UX Roadmap (แผนงานการออกแบบประสบการณ์ผู้ใช้) คืออะไร?
UX Roadmap คืออะไร?
UX Roadmap — แผนงานการออกแบบประสบการณ์ผู้ใช้ คือ กระบวนการการวางแผนเชิงเทคโนโลยี เกี่ยวกับกระบวนการสร้าง ออกแบบหรือผลิต จัดทำเป็นเอกสารหรือจัดลำดับความสำคัญของงานต่างๆ เพื่อให้ง่ายต่อการนำเสนอและตรวจสอบในแต่ละงานหรือกระบวนการ ป้องกันข้อผิดพลาดและเป็นแนวทางในการดำเนินการต่างๆ อย่างเป็นระบบหรือขั้นตอน
โครงสร้างและองค์ประกอบหลักของ UX Roadmap
ในปัจจุบันเราสามารถสร้าง Roadmap ออกมาในรูปแบบต่างๆ ได้หลากหลาย ไม่ว่าจะเป็น Organize lists, Spreadsheet, ชุดสไลด์, รูปภาพ, กระดาษโน้ตบนกระดาน หรือสื่อต่างๆ
ไม่ว่าจะเป็นรูปแบบใดก็ตาม โดยทั่วไปแล้ว Roadmap มักจะใช้โครงสร้างพื้นฐานเดียวกัน 2 ประการคือ บริบท (Context) และธีม (Theme)
👉 บริบท (Context)
เป็นการกำหนดกรอบการใช้แผนงานนี้ เพื่อทำให้เกิดความเข้าใจที่ตรงกัน ประกอบไปด้วย 2 ส่วน ดังนี้
1.ขอบเขต (Scope)
- หัวข้อ (Title) : Roadmap นี้จะใช้งานโดยใคร?
- เจ้าของแผนงาน (Roadmap Owner) : ใครเป็นคนสร้าง Roadmap นี้?
- วันที่ (Date) : Roadmap นี้สร้างขึ้นเมื่อใด? หรือ Update ล่าสุดเมื่อไหร่?
- เป้าหมาย (Goals) : แผนงานนี้สามารถทำให้เราไปถึงเป้าหมายที่ต้องการได้อย่างไร?
2. เวลา (Time)
- ตอนนี้ (Now) : งานที่กำลังดำเนินการอยู่และกำลังจะแล้วเสร็จในอนาคตอันใกล้
- ช่วงเวลาหลังจากนี้ (Next) : งานในอนาคตอันใกล้
- อนาคต (Future) : งานที่อยู่ในช่วงหลังจาก 6 เดือนนี้ (อาจเป็นแผนงานที่ยังไม่ชัดเจนมากนัก)
👉 ธีม (Theme)
คือ งาน UX ในอนาคต รวมถึงส่วนที่ต้องโฟกัส ส่วนที่เริ่มต้นใหม่ หรือปัญหาต่างๆ ที่ต้องได้รับการแก้ไข เชื่อมโยงกับเรื่องของเวลา ขึ้นอยู่กับว่าเราอยากให้งานนั้นสำเร็จในช่วงใด
ธีมจะประกอบไปด้วย 3 องค์ประกอบหลัก คือ
1.ผู้รับผลประโยชน์และความต้องการ (Beneficiary and Need)
- ผู้ได้รับผลประโยชน์ (Beneficiary) คือ ผู้ใช้, พนักงาน, หรือผู้ที่มีส่วนได้ส่วนเสียภายในบริษัท/องค์กร
- ความต้องการ (Need) คือ ปัญหาที่ต้องได้รับการแก้ไข
2.วัตถุประสงค์ทางธุรกิจ (Business Objectives)
3.การเป็นเจ้าของ (Ownership)
- ใคร (Who) : ใครในทีมที่จะทำให้งานสำเร็จได้
- อะไร (What) : รายการงานที่ต้องทำให้สำเร็จ ไม่ควรเป็นรายการต่อเนื่อง แต่ให้เป็นรายการหรือหัวข้อย่อยๆ แทน
ประเภทของ UX Roadmap
Roadmap โดยทั่วไปแล้วมี 3 ประเภท ขึ้นอยู่กับเป้าหมาย บริบท และผู้ใช้งาน ดังนี้:
- Product (แผนงานผลิตภัณฑ์)— แสดงถึงปัญหาทั้งหมดที่เกี่ยวข้องกับการออกแบบประสบการณ์ผู้ใช้ของผลิตภัณฑ์ ที่ต้องได้รับการแก้ไข ตั้งแต่การออกแบบ การผลิต การตลาด การดำเนินการต่างๆ
- Field (แผนงานภาคสนาม) — แผนงานที่แสดงถึงปัญหาที่จะแก้ไขด้วย UX ในอนาคต เช่น การออกแบบ, การศึกษาเพิ่มเติม แต่ไม่รวมถึงปัญหาภายนอก (การตลาด, การสนับสนุน)
- Specialty (แผนงานพิเศษ) — เป็นส่วนย่อยของแผนงานภาคสนาม มุ่งเน้นไปที่ปัญหาเดียวภายในขอบเขตของ UX เช่น การทำ User Research
วิธีการสร้าง UX Roadmap
6 ขั้นตอนหลักในการสร้าง UX Roadmap
- กำหนดเป้าหมาย (Establish Goal) — กำหนดเป้าหมายและระบุขอบเขตของงาน UX ให้ชัดเจน เพื่อทำให้ทุกคนเข้าใจตรงกัน และสามารถนำเสนอแผนงานให้กับทีมอื่นๆ ที่มีส่วนเกี่ยวข้องได้ด้วยเช่นกัน
- รวบรวมข้อมูล (Gather Inputs) — รวบรวมข้อมูลต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง เพื่อช่วยในการแก้ไขปัญหาต่างๆ และช่วยในการจัดลำดับความสำคัญของปัญหาต่างๆ เช่น Journey Map, Customer Feedbacks หรือ รายงานการสำรวจตลาด เป็นต้น
- สร้างธีม (Create Theme) — ธีมในที่นี้คืองาน UX ทั้งหมดที่จะเกิดขึ้นในอนาคต เราจะต้องกำหนดงานต่างๆ และจัดกลุ่มของงานนั้นๆ เพื่อให้ง่ายต่อการดำเนินการและกำหนดหน้าที่ของแต่ละคนในทีม
- จำลำดับความสำคัญ (Prioritize Theme) — เมื่อเรากำหนดงานต่างๆ และแบ่งกลุ่มของงานที่จะทำแล้ว ในขั้นตอนนี้จะต้องจัดลำดับความสำคัญของงาน ว่างานใดควรที่จะทำก่อน-หลัง เพื่อสร้างเป็นขั้นตอนที่ชัดเจน ง่ายต่อการตรวจสอบเมื่อเกิดปัญหาต่างๆ โดยใช้ Model ต่างๆ เช่น KANO Model
- นำเสนอแผนงาน (Visualize & Share) — เมื่อวางแผนงานและสร้าง Roadmap เสร็จแล้วนั้น ในขั้นตอนต่อมาจะเป็นการนำเสนอแผนงาน เพื่อทำให้ทุกคนเข้าใจ เห็นภาพตรงกันและชัดเจนมากขึ้น นอกจากนี้ ยังเป็นการช่วยให้ทุกคนมีส่วนร่วมในการวางแผน Roadmap อีกด้วย
- ตรวจสอบและอัพเดต (Revisit & Update) — เมื่อนำเสนอแผนงานและทำการให้ข้อเสนอต่างๆ เรียบร้อยแล้ว UX Roadmap จะสามารถนำไปใช้งานได้ก็ต่อเมื่อมีการตรวจสอบและทำการอัพเดตให้เป็นปัจจุบันแล้วนั่นเอง
