Tüm Mezbahalar Nasıl Kapatılır? -bir daha hiç açılmamak üzere
Mezbaha, hayvanların canlı girip, ölü ve parçalanmış olarak çıktığı korkunç bir fabrika. Sadece hayvanları öldürmek, bedenlerini parçalamak, paketlemek, satılmaya ve yenmeye hazır hale getirmek için kurulmuş bir tesis.
İster “helal kesim” mezbahası olsun, ister “fabrika çiftliği” mezbahası, ister köy mezbahası, ister Avrupa Birliği standartlarına uygun insancıl(!) kesim mezbahası, hepsinin işlevi aynı. Hepsi acı, kan ve ölüm demek, hepsi hayvan kullanımı demek. Hepsi yanlış.
Adil bir toplumda mezbahalara yer yok -tıpkı süt tesislerine, yumurta kümeslerine, hayvan deneyi laboratuvarlarına, yün üretimine, ipek üretimine, dericiliğe, balıkçılığa, avcılığa, hayvanlı sirklere, atlı faytonlara ve aklınıza gelebilecek diğer hayvan kullanımlarına yer olmadığı gibi. Kısacası, adil bir toplumda hayvan kullanımının hiçbir türüne yer yok.
Hayvanları önemsediğimizi söyleyip de bunların ortadan kalkmasını istememek mümkün değil.
Peki bu nasıl olacak?
Bu soruyu cevaplayabilmek için başka bir soruya cevap bulmamız gerekiyor: Sadece hayvanları öldürmek ya da hayvanları kullanmak için kurulan bu tesisler nasıl oluyor da ayakta kalıyor? Niçin bunların yenileri kuruluyor?
Çok basit. Çünkü toplumun büyük çoğunluğu -arkadaşlarınız, komşularınız, tanıdıklarınız ve belki de siz- bu tesislerde üretilen “ürünleri” talep ediyor, bunları kullanmak için para ödüyor ve davranışlarıyla bunları kullanmayı kabul edilebilir bulduğunu ilan ediyor.
Başka bir deyişle, birileri “hayvansal ürünler” talep ettiği müddetçe, başka birileri de bu “ürünleri” piyasaya sunmanın bir yolunu bulacaktır. Kimileri bu “ürünleri” en ucuz ve en hızlı şekilde sunmak için büyük fabrika çiftlikleri kuracak, diğerleri ürünlerinin yanı sıra vicdan rahatlığı için de para vermeye gönüllü olduğunda “serbest gezen” ve “insancıl” etiketi ile sunulacak “ürünler” için biraz daha değişik tesisler kuracaktır.
Yani sorunun kaynağı bu tesis değil, bu tesisi mümkün kılan, bu tesisisin kurulmasına sebep olan ve sürdürülmesini sağlayan talep ve bu tesisin yapıyor olduğu işi “kabul edilebilir” bulan toplumsal değerlerdir.
İşte bu noktada, bu tesislerde yapılanları yanlış bulanlara çok önemli işler düşüyor.
Öncelikle eğer hâlâ yapmadıysanız, hayatınızdan hemen hayvan kullanımını çıkarmalı yani vegan olmalısınız. Bu imkansız değil, zor değil, şimdi olmaz değil; bu hem mümkün ve kolay hem de acil bir yükümlülük. Bu olmazsa olmaz. Çünkü hem hayvan kullanımı tesislerinin kapanmasını isteyip hem de onların ürünlerini talep etmeye devam edemezsiniz.
Sizin hayvanları kullanmıyor olmanız çok çok önemli ama sadece ilk adım. Arkadaşlarınız hala kullanıyor, komşunuz, aileniz, mahallenizdeki insanlar, otobüste yanınızda oturanlar… Onlara da veganlığı anlatmanız gerekiyor. Ama bu ilk bakışta göründüğü kadar kolay olmayabilir. O yüzden ilk olarak kendinizi bilgilendirmeli, gelebilecek sorulara karşı hazırlıklı olmalısınız. Bunun için İnsan Neden Vegan Olur? kitabını elinizden, çantanızdan, başucunuzdan hiç eksik etmeyin. Ayrıca Veganlıkla İlgili Sık Sorulan Sorular sayfası da işinize çok yarayacaktır.
Kendinizi bilgilendirdiğinizde herkese hayvanları umursamanın neden veganlığı gerektirdiğini anlatmalısınız. Her ortamı bu mesajı yaygınlaştırmak için bir fırsat olarak görüp değerlendirmelisiniz.
Siz ve sizin gibi vegan olan başkaları bu düşünceyi tutarlı bir biçimde savundukça, toplumdaki hakim görüş değişecek, bu tesisleri mümkün kılan talep ve toplumsal değerler ortadan kalkacak. Bu tesisler ne kendileri için çalışacak işçi, ne de “ürünlerini” satabilecek müşteri bulabilecekler. Son çare olarak bir zamanlar hayvanlara vurdukları zincirleri bu kez de kapılarına vurup çıkacaklar. Mezbaha da, mandıra da, diğerleri de tarihe gömülecek.
Hayatımızın her alanında adaleti anlatmak epey yoğun bir aktivizm demek. Ancak tarihin en eski sistematik şiddet biçimlerinden birini de yoğun bir biçimde çalışmadan ortadan kaldıramayız. Kestirme bir yol yok.
Öznesiz Cümleler
Peki bütün bunlar yerine mezbahaların kapatılmasını talep eden bir gösteri yürüyüşü düzenlemek de bir alternatif olamaz mı?
Bir düşünelim; pasif bir cümle olarak sarf edeceğimiz “Tüm Mezbahalar Kapatılsın” sloganının öznesi kim? Mezbahaları kim kapatıyor? Bu talebimizi devlete mi sunuyoruz? İyi de, devlette söz sahibi olan kişiler de dahil olmak üzere toplumun büyük çoğunluğu hayvanları kullanmayı kabul edilebilir ve hatta arzu edilir bulurken bu talep nasıl dikkate alınsın ki?
Üstelik diyelim ki bir şekilde yöneticiler ikna oldu ve mezbahalar yasa dışı hale geldi. Bu durumda talep ortadan kalkmadıysa hayvanlar mezbahalar dışında, arka bahçelerde, kırsal alanlarda (mesela kurban bayramlarında olduğuna benzer şekillerde) öldürülmeye devam etmeyecek mi? En büyük ihtimalle kara borsada “ticaretleri” yapılmayacak mı? Ya bu defa da navegan kitleler mezbahaların yeniden açılması için yürüyüşler yaparsa? Onlara veganlığı anlatmamız kolaylaşır mı, zorlaşır mı bu durumda?
Üstelik, hayvan bedenlerinin birer ürüne dönüştüğü tüm tesisler aynı şekilde yanlışken nasıl olur da aralarından mezbahaları ayrı bir yere koyabiliriz ki? Bunu yaparak, hayvanların ölü bedenlerini et olarak tüketmeyen ama hayvanlar için aynı şekilde kölelik ve ölüm anlamına gelen hayvan beden salgılarını gıda olarak tüketenleri onaylamış oluruz. Böyle yaparak, hayvan eti ile diğer hayvan kullanımlarını birbirinden ayırmış, aralarında öncelik sırası kurmuş ve böylece mevcut problemli algıyı beslemiş oluruz. Oysa veganlığı toplumda yaygın hale getirerek mezbahayla eş zamanlı olarak mandırayı da, yumurta çiftliğini de, yün çiftliğini de kapatabiliriz, hem de bir daha hiç açılmayacak bir şekilde.
Bu yüzden, bu tarz protesto gösterileri çok daha verimli olarak kullanabileceğimiz vaktimizi elimizden alırken, bir yandan da topluma hatalı ve karmaşık bir mesaj veriyor. Bunlar, hayvan hakları aktivizminin alternatif yolları ya da veganlığı anlatma çabamıza eşlik eden yaratıcı eylem biçimleri değiller. Aksine, tamamıyla net ve anlaşılır olan bir mesajı karmaşık hale getiren ve hatta hatalı mesajları araya karıştıran eylemler. Eğer mezbahalar ve diğer hayvan kullanım tesisleri gerçekten kapansın istiyorsak, en iyisi bunlardan uzak durmak.
Harekete geçelim.
Hayvan kullanımını geçmişte kalan ve insanlığın pişmanlık duyduğu eski ve terk edilmiş bir uygulama haline getirebiliriz. Bunun için, üzerimize düşeni yapmalıyız. Vegan olmalı, gerekli argümanları öğrenmeli ve veganlığı toplumda yaygınlaştırmalıyız.
Eğer vegan değilseniz:
ve
Eğer vegansanız:
