7 kỹ thuật nghiên cứu UX đã được chứng minh có hiệu quả tuyệt vời trên thực tế

Huong Lam
Worksmedia Vietnam
Published in
8 min readAug 23, 2018

Bài viết này được dịch từ bài gốc tiếng Anh sau khi đã xin phép chuyển ngữ. (7 Great, Tried and Tested UX Research Techniques)

Bạn đang dự định tiến hành nghiên cứu người dùng? Bạn băn khoăn không biết kỹ thuật nào mang lại kết quả hữu ích? Thôi đừng kiếm nữa bạn. Chúng tôi đã gom lại đây một danh sách gồm 7 kỹ thuật đã được dùng và đem lại kết quả thực tế tuyệt vời trong các dự án về UX. Mời bạn xem qua từng kỹ thuật để biết tại sao nó mang lại hiệu quả nhé.

Kỹ thuật 1 — Sắp xếp các tấm card (Card sorting)

Sắp xếp các tấm card vốn là 1 kỹ thuật dùng trong nghiên cứu tâm lý học từ lâu trước khi nghiên cứu UX được thành hình. Nó là 1 ý tưởng rất đơn giản, bạn viết từ hoặc câu lên các tấm card, sau đó bạn yêu cầu người dùng sắp xếp chúng. Bạn cũng có thể yêu cầu người dùng dán nhãn các phân loại. Đây là 1 cách tuyệt vời để xem xét coi Kiến trúc thông tin (Information Architecture-IA) của bạn có đi đúng hướng không hoặc để kiểm tra IA cho các sản phẩm mới.

Author/Copyright holder: Yandle. Copyright terms and licence: CC BY 2.0

Có vô vàn cách sắp xếp card và điều quan trọng là chọn ra đúng cách. Rất may là có cả đống công cụ online để bạn tiến hành từ xa — điều này có thể giúp bạn dùng kỹ thuật này khắp toàn cầu chứ không chỉ giới hạn ở 1 phạm vi nào đó.

Tại sao Sắp xếp card lại là 1 kỹ thuật tốt?

Vì nó là 1 hình thức nghiên cứu có chi phí rất thấp, đặc biệt là trong trường hợp mặt đối mặt, các công cụ online có thể có chi phí cao hơn.

Kỹ thuật này rất dễ hiểu đối với người dùng cũng như khách hàng.

Kỹ thuật này rất dễ cho người dùng điền vào (thậm chí là được người dùng xác nhận) những ý tưởng sơ khai của 1 dự án.

Nó hầu như không yêu cầu phải nghiên cứu chuẩn bị trước cho việc sắp xếp card.

Kỹ thuật 2 — Nhờ chuyên gia đánh giá (The expert review)

Đây là việc nhờ chuyên gia dạo một vòng quanh sản phẩm thông qua Giao diện người dùng (UI) để kiểm tra, xem xét coi có vấn đề gì về mặt thiết kế, khả năng truy cập hay tính khả dụng không. Không có một quy trình cố định nào cho việc này và việc xem xét của chuyên gia có thể thay đổi từ hình thức chuyên nghiệp — chuyên nghiệp tới sản phẩm-sản phẩm. Chuyên gia càng có kinh nghiệm về tính khả dụng và UX design thì ý kiến của họ càng có giá trị (trong hầu hết trường hợp).

Tại sao Nhờ chuyên gia đánh giá lại là 1 kỹ thuật tốt?

Vì nó nhanh, dễ dàng và chi phí thấp. Điều này càng được chứng tỏ khi bạn so sánh với các cách thức kiểm tra tính khả dụng thông thường khác.

Chúng ta chỉ cần một chuyên gia để tiến hành công việc đánh giá này.

Đây là cách rất tuyệt để để tiến hành nghiên cứu UX sâu hơn tuy nhiên cũng nên cảnh báo rằng không nên cứ thế nghe theo ý kiến của chuyên gia mà không tiến hành thêm các kiểm tra người dùng sâu hơn.

Kỹ thuật 3 — Theo dõi di chuyển của mắt (Eyes movement tracking)

Có thể sẽ thật sự có ích nếu biết được người dùng đang nhìn vào đâu khi sử dụng hệ thống của bạn. Nó có ích cho thiết kế UI và nó có ích để biết cần phải ưu tiên cho loại content nào. Kỹ thuật vốn được phát triển cho các nghiên cứu hàn lâm và được dùng riêng cho các nghiên cứu y học, hiện nay nó đã trở nên phổ biến và xét về mặt hiệu quả chi phí thì nó cũng đáng để các nhóm UX dùng tới.

Tại sao Theo dõi di chuyển của mắt là kỹ thuật tốt?

Hiện tại khoa học kỹ thuật đã phát triển đủ để hệ thống theo dõi chuyển động của mắt không còn cồng kềnh cũng như không gây trở ngại làm ảnh hưởng đến kết quả kiểm tra tính khả dụng nữa.

Kỹ thuật này hiện có thể chấp nhận được với chi phí hợp lý. Tuy nó chưa thể phù hợp với mọi dự án nhưng cũng không lớn đến mức khiến chi phí phải đội lên.

Kỹ thuật này cũng đáng tin cậy với kết quả có thể được sử dụng lại nhiều lần và các nhà nghiên cứu có thể tin cậy vào thông tin nó đưa ra.

Các khách hàng rất yêu thích kỹ thuật này. Đây là một cách tuyệt vời để cho họ thấy lý do họ sẽ muốn đầu tư thêm nữa vào các thử nghiệm sâu hơn về tính khả dụng.

Kỹ thuật 4 — Nghiên cứu hiện trường (Field studies)

Cái này thực ra là một khái niệm rộng với một vài kỹ thuật trong đó. Nghiên cứu hiện trường là đi ra ngoài và quan sát người dùng trên thực tế, từ đó hành vi được đo lường tại khung cảnh mà sản phẩm được sử dụng thực tế. Nó bao gồm nghiên cứu dân tộc học, phỏng vấn và quan sát, cộng thêm điều tra ngữ cảnh.

Tại sao Nghiên cứu hiện trường là kỹ thuật tốt?

Không có hình thức nghiên cứu nào có hiệu quả bằng việc quan sát hành vi thực tế của người dùng khi họ đang sử dụng sản phẩm của bạn. Các nhà nghiên cứu thích kỹ thuật này và thường hăng hái thuyết phục khách hàng sử dụng nó.

Khi được xử lý tốt, kết quả của việc nghiên cứu thị trường sẽ đưa ra được một cái nhìn sâu sắc về các vấn đề của người dùng và các khả năng để giải quyết chúng.

Kỹ thuật 5 — Kiểm tra tính khả dụng (Usability testing)

Kỹ thuật này được yêu thích và có lịch sử uy tín lâu dài trong việc nghiên cứu UX. Kiểm tra tính khả dụng là việc quan sát người dùng sử dụng sản phẩm để xử lý công việc. Có thể tập trung vào một quá trình cụ thể hoặc là trong phạm vi rộng hơn.

Author/Copyright holder: Luca Mascaro. Copyright terms and licence: CC BY-SA 2.0

Tại sao Kiểm tra tính khả dụng là kỹ thuật tốt?

Bạn có nghĩ ra cách nào tốt để hiểu được người dùng làm gì hơn cái cách ngồi nhìn họ thao tác không? Dĩ nhiên, bạn phải chọn đúng người dùng -là người có thể là một đại diện tốt cho các người dùng khác chỉ cần có vậy thôi.

Kiểm tra tính khả dụng đưa ra kết quả đặc biệt dẫn tới hành động đặc biệt. Điều hay ho là rất khó để mọi người có thể phản bác lại những quyết định dựa trên kiểm tra này; hầu như là không thể bác lại chứng cứ về hành vi người dùng.

Bạn có thể đưa khách hàng tham gia kiểm tra tính khả dụng bằng cách cho họ làm người quan sát. Điều này sẽ khiến họ hứng thú hơn với việc kiểm tra này và chứng tỏ rõ ràng được với họ tại sao việc kiểm tra này có giá trị.

Kỹ thuật 6 — Kiểm tra tính khả dụng từ xa (Remote usability testing)

Cái này cũng là kiểm tra tính khả dụng nhưng được cái là không cần phải kéo người dùng vào môi trường thí nghiệm. Kỹ thuật này trước đây đắt đỏ phức tạp nhưng nhờ khoa học kỹ thuật phát triển nên giờ nó trở nên khá dễ thực hiện và chi phí cũng hợp lý hơn.

Tại sao Kiểm tra tính khả dụng từ xa là kỹ thuật tốt?

Kỹ thuật này thường ít tốn thời gian và chi phí hơn nếu so sánh với việc kiểm tra trong phòng thí nghiệm và nó cũng cho phép tiến hành trên nhiều người hơn do bạn không cần phải đưa họ vào phòng thí nghiệm.

Nó giống với kiểm tra hiện trường ở vài điểm như là việc nghiên cứu được tiến hành trong môi trường của người dùng chứ không phải môi trường của phòng thí nghiệm nhân tạo. Điều này sẽ đưa ra kết quả tốt hơn so với phòng thí nghiệm ở nhiều trường hợp.

Author/Copyright holder: Paul Veugen. Copyright terms and licence: CC BY-SA 2.0

Kỹ thuật 7 — Hình mẫu người dùng (User pasonas)

Hình mẫu người dùng là một đại diện hư cấu về một người dùng lý tưởng. Người ta tập trung vào các mục tiêu của người dùng, tính cách họ có và thái độ họ thể hiện. Người ta cũng nghiên cứu xem người dùng mong đợi gì từ sản phẩm.

Hình mẫu người dùng được tạo ra từ các kiểu khác nhau của nghiên cứu người dùng và do đó đưa ra một chân dung sống động có chiều sâu mà cả team có thể dễ dàng ghi nhớ trong đầu khi thiết kế nên sản phẩm. Hình mẫu người dùng có tên và có cả thông tin về mình. Nó giúp truyền cảm hứng để gợi tưởng tượng và giúp tập trung vào người dùng.

Tại sao Hình mẫu người dùng là kỹ thuật tốt?

Nó là một bước phát triển so với cách sử dụng Thông tin người dùng (user frofile) trước đây và đưa ra cái nhìn có chiều sâu và cụ thể hơn về người.

Nó dễ dàng để mọi người có thể tiếp cận và trở thành một phần của team bởi nó được nhắc đến thường xuyên trong suốt dự án.

Nó vui vẻ, thú vị, thân thiện và dễ nhớ hơn so với các kết quả nghiên cứu khác.

Tổng kết

Có nhiều kỹ thuật nghiên cứu người dùng nhưng 7 kỹ thuật kể trên là được sử dụng nhiều vì đã đưa ra những yếu tố có giá trị cho các dự án UX. Bạn thích cái nào trong số đó?

--

--