UX ดูยังไงให้รู้ว่าดี

“UX” หรือ “User Experience” คำที่เรามักจะได้ยินกันบ่อยขึ้นในชีวิตประจำวันของเราโดยเฉพาะสายอาชีพด้าน IT แล้วทำไม UX ถึงเข้ามามีบทบาทกับชีวิตเรามากขึ้นทุกๆวัน แล้วทำไมคำนี้ถึงอยู่กับเรามานานก่อนที่เราจะรู้จักกับคำๆนี้ซะอีก

ถ้าเพื่อนๆคุ้นเคยกับหนังสือทางด้านออกแบบประสบการณ์ผู้ใช้เล่มๆแรกอย่างเช่น “Design of Everyday Things” โดย Don Norman แล้วจะสังเกตุได้ว่าหน้าปกตของหนังสือนั้นจะเป็นกาน้ำสีแดงที่มีลักษณะแปลกๆให้เราเห็นอยู่กันบ่อยๆนั้นจะเป็นการบอกได้เลยว่า Bad UX คืออะไร

Don Norman เชื่อว่า ประสบการณ์ผู้ใช้นั้นควรถูกออกแบบมาให้เหมาะสมเพื่อผู้ใช้จะได้มีการตอบโต้กันระหว่างผู้ใช้และสิ่งของนั้น

Bad UX หรือ การออกแบบประสบการณ์ผู้ใช้ที่แย่

แล้วเมื่อไหร่เราถึงจะสามารถบอกได้ล่ะว่าอะไรคือการออกแบบประสบการณ์ที่แย่ หรือ ไม่ดี?

ง่ายมากครับ นั่นก็คือเมื่อเราบอกได้ว่ามันไม่ดีพอนั่นเอง

เรามาดูกันว่าอะไรบ้างที่เป็นการออกแบบประสบการณ์ผู้ใช้ที่แย่

ที่นี้เราพอจะสังเกตุได้แล้วใช่มั้ยว่าอะไรคือ Bad UX และ Good UX ทั้งๆที่เราไม่ต้องบอกเลยว่า Good UX มีอะไรบ้าง

แล้วทีนี้เราจะบอกได้ยังไงว่าอะไรคือโปรดัคที่ดีและไม่ดีล่ะ

มันจะมีตัววัดUX ของโปรดัคนั้นอยู่ว่าอะไรคือโปรดัคที่มี UX ดี หรือ แย่ซึ่งผมสามารถบอกได้เลยว่าถ้าเรารู้แล้วก็จะสามารถนำไปวัดกับโปรดัคตัวนั้นๆได้ว่าโปรดัคตั้วนั้น UX ดีหรือไม่ดีเลย ซึ่งเราสามารถดูได้จากเนื้อหาด้านล่างนี้และอาจจะสามารถนำไปใช้กับโปรดัคของเราได้อีกด้วย

Efficiency of Use หรือ ประสิทธิภาพในการใช้งาน

มันอาจจะไม่จริงเสมอไปก็ได้ที่สิ่งของที่มีฟังค์ชั่นเยอะนั้นง่ายต่อการใช้งานเรามาดูตัวอย่างของกาน้ำข้างต้นนี่ดีกว่าทั้งคู่นั้นเป็นกาต้มน้ำที่แตกต่างกันอย่างสิ้นเชิงทั้งรูปลักษณ์ และ วิธีการใช้งาน

แต่รู้อะไรมั้ยครับว่าต่อให้กาน้ำดูมีฟังค์ชั่นเยอะยังไง ก็ไม่สู้กับประสิทธิภาพการใช้งานเท่ากาด้านขวาได้

Affordance หรือ การรับรู้ถึง

เป็นการรับรู้เชิงทัศนวิสัยที่เราจะรับรู้สินค้าตัวนั้นและรู้ได้ทันทีว่าเราควรจะใช้งานมันยังไง

เมื่อมันเข้ามามีบทบาทในชีวิตประจำวันเราจะรู้ได้ทันทีว่าการรับรู้ถึงนั้นมันมีบทบาทกับชีวิตมากขึ้นเรื่อยๆ มันจึงเป็นหนึ่งในตัววัดที่สำคัญตัวนึงที่สามารถบอกได้ว่าอะไรคือโปรดัคที่ดี หรือ แย่

เรามาดูตัวอย่างเช่นประตูบานนี้กันดีกว่า

Consistency and Standards หรือ เสถียรภาพและมาตรฐาน

หรือจะเรียกว่าตัวสินค้าของตัวนั้นเองซึ่งมันควรจะเป็นไปตามคาดหวังต่อผู้ใช้ที่มีได้เห็นตั้งแต่กระบวนการต่างๆตั้งแต่แรกซึ่งเราสามรถยกตัวอย่างง่ายๆได้อย่างนึงเลย

“คุณคงผิดหวังแน่ๆถ้าอยู่ดีๆซอสแม็กกี้นั้นได้กำลังขายยาสีฟันอยู่” แปลกมั้ยล่ะ?

ทั้งๆที่เราจะสามารถเห็นได้ว่าโดยปกติแม็กกี้ไม่น่าจะทำยาสีฟันซะด้วยซ้ำ

Legibility หรือ ความชัดเจน

ข้อมูลสำคัญต่างๆของสินค้าที่เรากำลังขายอยู่หรือว่ากำลังจะเริ่มขายนั้นควรที่จะชัดเจนเพื่อที่ผู้คนอายุต่างๆสามารถเข้าถึงได้ตัวอย่างเช่นข้อมูลสำคัญที่เราเห็นได้ในฉลากผลิตภัณฑ์อาหารนั้นหลักๆจะเป็น Best Before หรือ Expire Date หรือก็คือวันหมดอายุ และ วันที่ควรบริโภค สินค้าหลายชิ้นมักจะใช้ฉลากตัวอักษรที่เล็กมากไปจนบางทีแทบจะอ่านไม่ออกอยู่แล้ว

เป็นไงมั่งครับพอมองดูดีๆแล้ว UX ก็อยู่รอบตัวเราเกือบทุกๆอย่างเลยใช่มั้ย นี่แหละครับพอเรามาสายนี้หรือได้รู้จักกับสายนี้มากขึ้นก็จะสังเกตุสิ่งรอบตัวได้มากขึ้น เพียงแค่บางทีเราอาจจะไม่สังเกตุก็เลยไม่รู้ก็ได้ครับว่ามันมีตัวตนอยู่จริง