ERKEN TEŞHİS GERÇEKTEN HAYAT KURTARIR MI?

Published in

Yıldız Teknik Üniversitesi Medikal Teknolojiler Kulübü

4 min readJan 29, 2023

Tüm kanser türleri arasında en sık görülen 14., kadınlarda görülen türler arasında ise ilk 5‘te yer alan kanser türü: Rahim ağzı kanseri. Her yıl 500 binden fazla kadını etkileyen rahim ağzı yani serviks kanseri teşhis edildiğinde yapılan aşıların %100‘e yakın koruma sağlamasıyla önlenebilir bir türdür. Ocak ayının rahim ağzı kanseri farkındalık ayı olması nedeniyle de bu yazıda hep birlikte serviks kanserinin nedenlerini, teşhis ve tedavisini öğrenip biraz daha bilgi sahibi olalım.

Rahim ağzı kanserinin genellikle en büyük nedeni HPV yani Human Papilloma Virüsü’dür. 150’den fazla türü bulunan HPV’nin bazı türleri genital bölgede siğillere neden olurken bazı türleri kansere yol açar. Yetişkinlerin çoğunun hayatları boyunca karşılaştığı ve savunma mekanizmalarının alt ederek baskıladığı bir virüs olmasının yanında HPV’nin rahim ağzına yerleşerek oradaki hücrelerde genetik değişikliğe neden olması ve kansere evrilmesi 10–15 yıl alır. Kısaca HPV virüsü ile karşılaşmak veyahut HPV enfeksiyonu geçirmek rahim ağzı kanseri olduğumuzu göstermez.

Serviks kanseri için diğer risk faktörlerini şu şekilde sıralayabiliriz:

Üç veya üstünde doğum yapma,
Erken yaşta cinsel ilişki,
Aşırı kilo,
Sigara kullanımı,
Birden fazla cinsel partner varlığı,
Kötü beslenme alışkanlığı,
Bağışıklık sisteminin zayıf olması,
Genital organlarda viral ve bakteriyel enfeksiyonların sıkça görülmesi,
Ailede rahim ağzı kanseri geçmişi olması,
Uzun süreli doğum kontrol hapı kullanımı.

Serviks kanserinin yayılma evrelerini gösteren bir şema

Belirtilerin ortaya çıkmasının epey bir zaman almasından, ancak kanser ileri bir düzeye gelince görülmesinden bahsetmiştik. Ne gibi belirtilerin olduğuna bakacak olursak:

Cinsel ilişki sırasında ağrı,
Normalden uzun süren ya da düzensiz gelen vajinal kanama,
Sırt, bacak ve karın bölgelerinde ağrı,
Bacakta şişlik,
İştah ve kilo kaybı,
Yorgunluk,
İdrar yaparken zorlanmak,
Menopoz ya da cinsel ilişki sonrası vajinal kanama,
Anormal kokulu ya da renkli vajinal akıntı.

Tüm kanser türlerinde olduğu gibi rahim ağzı kanserinde de erken teşhis hayat kurtarıyor diyoruz. Rutin hekim kontrolleri ya da yapılacak PAP Smear testleriyle tespit edilen bir anormalliğe, müdahale edilebilir. Erken teşhis edildiğinde tamamen tedavi edilerek kanser önlenebilir. Bu da demektir ki rutin kontrollerini yaptıran bir kadının rahim ağzı kanseri dolayısıyla hayatını kaybetmesi çok düşük bir ihtimaldir. 21 yaş öncesindeki kadınlara tarama önerilmezken, 21–25 yaş aralığındakilere 3 yılda bir, 25 yaş üstündeki kadınlara ise 5 yılda bir PAP Smear taramasının yanında HPV-DNA testi yaptırmaları tavsiye edilir. Bu tarama ve tetkiklerde olağan dışı bir durum saptandığında ek olarak kolposkopi ile rahim ağzı görüntülenebilir, biyopsi yapılabilir ya da patolojik incelemelere başvurulabilir.

PAP Smear testinin yapım aşamasını gösteren görsel

Kolposkopi ile görüntülemeyi gösteren görsel

%100‘e kadar koruma sağlayan HPV aşılarını olarak, beslenmemize dikkat edip bağışıklık sistemimizi güçlendirerek, sigara kullanımını bırakarak ve özellikle cinsel ilişki konusunda eğitim görerek bu kanserden korunmak mümkün. Erken teşhisin önemini bilmemizden dolayı tavsiye edilen aralıklarda tarama yaptırmak ve kontrole gitmek belki de kanserin önüne geçmekteki en önemli etken. Rahim ağzı kanseri farkındalık ayı sayesinde umarım erken tanının önemini bir kez daha hatırlamış, belirtileri öğrenerek vücudumuzdaki herhangi bir anormalliği daha kolay tespit edebilir hale gelmişizdir. Böyle bir anormallik tespit ettiğinizde ya da belirtileri gösterdiğinizi düşündüğünüzde vakit kaybetmeden hekime başvurmanızı tavsiye ediyor ve sağlıkla kalmanızı diliyorum.

KAYNAKÇA: