Jupiter Gezegeni

Nazmi Tarım
Uzay Devri
Published in
2 min readJan 15, 2020
Jupiter Gezegeni (Foto: NASA/JPL/University of Arizona)

Jupiter’in Genel Özellikleri
Güneş Sistemi’mizin kütle ve hacim olarak en büyük gezegenidir ve diğer tüm gezegenlerin kütlesinin toplamını ikiye katlar. Diğer gezegenlerden biraz farklıdır çünkü devasa bir gaz ve sıvı topudur. Güneşe yakınlık bakımından beşinci sıradadır. Hacmi dünyamızın 1321, kütlesi ise dünyamızdan 318 kez daha büyüktür. Yoğunluğu çok düşüktür, dünyadakinin yüzde 25'inden daha azdır. Yerçekimi dünyadakinin 2.4 katıdır. Güneş’in çevresini 11.9 dünya yılında döner. Güneş Sistemi’nde kendi etrafında en hızlı dönen gök cisimidir. Kendi etrafında dönüşünü 9 saat 55 dakikada tamamlar. Ekvatoral çapı 142.984 km’dir. Güneş’e uzaklığı 778 milyon km’dir. Yüzey sıcaklığı -108 derece santigrattır.

Jupiter İsmi ve Keşfi
İsmi, gezegenin çok büyük olması ve Roma mitolojisinde en büyük tanrı olması nedeniyle, tanrı Jupiter’den gelir. Türkçe’de ise Erendiz ya da Müşteri olarak bilinir. Ne zaman keşfedildiği belli değildir. Çıplak gözle görülebilen bu gezegenin, 7. ya da 8. yüzyılda Babil astronomları tarafından fark edildiği düşünülüyor. Güneş, Ay ve Venüs’ten sonra gökyüzündeki en parlak dördüncü cisimdir. Dünya’da gölge oluşturacak kadar parlaklığa sahiptir.

Jupiter’in Uyduları
67 tane uydusu vardır. Bu uydular, Güneş Sistemi’ndeki diğer uydulara göre daha büyüktür ve farklı özelliklere sahiptir. Örneğin Ganymede Jupiter’in bir uydusudur ve Güneş Sistemi’nin en büyüğüdür. En büyük dördü: Io, Europa, Callisto ve Ganymede’dir.

Jupiter’in Atmosferi, Yüzeyi ve İç Yapısı
1664 yılında İngiliz bilim adamı Robert Hooke gezegenin üzerinde göz şeklinde büyük bir kırımızı leke keşfetmiştir. Jupiter üzerinde yer alan büyük kırmızı nokta bir fırtınadır, 300 yıldan beri etkindir ve dünyanın iki katı büyüklüktedir. 1979 yılında Voyager 2 uzay aracı tarafından fotoğrafları çekilmişir. Bu leke sürekli kendi içerisinde dönmektedir, saat yönünün tersine döner. Kasırgalarla dolu bir atmosferi vardır. Atmosferi yüzde 89.8 hidrojenden ve yüzde 10.2'si helyumdan oluşur. Dünyadaki atmosfer basıncının 1.000 katı atmosfer basıncı vardır. Sıcaklığı derinliğe göre değişir. Saatte 180 km hıza yaklaşan rüzgarlar eser. Fırtınaların oluşması kendi etrafında çok hızlı dönmesine bağlanıyor. Çekirdeği olasılıkla, metal, kaya, buzlaşmış metan, buzlaşmış amonyak ve buzlaşmış su tabakalarından oluşur. Jupiter, Güneş’ten aldığı enerjinin 2.3'ünü dışarıya yansıtır. Jupiter soluk ve tozlu halkalara sahiptir. Bu halkalar 1979 yılında gözlemlenene kadar keşfedilemedi.

Jupiter ve YaşanılabilirlikGüçlü bir manyetik alana sahiptir. Aşırı miktarda fazla radyasyon ortaya çıkarır. Bizler, dünyada 0,39 birim radyasyona maruz kalıyorken, NASA tarafından Jupiter’i incelemek üzere bu gezegenin yörüngesinde bulunan Juno adlı uzay aracı 20 milyon birim radyasyona maruz kalmıştır.

Kaynak: NASA

--

--