Endüstri 4.0 ve Lojistik 4 — Endüstri 4.0 ve Lojistik 4.0’ın Etkileri
Önceki yazılarda bahsedilen Endüstri 4.0 ve Lojistik 4.0’in birbirlerini ve bulundukları sektörleri nasıl etkileri, ne tür avantajlara ve zararlara sebep oldukları, geleneksel iş yapış şekillerinde nasıl değişimler sağladıkları madde madde ele alınacaktır.
Endüstri 4.0’ın Avantajları ve Zararları
Avantajları
Genel Avantajları
- İnsanın yapabileceği hataları insan faktörünü minimuma indirmeyi amaçladığı için azaltır. Makineler doğru programlandığı zaman daha az hata yaparlar.
- Zamanın ve sermayenin daha etkin kullanılmasını sağlar.
- Zamanın ve sermayenin daha etkin kullanılması maliyetlerin de azalmasına sebep olur. 2016 yılında yazdığı makalede Bauernhansl, Endüstri 4.0 uygulamalarının üretim maliyetlerinde %10–30, kalite yönetim maliyetlerinde %10–20, lojistik maliyetlerinde ise %10–30 azalma sağladığını yazmıştır (Akt., Aylak, Kayıkçı ve Taş, 2020).
- Süreçlerin incelenebilmesi o süreci daha şeffaf hale getirir. Bu sayede yapılacak müdahalelere daha hızlı karar verilip eyleme geçilebilir. Üstelik şeffaflık etiklik ve güvenliğe fayda sağlar.
- Diğer Endüstri dönemlerine kıyasla çok daha çevre dostudur. Sadece insan odaklı değil doğa ve insan dışı diğer canlıların da yaşamı göz önüne alınarak onlara da yarar sağlayan teknolojiler kullanılır ve geliştirilir.
- İnsanların taşıyamayacağı yada zorlanacağı yükler makinelere verilir hatta geliştirilen teknolojiyle birlikte iş kazaları daha da azaltılır.
Lojistiğe Avantajları
- Tedarik zinciri yönetimine katkı sağlar. İhtiyaç duyulan verinin en hızlı kesin ve net şekilde ulaştırılıp sonrasında yine seri bir şekilde bu verinin otonom robotlar ya da diğer insansız makineler gibi araçlarda kullanılmasını sağlayarak tedarik sürecinin çok daha hızlı, seri ve az maliyetli olmasını sağlar.
- Süreçlerin şeffaf bir şekilde ilerletilmesi ortaya çıkan bir sorunun daha erken tespit edilip müdahale edilmesini sağlar.
- Kullanılan teknolojiler sayesinde ürünün coğrafi konumu, rotası, nerede ne zaman olacağı, ürünün durumu gibi bilgilere anlık ulaşılabildiği gibi bu bilgiler müşterilerle de paylaşılıp daha fazla müşteri memnuniyeti sağlar.
- İnsanın sebep olduğu hatalar en aza indirilir. İş sürecinin daha güvenli ve aksaksız ilerlemesini sağlar.
- Süreçlerin az insanla sağlanabilmesi ve işlerin, iletişimin büyük bir kısmının internet gibi sanal ortamlarda da sağlanabilmesi Lojistik 4.0 şirketlerinin Covid-19 salgınından fazla etkilenmemesini, işlerini yapmaya devam etmelerini sağlamıştır (Çelik, 2020).
Zararları
Genel Zararları
- İnsan faktörünün azaltılması özellikle mavi yaka meslek gruplarının azalmasına ve işsizliğe sebep olabilir.
- Sosyo-ekonomik açıdan bakıldığında ise robotlara maaş verilemeyeceği için ülkede gelir eşitsizliği büyüyebilir. Hatta sigorta da yapılmayacağı için sosyal sigorta şirketleri kötü etkilenebilir ( Akt., Petekci, 2021).
- Bulut bilişim gibi internet ortamında paylaşılan veriler yeterli korunmazsa veri sızıntısı yada makinenin kontrolünü kaybetme gibi siber saldırılara sebebiyet verebilir.
- İnternet alışverişleri gibi kişisel bilgilerin dahi paylaşılması kişisel verilerin ihlali gibi etik sorunlara sebebiyet verebilir.
- Vasıflı/uzman işçilere ihtiyaç daha fazla artacak. Piyasada ihtiyaç duyulan bu kişilere talep fazlası olması durumunda iş verenlerin işçi ücreti maliyetlerini artıracak.
Lojistiğe Zararları
- Çalışanları Endüstri 4.0 teknolojilerine adapte etmek için verilen eğitim ve harcanan zaman
firma için maliyetlere sebep olur.
- Bu alanda kalifiyeli çalışan bulmak zorlaşır.
Endüstri 4.0’ın Geleneksel İş Yapış Şekillerinde Değiştirdikleri
- Geleneksel iş yapış şekillerine göre kullanılan teknoloji sayesinde anlık veriye ulaşımın çok daha hızlı olması daha hızlı ve doğru karar alınmasını sağlar ve iş sürecine çok daha hızlı müdahale edilebilir.
- Verilerin anlık ve hızlı paylaşılması risk paylarının da daha az olmasını sağlar.
- Geleneksel iş yapış şekillerinde insan faktörünün sebep olduğu hatalarla karşılaşılmadığı için hata oranları azalmıştır. Bu duruma bir lojistik şirketi olan Knapp AG‘ın artırılmış gerçeklik teknolojisi kullanarak hata oranlarını %40 azaltması örnek verilebilir (Akt., Aylak, Kayıkçı ve Taş, 2020).
- Hali hazırda bulunan iş kollarının bir kısmını kaldırdığı gibi özellikle teknolojiye dayanan başka iş kollarının oluşmasına sebebiyet vermiştir.
Lojistik 4.0’ın Geleneksel İş Yapış Şekillerinde Değiştirdikleri
- Lojistik sektörünü çok daha otonom yapmıştır. Artık veriler bir insan tarafından bir cihazdan alınıp diğer cihaza girilmek yerine cihazlar tarafından birbirlerine anlık olarak gönderilir. Bu durum hem zamanın daha efektif kullanılmasını hem de kararların daha etkin verilmesini sağladığı için boş maliyetlerde azalma sağlamıştır.
- Teknoloji, tedarik ve teslimat sürecinde geleneksel iş yapış şekillerinde olduğundan çok daha fazla rol almaya başladı. Örneğin önceden hafif yükleri müşteriye postacılar ulaştırırken artık Endüstri 4.0’da bu iş için dronelar kullanılmaktadır.
- Önceki dönemlerdeki lojistik faliyetlerinde özellikle uzun yol kat edildiği durumlarda tedarik aracının nerede, nasıl bir durumda olduğu bilgisine ulaşmak zaman alıyorken Endüstri 4.0’da bu durum değişmiştir. Kullanılan GPS, IoT gibi teknolojilerle aracın konumu, araçtaki ürünlerin durumu gibi bilgilere hem firma hem de müşteri ulaşabilir hale gelmiştir.
- Lojistikte kullanılan Endüstri 4.0 sistemi veri bilimi algoritmalarını, tahmin yöntemlerini ve yapay zekayı kullanarak gerçek zamanlı olarak makineler ve insanlar arasındaki iletişimi sağlayan internet kullanımını artırdı ve operasyonel verimliliği en üst düzeye çıkarmak için öngörüler sağladı (Al, Ülker ve Kılınç, 2019).
