UX Tasarımcıları İçin Sketchnote Nedir?

Aysun Ş. BESCİ
videmycom
Published in
4 min readJun 21, 2022

Çocukken hemen hepimiz dünyayı çizdiğimiz çizgilerle boyadığımız şekillerden ibaret sanırdık. Kendimizi ifade etmenin en kolay yanı bir kalem ve bir kağıttı. Aslında en yaratıcı olduğumuz ama bunu henüz farketmediğimiz zamanlardı belki de. Takip eden yıllarda aldığımız çeşitli eğitimler bizi bambaşka noktalara götürmüş ve kendini renklerle, çizgilerle ifade eden o çocuğu unutmuş olabiliriz.

Bugünse geçmişte bıraktığımız çizgilerle kendini ifade eden çocuğa eskisinden daha çok ihtiyacımız var.

Şuan hangi alanda ve sektörde görevli olursak olalım yaratıcılığın ön planda olduğu, inovatif fikirlerin birbiriyle yarıştığı bir dönemde olduğumuz bir gerçek. İçinde bulunduğunuz ekipte katılımı sağlayabilmek, takımımızın aynı dili konuşabilmesine alan açmak ve daha da önemlisi takım arkadaşlarımızın birbirini anlayabilmesi için daha yeni çözümlere ihtiyacımız var. Bu çözümlerden birisi kuşkusuz görselleştirme. Görselleştirmenin önemi günden güne artarken son zamanların en popüler ve yaratıcı görselleştirme biçimlerinden biri olan sketchnote yönteminden bahsedeceğim bu yazım dilerim size rehberlik edecektir.

Sketchnote Nedir?

Eskizle not yöntemi olarak bahsi geçen Sketchnote, tasarımcısı Mike Rohde’a göre el yazıları, çeşitli çizimler, elle çizilmiş tipografik şekiller, oklar, kutular ve çizgiler gibi görsel öğelerin karışımından oluşturulan zengin görsel notlardır. Bu çizim yönteminde özel çizim becerilerine ihtiyacınız yoktur. Ancak dinlediğiniz konuşmaları yazı, çizim ve çeşitli simgelerle doğru şekilde sentezleyerek özetlemek ve aktarmak için biraz pratik yapmanız gereklidir.

Mike Rohde, sürekli yaptığı toplantılarda aldığı sayısız notların onu tatmin etmemesi ile 2007 yılında sketchnote yöntemini keşfetmişti.

Bu yaratıcı keşif, 2007'nin başlarında katıldığı bir tasarım konferansında yanına aldığı A5 boyutlarında bir defter ve tükenmez kalemle olmuştu. Çok da büyük olmayan bu boyutlar onun sınırları belirli bir kağıt üzerinde çalışması ve daha az görselle daha çok şey anlatmak zorunda olmasıyla gerçekleşti. Not alma sırasında fikirleri dinleyip analiz etmek ve görselleştirmek için anda kalmak ve toplantıya tam anlamıyla odaklanması gerekliydi. Süreç hem eskiz hem not alma karışımıydı ve adına da bu yüzden sketchnote demişti.

Mike Rohde’un hikayesini detaylı anlattığı ve bu alanda kendini geliştirmek isteyenlerin de faydalanabileceği sayfasına buradan ulaşabilirsiniz.

UX Tasarımı ve Sketchnote

Tasarım fikrini anlatmak için kullanılan basit eskizler genellikle UX tasarımcıları tarafından sıklıkla kullanılır. Bu eskizler genellikle çözüm yollarını, yeni kullanıcı deneyimlerini ifade etmek ve karmaşık içeriği anlatabilmek içindir. Bu eskizler yoluyla UX tasarımcıları birbirleri arasında daha iyi iletişim kurar ve aynı zamanda yeni fikirlerini müşterileri ile paylaşması daha kolay hale gelmiş olur. Basit eskizlerden daha çok kişiselleşmiş ve detaylı el çizimleri gerektiren Sketchnote yöntemi, artık UX tasarımcısının başlıca alışkanlıklarından birisi haline gelmiştir. Sketchnote ile tasarımcı bulduğu çözümleri basit el yazıları, kendine özel oluşturduğu şekiller, icon tasarımları ve kendine özgü yazı karakterleri ile desteklenmiş olur.

Sketchnote UX Tasarımcısı İçin Neden Önemlidir?

Bir kullanıcı deneyimi tasarımcısı olarak harika yaratıcı çözümleriniz ve tasarım fikirleriniz olabilir. Ancak düşüncelerinizi anlamlandırmak ve karşı tarafa aktarabilmek için onları doğru ifade edebiliyor olmanız önem taşır. Örneğin bir UX tasarımı projesinde kullanıcı deneyimi araştırmacısı olarak görev alıyorsunuz. Topladığınız verileri sentezlemek ve bulguları yorumlamak ve dahası bunu aktarabilmek konusunda zayıfsanız tüm araştırmanız boşa gider. Sahip olduğunuz bilgileri işlemenin ve sunmanın çok çeşitli yolları vardır. Özellikle kullanıcı deneyimi alanında gittikçe yaygınlaşan sketchnote yöntemi ile de UX konusundaki tecrübenizi artırmanız değerlidir. Sketchnote konusundaki uzmanlıkları, yararlı paylaşımları ile sketchnote yöntemini yeni keşfedeceklere fikir vermesi açısından; Mike Rohde , Eva-Lotta Lamm ,, Veronica Erb , Krisztina Szerovay u takip etmenizi tavsiye ederim.

Sketchnote İle Hangi Becerileri Kazanırsınız?

Günümüzde sadece tasarım alanında değil başka birçok alanda da kullanılmaya başlanan sketchnote yönteminin faydalarından biraz bahsetmek istiyorum.

  • Eleştirel düşünme ve değerlendirme becerilerini geliştirir.
  • Dinleme becerileri ve konsantrasyon konularında yardımcı olur.
  • Görsel notlar almak için sürekli dinleme modunda kalmayı destekler.
  • Not almanın eğlenceli yanını keşfetmenizi sağlayarak not alma alışkanlığı oluşturur.
  • Yazı yerine görsel öğeler kullanıldığı için hafızayı diri tutar.
  • Yaratıcı yeteneklerinizi ortaya çıkarmaya imkan tanır.

Sketchnote’a Başlarken;

  • Çizim yapmayı öğrenmeden önce iyi bir dinleyici olmayı öğrenmek esastır.
  • Çizimden önce fikirlerle başlayın, fikir olmadan eskiz olmaz.
  • Çizim egzersizleri yapın, bunun için özel sketchnote gruplarına katılabilirsiniz.
  • Gerçek dünyada var olan nesneleri metaforlara dönüştürüp benzerlerini çizerek hem hayal gücünüzü hem de eskiz yeteneklerinizi geliştirmiş olursunuz.
  • Fikirleriniz görselleştirmek için önce çizgi çalışmaları yapmanız gerek. Basit çizimler için oklar, şekillerle başlayabilirsiniz. Ancak çok sayıda pratik yapmak şartıyla!
  • Perspektif çizimler yapmak zorunda değilsiniz. 2 boyutta düşünün, 3 boyutlu çizim yapmak için vakit kaybetmeyin.
  • Kendi karakteristik çiziminizi, sketch tarzınızı bulmaya çalışın. Yazı karakteriniz tek olsun, hatta kendi icon kütüphanenizi oluşturun.

Sketchnote için yararlanabileceğiniz bazı kaynak kitaplar;

1-Show and Tell: How Everybody Can Make Extraordinary Presentations

2-Sketchnote Handbook, The: the illustrated guide to visual note taking

3-Steel Like An Artist

4-Sketching User Experiences: The Workbook

5-The Graphic Facilitator’s Guide: How to use your listening, thinking and drawing skills to make meaning

--

--

Aysun Ş. BESCİ
videmycom

UX Writer / Designer / Content Creator / Writing Strategist /