NANOROBOTLAR
Teknolojinin hızla ilerlemesi ile birlikte nanorobotlar tıpta ve daha birçok alanda da kullanılmaya başlandı. Bu gelişmeler sonucunda nanorobotlar da bilim kurgu filmlerinden çıkıp gerçeğe dönüşen inanılmaz teknolojik araçlar haline geldi. Bu yazıda, nanorobotların çalışma prensiplerini, tıpta, endistri de ve günlük yaşamımızda nasıl kullanılabileceğini ve tabi ki güvenlik ve etik sorunlarını konuşacağız.
Şimdi gelin hep birlikte nanorobotların yapılarına bir göz atalım;
Nanorobotlar, isimlerinden de anlaşıldığı üzere nano boyutta yani küçük boyutta yapılmış makinelerdir. Genellikle DNA, karbon nanotüpler ve diğer nanomatariyeller kullanılarak oluşturulurlar. Küçük boyutları sayesinde insan vücudu içerisinde çok rahat hareket ederler. Yapıları hakkında konuştuğumuza göre şimdide çalışma prensiplerine bir bakalım, nanorobotlar çevrelerini hassas bir şekilde izlemek için son derece gelişmiş sensörlerle donatılmıştır. Kimyasal, termal veya optik sensörler sayesinde çevrelerindeki değişiklikleri algılarlar. Bu saydıklarım nanorobotların hastalıkları tespit etmek veya malzemeleri manipüle etmek için hayati öneme sahiptir.
Peki bu robotlar ne yiyip ne içiyor😊 Tabi ki bir şey yiyip içmiyorlar ancak onların da bizlerin besinlerden elde ettiğimiz gibi enerjiye ihtiyaçları vardır ve bu enerji ihtiyacını karşılamak için yenilikçi yöntemlere ihtiyaç duyarlar. Bunlar güneş enerjisi, kinetik enerjiyi elektiriğe çevirme veya biyokimyasal reaksiyonlar gibi nano ölçekte enerji kaynakları, nanorobotların sürekli olarak çalışmasını sağlar.
Nanorobotların tıptaki rolü nedir?
Nanorobotlar günümüzde tıp alanında bir çok alanda kullanılırlar. Bunlar;
İlaç taşıyıcı olarak, alınan ilaçları hedefe yönlendirebilirler, bu kanser tedavisi gibi hastalıklarda ilaçların sadece hastalık odaklarına taşınması, sağlıklı dokuların zarar görmesini en aza indirir. Nanorobotlar tümör hücrelerini tanıyabilir ve doğrudan hedef alabilirler. Bu sayede kanser hücrelerine hassas bir şekilde müdahale edilmesini mümkün kılar. Başka bir kullanım şeklide dolaşım sistemindeki mudahaleleridir. Dolaşım sistemi içerisine girip tıbbi müdahale lerde bulunabilirler. Pıhtıları temizler, ortadaki plakları çözer ve dolaşım sistemindeki sorunlarına çözüm bulabilirler.
Peki bu çalışkan arılar daha neler yapar gelin hep birlikte öğrenelim,
Bu küçük robotlar endüstriyel uygulamalarda bulunabilirler. Kendileri gibi küçük atomik düzeyde malzeme üretimi ve manipülasyonu yapabilirler. Bu hafif dayanıklı malzemelerin üretimi ve montajı nano ölçekteki ürünlerin yapımı için büyük potansiyel taşır. Bu nanorobotlar güneş enerjisini kullandıkları gibi güneş enerjisini yakalayabilir veya enerjiyi depolamak için nano ölçekte piller oluşturabilirler. Bu küçük robotlar aynı zamanda büyük işlerde yapabilirler. Çevresel temizlik ve atık yönetimi konusundaki operasyonlarda kullanılabilirler.
Petrol sızıntıları gibi çevresel felaketlerin temizliği veya zararlı kimyasalların temizliği gibi görevlerde bulunabilirler.
Gelelim etik ve güvenlik konusuna: Bu küçük robotlar çok tehlikeli olabilirler. Bu da bilim insanları tarafından dikkatlice incelenmelidir. Kontrolsüz çoğalarak veya kötü amaçlı kullanım riskleri ciddi sorunlara yol açabilir, kişisel verileri depolama potansiyeline sahip olduklarından veri gizliliği endişelerini gündeme getirir. Etik olarak ise insan vücudunda yaptığı müdahaleler etik sorunları beraberinde getirir, bu tür teknolojilerin insan vücudunda ki müdahaleleri toplumsal tartışma gerektirir.
Evet öğrendiklerimize bakacak olursak nanorobotlar tıp, çevre, endistüri vb. birçok alanda çığır açan bir teknoloji olduğu görülüyor. Ancak bu teknoloji, bilinçli bir şekilde yönetilmeli, güvenliği sağlanmalı ve etik normlara uygun olarak kullanılamalıdır. Gelecekte nanorobotların insanlığa büyük fayda sağlayabileceğine dair büyüleyici bir potansiyeli bulunmaktadır. Bu potansiyeli keşfetmeli ve kullanarak yarınlara ışık tutulmalıdır.
KAYNAKÇA
1. Nanotechnology and medicine.Taylor and Francis online
https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1517/14712598.3.4.655 adresinden 15/08/2023 tarihinde alınmıştır.
2. Medical Micro/Nanorobots in Precision Medicine.Wiley Online Library https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1002/advs.202002203 adresinden 17/08/2023 tarihinde alınmıştır.
GÖRSEL KAYNAKÇA
https://news.asu.edu/20180212-discoveries-cancer-fighting-nanorobots-seek-and-destroy-tumors
https://www.alamy.com/stock-photo/nanorobots.html?sortBy=relevant
