ถ้าปาโบล เนรูด้ายังอยู่กับเรา วันนี้เราจะฉลองอายุ 108 ปีให้กับเขา

น่าเสียดาย เนรูด้าจากเราไปแล้วตั้งแต่ปี 2516 เนรูด้าเกิดเมื่อวันที่ 12 กรกฏาคม 2447 (ปี ค.ศ. 1904) ที่ชิลี เขาได้รับการขนานนามว่า กวีผู้ยิ่งใหญ่ในทุกภาษาแห่งศตวรรษที่ยี่สิบ โดยการ์เซีย มาเกซ นักเขียนผู้ยิ่งใหญ่จากทวีปเดียวกัน ผลงานขอเนรูด้าจะเป็นบทกวี โดยผลงานที่สร้างชื่อเสียงให้กับเขาคือ Veinte poemas de amor y una canción desesperada [Amazon]ซึ่งได้รับการแปลเป็นภาษาไทยและจัดพิมพ์โดยสำนักพิมพ์ผีเสื้อ ในชื่อเรื่อง กวีนิพนธ์แห่งรักยี่สิบบท และบทเพลงแห่งความสิ้นหวังหนึ่งบท และ Canto General [Amazon]ซึ่งตีพิมพ์ในช่วงที่เขาลี้ภัยการเมืองอยู่ในแมกซิโก

นอกจากจะเป็นกวีแล้ว เนรูด้ายังเป็นนักการเมืองที่มีบทบาทในประเทศชิลีในสมัยนั้น ถึงขั้นว่าเคยถูกเสนอชื่อให้เป็นประธานาธิบดีของชิลี และยังต้องลี้ภัยการเมืองถึงสองครั้ง หลังจากสงครามกลางเมืองในสเปน ที่ส่งผลมาถึงเหล่าประเทศที่เคยเป็นเมืองขึ้นของสเปนในอเมริกาใต้ด้วย บทกวีของเขาจึงสะท้อนไม่เพียงแต่ความรัก แต่ยังรวมไปถึงความทุกข์ยากของปวงชนที่ถูกกดขี่โดยผู้นำประเทศอีกด้วย

เนรูด้าได้รับรางวัลโนเบลสาขาวรรณกรรมในปี 2514 ซึ่งจริง ๆ แล้ว เขาได้รับการเสนอชื่อมาตั้งแต่ปี 2507 แต่ในปีนั้น ฌ็อง-ปอล ซาทร์ ได้รับรางวัลไป (แต่ซาทร์ก็ไม่ไปรับรางวัล) และแล้ววันที่ 23 กันยายน สองปีต่อมา เขาก็เสียชีวิตด้วยอาการหัวใจล้มเหลวอันเนื่องจากมะเร็งต่อมลูกหมากที่ถูกตรวจพบในปีเดียวกัน งานศพของเขาถูกคุ้มกันอย่างหนาแน่นโดยตำรวจ และผู้มาร่วมงานต่างถือโอกาสนี้ประท้วงรัฐบาลทหารที่นำโดยนายพลออกุสโต ปิโนเช่ ที่เพิ่งปฏิวัติล้มล้างรัฐบาลของชิลี

ว่ากันว่า ในฐานะผู้ให้การสนับสนุนรัฐบาลคนสำคัญ ทหารได้เข้าตรวจค้นบ้านของเขาหลังการปฏิวัติ เนรูด้าชี้ไปรอบห้องแล้วกล่าวว่า

Look around — there’s only one thing of danger for you here — poetry

มองไปรอบ ๆ ซิ ในที่นี้ สิ่งเดียวที่จะเป็นอันตรายสำหรับคุณก็คือบทกวี

หมายเหตุ ตีพิมพ์ครั้งแรกที่ weread.in.th เมื่อ 13 กรกฎาคม 2555