisch gebied, wist niet altijd dat ze in de humanitaire sector zou werken. Maar een leven gevormd door gemeenschapswaarden, wereldbewustzijn en diepe empathie leidde haar uiteindelijk die richting op.
Ze groeide op in Eugene, Oregon, met een grootmoeder die het goede voorbeeld gaf — altijd vrijwillig actief, altijd betrokken. Haar kerk benadrukte het belang van dienstbaarheid aan de gemeenschap, en van jongs af aan leerde ze dat zegeningen bedoeld zijn om te delen. Tegelijkertijd reisde haar vader als journalist de wereld rond, naar plaatsen als Colombia en Israël. De verhalen die hij mee naar huis bracht, wakkerden haar nieuwsgierigheid aan naar de wereld en de mensen daarbinnen.
Shelley begon haar loopbaan niet in de humanitaire hulpverlening. Ze werkte eerst als geschiedenislerares op een middelbare school, geïnspireerd door de lessen uit het verleden. Maar begin jaren 2000 las ze een boek dat haar herinnerde aan haar diepere roeping. Ze ging terug naar school om internationale betrekkingen te studeren, met een focus op conflicten en humanitaire hulp.
Haar eerste baan was in het veiligheidscentrum van de Wereldbank, waar ze nachtdiensten draaide en personeel ondersteunde dat in crisisgebieden werkte. Daarna werkte ze voor USAID, en uiteindelijk trad ze in 2008 in dienst bij OCHA. Door de jaren heen reageerde ze op rampen en conflicten in onder andere Turkije, Peru, Ecuador, Soedan, Libanon, Myanmar, Ethiopië en door heel Latijns-Amerika en het Caribisch gebied.
Ondanks de grote verscheidenheid aan landen, culturen en noodsituaties, blijft één ding constant: menselijk leed. Wat Shelley blijft motiveren, is de mogelijkheid om mensen in zulke situaties hun waardigheid terug te geven.
“Als moeder van twee jongens wil ik bijdragen aan een wereld waarin zij veilig, gezond en met compassie opgroeien. Mensen zien vechten voor hun toekomst, en hen een beetje waardigheid kunnen bieden — dat is wat me drijft,” zegt ze.
In haar huidige functie ziet ze van dichtbij hoe de wereldwijde humanitaire gemeenschap onder toenemende druk staat — ondergefinancierd, gepolitiseerd en soms zelfs gecriminaliseerd. In Latijns-Amerika en het Caribisch gebied doen er verhalen de ronde waarin hulporganisaties worden neergezet als oplichters of medeplichtigen aan criminaliteit. Dit maakt het moeilijker om samen te werken met overheden en hen te ondersteunen bij het helpen van hun eigen bevolking. Klinieken sluiten. Basiszorg, zoals prenatale controles, verdwijnt.
Wat haar nog meer zorgen baart, is de verschuiving van langdurige, op waardigheid gerichte hulp naar kortetermijnoplossingen. “Ik ben bang dat we twintig jaar terug in de tijd gaan — naar een model van arriveren, geven en weer vertrekken. Programma’s voor veerkracht en paraatheid worden stopgezet, en daarmee verdwijnt ook de kans om de vicieuze cirkel te doorbreken.”
Toch blijft ze hoopvol. Ze heeft gezien hoe humanitair werk is geëvolueerd — van enkel het uitdelen van hulpgoederen naar het opbouwen van vertrouwen, luisteren naar gemeenschappen en ervoor zorgen dat hulp komt op het juiste moment en op de juiste manier.
Als het gaat om de bredere waarde van hulp, vooral vanuit donorlanden zoals de Verenigde Staten, is ze duidelijk. “Het is zo’n kleine investering — minder dan 1% van het nationale budget — maar de impact is enorm. Het zorgt voor goodwill, versterkt internationale relaties, en draagt bij aan een gezondere en stabielere regio in Latijns-Amerika en het Caribisch gebied.”
Of het nu gaat om betere zaden voor kleine boeren of snelle ondersteuning na een orkaan, Shelley ziet humanitaire hulp niet alleen als een morele plicht, maar ook als een slimme investering in een gedeelde toekomst.
“Het gevoel van menselijkheid verdwijnt uit het publieke debat,” zegt ze. “Maar humanitair werk betekent die compassie en empathie behouden — en ze omzetten in daden.”
