Feb 5, 2021
Kunnen we het eens over het Gravensteen hebben, burgemeester?
Beste burgemeester, beste Mathias,
Er moet ons als fiere en misschien ook wel een beetje koppige Gentenaars iets van het hart. De afgelopen maanden hebben we, samen met de rest van de stad, kennisgemaakt met de plannen rond het Gravensteen. En goh, kunnen we het daar toch nog even over hebben?
Voor mocht u het afgelopen jaar — alle respect en begrip uiteraard — vooral met corona bezig geweest zijn: het stadsbestuur is van plan om een gat in de muur rond het Gravensteen te slaan, een paviljoen op het grasperk naast de burcht te zetten en een lift tegen de gevel te plaatsen. In een filmpje om dat ‘Plan G’ in de verf te zetten, lezen we dat de G niet alleen staat voor Gent en Gravensteen, maar ook voor Generaties, Grensverleggend, Genieten, Geheimzinnig, Genereus, Groen en toeGankelijkheid.
Genoteerd!
Vanzelfsprekend zijn dat op zich allemaal dingen waar niemand iets op tegen kan hebben. Ook wij niet. Maar zijn ze ook allemaal Gegrond, Gefundeerd en Gerechtvaardigd? Is het, bijvoorbeeld, niet vreemd om het plan “groen” te noemen, als daarmee één van de laatste stukjes groen in het centrum plaats moet ruimen voor een paviljoen met een refter en een giftshop? Er is de Gentenaar nog maar recent voorgehouden dat het stadsbestuur wil inzetten op méér groen. Vorige zomer is daarvoor zowaar zelfs een onthardingsaannemer aangesteld. En nu ligt er plots een plan op tafel om op het weinige groen in het centrum een giftshop te zetten?
Toegegeven, in het plan wordt er rond die giftshop ook een parkje aangelegd, maar laat ons eerlijk zijn: die belofte gaat intussen al zowat tien jaar mee. We hadden gehoopt dat die uiteindelijk zou worden ingewilligd zónder dat daarmee de helft van het park (en nota bene ook een vrij uniek zicht op het Gravensteen) verdwijnt.
We lezen in de gazet dat het stadsbestuur benadrukt dat het paviljoen de enige optie is om het Gravensteen open te stellen voor rolstoelgebruikers en mensen die slecht ter been zijn. Maar dat argument wringt toch wel even hard als de G in ‘toeGankelijkheid’. Er werden in totaal vijf ontwerpen voor het nieuwe Gravensteen geselecteerd en die hadden ook alle vijf oog voor toegankelijkheid. Maar slechts één ontwerp achtte het nodig om daarvoor een gat in de muur te slaan en dat grasveld in te palmen: het winnende ontwerp. Of dat daarmee dus ook een winnend argument is, lijkt ons veeleer twijfelachtig.
Versta ons niet verkeerd: het is niet dat we het niet snappen! We snappen dat erfgoed toegankelijk moet zijn, we snappen dat de locatie van de huidige giftshop het pand ook niet echt eer aandoet, we snappen dat het Gravensteen een toeristische trekpleister is, en we snappen dat die het afgelopen millennium al verschillende gedaanten heeft gekend. Maar om het daarom op de website van Plan G een ‘imaginair bouwsel’ te noemen, is wel héél kort door de bocht, niet? En om ervan uit te gaan dat je er daardoor mee mag doen wat je wil — “want het is toch niet echt” — klopt toch ook niet helemaal?
In de woorden van UGent-professor Jan Dumolyn, die meer van de middeleeuwen kent dan — nee, serieus — Hein Vanhaezebrouck van voetbal: “Het Gravensteen bevat wel degelijk nog veel middeleeuwse elementen, onder meer op de plaats waar men de muur wil doorbreken. En wat belangrijker is: niet enkel het gebouw zelf, maar de volledige site, die ook het Sint-Veerleplein en het Patershol omvat, is getuige van de macht van de graven van Vlaanderen en de ontwikkeling van één van de belangrijkste steden van middeleeuws Europa. Met deze site mag men niet onoordeelkundig omspringen op basis van gebrekkige wetenschappelijke expertise.”
Wat we daarnaast ook enorm betreuren: het stadsbestuur zegt intussen al bijna tien jaar dat het participatie hoog in het vaandel draagt. Maar een plan om het meest iconische gebouw van Gent voor de komende generaties te veranderen, werd in juli vorig jaar zowel aan de Gentenaar als aan historici gepresenteerd als … te nemen.
Beste burgemeester, u pocht graag met het rebelse karakter van de Gentenaar. En terecht! Maar de afgelopen weken zagen we hoe buurtbewoners, historici, journalisten én andere Gentenaars hun bezorgdheid uitdrukten over de plannen met het Gravensteen. De reactie van het Gentse stadsbestuur? Een gelaten stilte.
Straks moeten we ons rebels karakter nog etaleren door — zoals in 1949 — het Gravensteen te bezetten, opdat we als Gentenaar effectief inspraak zouden krijgen in wat er met onze burcht en groenruimte gebeurt. In 1949 ging die bezetting trouwens over de stijgende bierprijs, maar nu willen we u trakteren op een pint (of twee) om met de Gentenaar in gesprek te gaan over iets wat ons allemaal na aan het hart ligt: het Gravensteen, het beetje groen in de stad, en wat we in de toekomst met de rest van ons erfgoed uitsteken.
En maakt u zich geen zorgen: we zijn écht niet van mening dat er aan Gent of het Gravensteen niet mag gesleuteld worden. Net als u zijn we ook voor kwalitatief toerisme. Want dat was toch de bedoeling: niet per se méér toerisme, maar béter toerisme?
Wat we vragen is om het huiswerk opnieuw te maken en — in overleg met de Gentenaar — een alternatief te zoeken dat enerzijds het Gravensteen met respect voor zijn geschiedenis toegankelijker maakt, anderzijds het weinige groen in het centrum intact laat.
Of nog beter: geef dat beetje groen naast het Gravensteen een ferme opwaardering, zodat we er in de zomer nog meer van kunnen genieten. Met een redelijk uniek en wijs zicht op een redelijk uniek en wijs monument.
Getekend,
Rudy Victor Ackaert (Bar Jan Cremer)
Charlotte Adigéry (muzikant)
Nicky Aerts (presentator Pompidou Klara)
Patrick Allegaert
Vincent Bal (regisseur)
Nic Balthazar (regisseur)
Lana Bauwens (auteur)
Koenraad Belsack (co-CEO Upgrade Estate)
Jonathan Berte (CEO Robovision)
Jason Blanckaert (chef Aroy Aroy)
Michael Blanckaert (chef Aroy Aroy)
Anke Blondé (regisseur)
Marc Boone (professor middeleeuwse geschiedenis UGent)
Dolores Bouckaert (kunstenaar/actrice)
Maarten Boudry (filosoof UGent)
Dirk Brossé (muzikant)
Herman Brusselmans (auteur)
Kurt Burgelman (muzikant)
Charlotte Caluwaerts (muzikant)
Dimitri Casteleyn (auteur)
Chokri Ben Chikha (performer/regisseur KASK & Action Zoo Humain)
Gerald Claes (Charlatan)
Filip Claus (fotograaf)
Wim Claeys (muzikant)
Xavier Cloet (cirQ)
Eva Cools (regisseur)
Koen Crucke (zanger)
Chris De Backer (Yugen)
Luk “Pierke” De Bruyker (acteur)
Luc De Bruyckere (ondernemer)
Wim de Clercq (professor archeologie UGent)
Mattias De Craene (muzikant)
Bert De Geyter (kunstenaar)
Frank De Graeve (journalist)
Lien De Greef (Lady Linn)
Fredo De Smet (curator)
Steven De Smet (hoofdcommissaris)
Tomas De Soete (radio/televisiemaker)
Eefje de Visser (muzikant)
Titus De Voogdt (acteur)
Carmen De Vos (fotograaf)
Bart De Waele (CEO Duke & Grace)
Charlotte de Witte (dj/producer)
Peter Decroubele (journalist)
Deborah Dekrem (finalist Mijn Keuken Mijn Restaurant)
Jasmina Dekrem (finalist Mijn Keuken Mijn Restaurant)
Eline Delrue (journalist)
Karen Depoorter (Callas Confiture)
Kevin Devos (Gent Jazz)
David Dewaele (Soulwax)
Sebastien Dewaele (acteur)
Stephen Dewaele (Soulwax)
Zaki Dewaele (auteur)
Lukas Dhont (regisseur)
Marc Dierickx (Coco Jr.)
Jan Dumolyn (professor middeleeuwse geschiedenis UGent)
Jens Franssen (journalist)
Eric Goeman
Lander Gyselinck (muzikant)
Johan Heldenbergh (acteur)
Rik Hemmerijckx (conservator Emile Verhaerenmuseum)
Dries Henau (ondernemer)
Michiel Hendryckx (fotograaf)
Daan Hugaert (acteur)
Iljo Keisse (wielrenner)
Jimmy Kets (fotograaf)
Thomas Labath (Labath)
Isolde Lasoen (muzikant)
Lectrr (cartoonist)
Kirsten Lemaire (presentator Studio Brussel)
Maximiliaan P. J. Martens (professor middeleeuwse geschiedenis UGent)
Jill Mathieu (Ik u ook.)
Jan Matthys (acteur)
Jari Hinsch Mikkelsen (archeoloog)
Stephane Misseghers (dEUS)
Lore Moerman (Bodo)
Eva Mouton (illustrator)
Jean-Paul Mulders (columnist)
Jef Neve (muzikant)
Ivan Ollevier (journalist)
An Oost (ex-topmodel)
Fulco Ottervanger (muzikant)
An Pierlé (muzikant)
Marijke Pinoy (actrice)
Alain Platel (regisseur les ballets C de la B)
Pascale Platel (theatermaker)
Alain Remue
Jeroen Reygaert (journalist)
Jonas Roelens (historicus UGent)
Dijf Sanders (muzikant)
Arne Sierens (theatermaker)
Lucas Tavernier (acteur)
Claire Tillekaerts (CEO Flanders Investment & Trade)
Dries Tys (professor middeleeuwse archeologie VUB)
Barbara Sarafian (actrice)
Sam Scarpulla (kunstenaar)
Murielle Scherre (La fille d’O)
Frederic Sioen (muzikant)
Roderik Six (auteur)
Klaas A.D. Smelik (ereprofessor)
Thomas Smolders (Hartstikke)
Eric Smout (Democrazy)
Geert Stadeus (Snoecks)
Julie Stampaert (Julie’s House)
Joeri Steegen (TOYKYO)
Kevin Storms (Foodstorms)
Nathalie Teirlinck (regisseur)
Mathieu Terryn (Bazart)
Thang Tran Tung (dj)
Uberdope (muzikanten)
Anemone Valcke (actrice)
Ben Van Alboom (journalist)
Bart Van Aken (Paard van Troje)
Roel Van Bambost (muzikant)
Jean Paul Van Bendegem (wetenschapsfilosoof)
Paul Van Cauwenberge (ererector)
Nele Van Damme (co-CEO Upgrade Estate)
Tom Van Damme (muzikant)
Tom Van de Weghe (journalist)
Tim F. Van der Mensbrugghe (auteur)
Felix van Groeningen (regisseur)
Karel Van Keymeulen (journalist)
Ineke Van Nieuwenhove (Mei Plasticvrij)
Sylvia Van Peteghem (De Boekentoren)
Lino Van Reeth (Ventura)
Jeroen Van Zwol (illustrator)
Dirk Vanclooster (Abijdmuseum Ten Duinen)
Gella Vandecaveye (sportconsultant)
Yuri Vandenbogaerde (ondernemer)
Sarah Vandeursen (televisiemaker)
Christophe Vekeman (auteur)
Sofie Verhalle (We Are Tribe)
Shirley Villavicencio (kunstenaar)
Katia Vlerick (journalist Humo, De Morgen)
Koen Vromman (kunstenaar)
Jeroen Wijnendale (historicus)
Dominique Willaert (Victoria Deluxe)
Marie Wynants (fotograaf)
Luc Zeebroek (Kamagurka)
