Kriptopara Yatırımcılığı Başlangıç Rehberi — Bölüm 1

Utrum Kuruluşu’nun Kriptopara Yarıtımcıları, Tacirler ve Meraklılar İçin Eğitsel Serisi

Published in

UtrumTurkish

5 min readOct 24, 2018

Bu eğitim serisi sizi kriptopara yatırımı ve ticareti konusunda bilgilendirip size her konuda ışık tutmak amacıyla yapılmıştır. Kriptopara yatırımının güzel ve çirkin yanı herkesin yatırım yapabilmesidir. Utrum olarak amacımız, belirli pratikler ile sizi bilgilendirip eğiterek yatırım ortamına hazırlarken çirkin tarafını kontrol altına alıp güzeli deneyimlemenizi sağlamaktır.

Bu yazı birkaç bölüm halinde haftada bir yayınlayacağımız Kriptopara Yatırımcılığı Başlangıç Rehberi’nin 1. Bölümü olup; yeni eklenen bölümlerden haberdar olmak için sayfamızı takip etmeyi unutmayın.

Yatırım İçin Temel Atmak

Başlamadan önce; bilgi birikiminizi, inancınızı ve prensip ve kurallarınızı yatırım yapacağınız token’e göre inşa etmeniz oldukça önemlidir. Kendinizi belirli bir projede eğitmek, düşüncelerinize ve inancınıza daha sağlam bir biçimde tutunmanızı sağlar. Unutmayın ki bir projeye olan inancınız sizin yatırım yapma sebebinizdir. Bu yüzden uyum sağlayabilmesi için onu içselleştirebilmek ve özümseyebilmek gerekir. Prensip ve kurallarınız; yatırım davranışınıza bağlanmanızı sağlayan kurulu metodlar, itaat ettiğiniz dürtüler ve eylemlerinizdeki mantığınızdır.

Sağlam bir yapı inşa etmek sizin akıllıca ve duygusallıktan uzak kararlar almanızı sağlar ve meteliksiz duruma düşmekten sizi alıkoyar. Böylece bu sizin portfolyonuza değer katar.

Eğitim — Gerekeni Yap

Yatırıma başlamadan önce yapmanız gereken ilk ve en önemli şey, coin’i yönlendiren proje konusunda kendinizi eğitmenizdir. Her kripto yalnızca bir para birimi değil, her şeyden önce bir teknolojidir. Uğraşacağınız şeyi araştırıp ne olduğunu anlama konusunda biraz vaktinizi harcayın. Yalnızca bir tek yazı, metin okuyup ben bunu öğrendim demeyin. Projenin topluluğunu, geliştiricilerini, artı ve eksilerini öğrenin.

İtiraf etmeliyiz ki piyasadaki projeler hakkında çok sayıda üst seviye teknolojik dil kullanılan belgeler mevcut ve bu yüzden projeyi öğrenmek sizin beklediğinizden daha zorlayıcı olabilir. Eğer yazılar bahsettiğimiz gibi karmaşık ise, bunları anlayabilmek için projenin forumlarına katılın, discord, reddit veya telegram gibi yerlerde sohbetlere dahil olun ve öğrenmeye çabalayın.

Eğer ki konuşma ortamı yoksa ya da firma, proje veya kod hakkında yeterli veri toplayamıyorsanız zaten size bu proje hakkında ne yapmanız veya ne yapmamanız hakkında önemli bir işaret verir.

Projeler için bir diğer önemli husus da, işletme planlarını, medyadaki yerlerini, gerçekliklerini veya şişirilmişliklerini ve projenin ardındaki takımı ve geliştiricileri öğrenmek ve bu konuda ortak bir akla başvurmaktır. Eğer projenin ardında belirli sayıda yatırımcılar mevcutsa, o yatırımcıların geçmişlerini, başarıları ve başarısızlıklarını vs. öğrenmek ve hatta onların projede gerçekten var olup olmadıklarını araştırmak gerekir. Çünkü bazı soyguncular çok sayıda isim yazarak ve sitenin güvenilirliğine dayanarak insanları kandırmaktadır.

Kısaca gerekeni yapmak; piyasaya yatırım yaparken sadece onların piyasa değerlerine bakarak girmemek; aksine onları araştırıp, öğrenip, mental anlamda uygunluğunu ölçerek girmektir. Bu da bizi bir diğer prensip olan “inanca” taşır.

İnanç

İnancınızı bir düşünceye sabitlemek sizin için her zaman daha iyidir. Böylelikle ne zaman alım-satım yapacağınız konusunda daha tutarlı kararlar alırsınız.

Örneğin ben, kaliteli yetiştiricilere sahip yeni bir teknolojiye karşı pozitif bir inanca sahibim. Ayrıca onların güçlü bir temele ve de yatırımcı desteğine sahip olduğuna da inanıyorum. Daha da önemlisi onların vizyonuna ve başarıya karşı azimlerine inanıyorum. İşte bütün bunlar temel yapıyı destekleyen nitelikler ve devamlılığı olan bir büyüme ve genişlemeye katkı sağlayan bir yapı konumunda.

Yani, özel bir kriptoparaya ya da genel olarak kriptoparaya neden yatırım yaptığımız konusunda net ve açık bir fikre ve inanca sahip olmanız, başarılı olmanıza temel oluşturur. Tam tersi bir durumda ise finansal olarak çökene kadar yazı tura atmaya devam edersiniz.

Prensipleriniz ve Kurallarınız

Bunlar yatırım öncesi kendinize koyduğunuz kurallardır. Sağlam prensip ve kurallara sahip olmanız, eylem ve kararlarınızı içeren bir sınır oluşturacaktır. Kendi deneyiminizden ve güvendiğiniz diğer yatırımcıların tavsiyelerinden kendinize bir kural-prensip mekanizması kurmak isteyeceksinizdir ama ben de kendi kurallarımın bazılarını size fikir olması açısından paylaşacağım. Bunlar uzun vadeli yatırım planlayan sizler için yolculuğunuzda zor zamanlar rehberi olacaktır.

İşte benim prensip ve kurallarımdan birkaçı:

Gözden Çıkartabileceğin Parayla Oyna Prensibi

Bu en sık yaşadığım şeylerden birisidir. “Gözden çıkarabileceğin kadar para”dan kasıt, kaybettiğimde bana zarar vermeyecek kadar olan paradır. Yani benim aylık kazancımın bütünü bu para değildir. Fakat kazancımın belli bir miktarını “gözden çıkarılabilir” şeklinde kategorize edip onu yatırıma dahil edebilirim. Bu, benim yatırım yaparken duygularımı arka plana atmamı sağlar. Eğer gözden çıkarmaya değecek kadar paranız mevcut değilse, yapmanız gereken gayet basit: YAPMAYIN!

Ne Yükselir Prensibi

Eğer bir fiyat yükseliyorsa, bu onun kesinlikle düşeceği ya da yükselmeye devam edeceği anlamına gelmez. Almak ya da satmaktaki kararım, fiyatın bu hareketliliğinden çok daha fazlasının kombinasyonu neticesinde oluşmaktadır.

İnsan doğası gereği, eğer bir fiyatın yükseldiğini görür ve almazsa kaybedeceğini düşünürse, onu satın alır. Sonra fiyat düşer ve o kişi çıldırır ve geri satar. Bunun sonucunda yüksek alıp düşük satar ve zarar eder.

Eğer yatırdığınız para, gözden çıkarabileceğiniz boyuttaysa bu etki çok da etkili olmaz. Ancak yüksek miktarda yatırım yaptıysanız bu sizi fazlasıyla etkiler ve yanlış davranışlar sergilemenize sebep olur.

Yatırımı Ortalama Prensibi

İlk başladığımda dolar ortalama modelini kullandım. Model kısaca şu; günlere bölünmüş bir bütçeye sahip ol, ve her gün artış ve düşüşleri önemsemeden aynı miktarda alım yap.

“Dolar ortalama”nız, düşüş ve artışların karışımı şeklinde çalışır. Fakat ben bunu “Yükselmeler, düşüşler ve durulmalar” şeklinde düzenledim. Yükseliş gerçekleşecek bir fiyatın olduğu fırsatını öğrendikten sonra ise bu ay için ayırdığım tüm parayı bir anda yatırdım.

Bu düşüncesizce değil, araştırmalar ve haberler neticesinde yapılmasını gereken bir şeydir. Her şekilde riskli olsa da, bu risk ölçülmüş ve öğrenilmiş bir risktir.

Bunu ağır düşüş dönemlerinde de uyguluyorum. Diyelim ki birkaç ay boyunca $2.20 fiyatıyla KMD Komodo satın aldım ve fiyat birden $1.20 seviyesine geriledi. Çıldırmadım, aksine bunu daha fazla satın almak için bir fırsat olarak gördüm. Böylelikle ortalama yatırım bedelimi $2.20 civarlarından 2 dolar seviyesine çektim. Neden düştüğüne bağlı olarak, daha çok düştükçe daha çok alım yapmaya devam ederim.

Bu da zaman içerisinde bu ufak “sızıntılar” ile yatırım yapmak için bir plana sahip olmak açısından çok önemli bir sebeptir. Eğer tüm yatırım bütçenizi bir kerede harcarsanız ve fiyat dibe düşerse, yatırımınızı ortalama yapmak için hiçbir fırsatınız kalmaz. Tam tersi, bu ufak “fazlalıklı” yatırımları zaman içerisinde yapıp fiyat dibe düştüğünde yüksek seviyede alım yapmak, sizin ortalama yatırım bedelinizi çok iyi bir şekilde etkileyecektir.

Yatırım Hedefini Belirleme Prensibi

Yatırımlarınız için MUTLAKA hedefler belirlemeniz gerekmektedir. Bunlar sizin satış puanlarınız (örneğin yatırımınız belli bir noktaya eriştiğinde) ya da satıştan bağımsız olarak çeşitlendirmek vs. olabilir.

Hedefler uzun vadeli olabilir, örneğin benim kriptopara yatırımında öncelikli hedefim kendime emeklilik bütçesi ayırmak ve gelmekte olan kripto/blokzincir projelerini keşfedip bu projelerin derin seviyelerinde yer edinmek. Yani benim hedeflerim biraz daha uzun vadeli ve bu benim alış satış işlemlerimi doğrudan etkileyen çok önemli bir faktör.