Cüce Gezegen Ceres
Ceres’in Genel Özellikleri
Güneş Sistemi’nin resmi olarak tanımlanmış 5 cüce gezegeninden birisi Ceres’tir. Diğerleri: Makemake, Haumea, Eris ve Pluto. Mars ile Jupiter arasında çok sayıda asteroidin bulunduğu ve Asteroid Kuşağı olarak adlandırılan bir kuşak bulunur. Ceres bu kuşak içerisinde yer alır. 1801 yılında İtalyan astronom Giuseppe Piazzi tarafından keşfedilmiştir. Ceres’in bir yılı 4.6 Dünya yılı uzunluğundadır. Kendi etrafında dönüşünü 9 saat 4 dakikada tamamlar. Ceres, Amerika Birleşik Devleteri’nin Texas eyaleti boyutlarındadır. Çapı 950 km’dir. Ceres asteroid kuşağının toplam kütlesinin %25'ine sahiptir.Ceres, Roma mitolojisinde mısır ve hasat tanrıçasının ismidir. İngilizce’de ki tahıl kelimeside bu isimden türemiştir. Yerçekimi dünyamızın binde 28'i kadardır. Yüzey sıcaklığı eksi 73 santigrat derecedir. Kütlesi dünyamızın 10 binde 15'i ve ayın yüzde 27'si kadardır. Bilinen bir uydusu yoktur. Güneşe uzaklığı 413 milyon 700 km’dir.
Ceres’i İnceleyen Uzay Araçları
Dawn uzay aracı 2015 yılında Ceres’e vardığında, bir uzay aracı tarafından ziyaret edilen ilk cüce gezegen oldu. Hala cüce gezegenin yörüngesinde araştırmalar yapmaktadır. Yıllarca asteroid olarak kabul edildi ancak 2006 yılında yakınlarında bulunan kayalık komşularından farklı özellikler taşıdığı için cüce gezegen olarak adlandırıldı. Ceres’in yüzeyinde volkanik hareketler olduğu görülmüştür. Dawn uzay aracının incelemeleri sonucunda yüzeyinde sudan oluşmuş karbonat moleküllerinin olduğunu tespit edilmiştir. Avrupa Uzay Ajansı’nın Herschel Uzay Teleskobu’nun gözlemlerine göre Ceres’in atmosferi ince su buharından oluşmaktadır.
Ceres’in Yapısı
4.5 milyar yıl önce oluştuğu ve Güneş Sistemi’nin ilk dönemlerini yansıttığı düşünüldüğü için gökbilimciler ilgi göstermektedir. Gezegende su buzulları, tuz, karbonat, amonyak ve kil bulunduğu tespit edilmiştir. Ceres’te 200 milyon km küp su olduğu düşünülür ve bu dünyadaki tüm temiz sudan fazladır. Bu suyun büyük çoğunluğunun buz şeklinde olduğu tahmin ediliyor. Ceres’in kabuğunun altında buz ve su vardır ve onun da altında kayalık çekirdek bulunur. Ay gibi ölü bir yapısı olduğu düşünülen Ceres’in son zamanlarda yapılan araştırmalarda jeolojik olarak aktif olduğu ortaya koyuldu. Ceres’in kabuğunun altında bir okyanus bulunması muhtemeldir.
Ceres ve Yaşanılabilirlik
Koruyucu elbiseler olmadan yüzeyinde hayatta kalınamaz. İleride suyun madenciliği yapılarak, oksijen ve roket yakıtı üretilebilir. Bilimadamlarında yüzeyinde suyun sıvı halde bulunabilmesi halinde yaşanılabilir olması olasılığının yüksek olduğunu düşünmektedir. Bazı bilimadamları su sıvı halde olmasa bile, yaşamın olabileceğini tahmin etmektedir.
Kaynak: NASA
