Het scoutings-algoritme van Almere City FC

Met behulp van data science is Almere City FC in staat spelers in kaart te brengen die over het hoofd gezien worden door de concurrentie. Op die manier genereren ze een blijvend voordeel ten opzichte van andere clubs.

Almere City FC & Vantage AI

Jong. Ambitieus. Eigenwijs. Dat zijn de kernwaarden van Almere City FC. Jong, omdat de club onder deze naam pas bestaat sinds 2010. Ambitieus, omdat het plan om binnen enkele jaren te promoveren naar de hoogste divisie niet onder stoelen of banken wordt geschoven. Eigenwijs, wat blijkt uit de mentaliteit van de club om dingen anders aan te pakken dan de concurrentie. Deze kernwaarden komen terug in de hele organisatie, dus uiteraard ook bij het personeel. Teun Jacobs, technisch manager bij Almere City FC, is een voorbeeld bij uitstek. Als technisch manager is hij verantwoordelijk voor de totale voetbaltechnische gang van zaken binnen de club. Zo is zijn originele en doordachte visie terug te vinden in het samenstellen van het eerste elftal tot aan de jeugdacademie. Hij is daarnaast met zijn 35 jaar een jonge technisch manager die barst van de ambitie.

Mede door deze kernwaarden is een samenwerking tussen Almere City FC en Vantage AI tot stand gekomen. Directeur John Bes en Teun Jacobs zagen kansen om een scouting platform te creëren op basis van data en zich zo te onderscheiden van de concurrentie. “Wij wilden meer gebruik maken van data in het detecteren van waardevolle spelers voor ons eerste elftal”, aldus Jacobs. Het doel was om op een creatieve manier inzichten uit de data te halen die inefficiënties in de voetbalmarkt blootlegt. Op deze manier kan een competitief voordeel behaald worden bij het aantrekken van spelers.

Dit project sluit naadloos aan op de visie van Vantage AI. De basis van data science is opzoek gaan naar verborgen inzichten en je niet laten leiden door de conventionele wijsheden. De scouting van spelers is essentieel voor de kwaliteit en prestaties van een voetbalclub. Beide partijen delen de mening dat er alleen een competitief voordeel te behalen valt op dit gebied door een andere aanpak dan de concurrentie. Elke transferperiode vissen clubs in de kleinere competities in een grote vijver naar dezelfde spelers. Het gebruik van data science kan er echter voor zorgen dat de club gaat vissen in een kleinere en rustigere vijver met minstens zoveel kwaliteit.

“De korte lijnen en kennis van zaken van de consultants heb ik als zeer prettig ervaren, waarbij de essentiële voetballink ook aanwezig was.”

De uitdagingen

Dat dit in theorie mooi klinkt, maar in praktijk niet altijd makkelijk is weet Jacobs: “In mijn tijd bij de KNVB zijn ook data science projecten gestart die niet altijd het gewenste resultaat hadden”. Ook bij Vantage AI weten we dat de valkuilen en uitdagingen goed in kaart moeten worden gebracht. Zo is de aanwezigheid van voldoende en gestructureerde data essentieel om een project succesvol te maken. We stelden vast dat een betrouwbare derde partij een consistente data stream verzorgt, die alle geregistreerde acties per wedstrijd bevatte. Daarnaast realiseerden we ons dat er binnen Vantage AI kennis aanwezig moest zijn met betrekking tot de voetbalindustrie om dit project te laten slagen. Hiervoor zijn twee belangrijke redenen. Allereerst verschilt de voetbalbranche van andere sectoren in de manier van opereren. Wanneer consultants van Vantage AI niet dezelfde taal spreken als domein-experts (trainers, managers etc.), kunnen de inzichten en verwachtingen tussen beide partijen niet optimaal uitgewisseld worden. Hierdoor zou de potentiële waarde van het project nooit bereikt kunnen worden. Ten tweede is voetbal een zeer complexe sport. Er wordt weinig gescoord ten opzichte van andere sporten, het is continu, het varieert in de tijd, het is zeer strategisch en erg subjectief. Als twee mensen dezelfde wedstrijd zouden analyseren, kunnen ze met verschillende meningen komen. De sleutel tot succes is om met de juiste taal, de juiste vragen te stellen. Dat is één van de zaken die Jacobs positief heeft verrast. “De korte lijnen en kennis van zaken van de consultants heb ik als zeer prettig ervaren, waarbij de essentiële voetballink ook aanwezig was.”

De oplossing en resultaten

Nadat de valkuilen waren geïdentificeerd bedachten we de oplossing om een competitief voordeel te behalen op het gebied van scouting. Veel clubs kijken tegenwoordig naar statistieken zoals assists, gewonnen duels of passes die goed aan zijn gekomen. Maar is elke pass of duel in een wedstrijd even belangrijk? Op het eerste oog lijkt een speler die 8 van de 10 duels wint op dat vlak een goede voetballer. Maar als je weet dat deze 8 gewonnen duels niet veel toegevoegde waarde hadden en uit de twee verloren duels tegengoals kwamen, deel je dan nog steeds dezelfde mening? In de individuele acties zit dus meer informatie dan veel clubs nu gebruiken voor het beoordelen van spelers. Het geven van een waarde aan elke actie zou dus een enorm competitief voordeel kunnen genereren.

De bovengenoemde waarde wordt met behulp van een algoritme toegekend die inmiddels ondersteunend is in het scoutingsproces van Almere City FC. Het algoritme fungeert eigenlijk als een scout voor elke speler bij elke wedstrijd. Via een website, die elke week automatisch wordt geüpdatet, hebben de betrokkenen toegang tot een lijst met spelers die door het algoritme zijn beoordeeld als potentieel interessante aankopen. Deze lijst is een samensmelting van de voorkeuren die Almere City FC terug wil zien in spelers en de uitkomsten van het algoritme op basis van de data. Daarnaast is er toegang tot verschillende specifiekere inzichten per speler die ontdekt zijn door het algoritme, zoals het uitblinken in tackles of juist de goede passing. Hierdoor wordt de beslissing van het algoritme voor deze speler onderbouwd. Daarnaast kunnen er ook eenvoudig videobeelden worden opgezocht door de videoscouts, doordat de meest interessante acties worden getoond.

“Voor alle posities hebben we het algoritme laten voorspellen en zijn er interessante opties naar voren gekomen.”

Deze data science oplossing levert de eerste positieve resultaten door ondergewaardeerd talent naar boven te brengen. Er worden interessante spelers gevonden die vervolgens doorgaan naar de volgende stap in het scoutingsproces. “Voor alle posities hebben we het algoritme laten voorspellen en zijn er interessante opties naar voren gekomen”, vertelt Jacobs. Vanuit hier kan de live-scouting gerichter en effectiever worden ingezet. Denk bijvoorbeeld aan het afzien of juist bezoeken van een bepaalde wedstrijd met interessante spelers en het heroverwegen van een twijfelgeval bij scouts. Dankzij deze positieve bevindingen ligt een vervolg in het verschiet. Jacobs: “We willen dit project graag continueren en ons voordeel daarmee blijven doen!”