Türk Kadın Yönetmen Sineması
Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) sistemlerine göre 2022 yılında kadın değişimine göre 42 milyon 575 bin 441 kişi, bu da Türkiye'nin toplam gelirinin %49,9'unu oluşturuyor. 8 Mart Dünya Kadınlar Gününe özel bugün sizlere ilk Türk kadın yönetmen Cahide Sonku ile Türk sinemasındaki kadın yönetmenlerden bahsedeceğim.
Başta annem ve kız kardeşim olmak üzere tüm kadınlar ve kendini kadın hissedenlerin Dünya Kadınlar Günü kutlu olsun. Sevgiyle kalın.
Cahide Sonku (1919 – 1981)
Muhsin Ertuğrul döneminin en önemli isimlerindendir. 1933'te Söz Bir Allah Bir filmiyle sinemaya adım attı. Daha sonra 1950 yılında kendi adına Sonku Film şirketini kurdu. Aysel Bataklı Damın Kızı filmi ile oyunculuk anlamında ünlenen sanatçının 3 film yönetmenliği bulunmaktadır.
Yönetmen Filmografisi
Vatan ve Namık Kemal 1951
Beklenen Şarkı 1953
Büyük Sır 1956
Yeşim Ustaoğlu (1960-)
Sinemaya kısa film çekimiyle başlayan Ustaoğlu, ilk uzun metrajlı filmi İz ile yönetmenlik kariyerine başladı. İz, Nürnberg Film Festivali'nden en iyi film ödülüyle dönen filmi 1999 yılında çektiği Güneşe Yolculuk sinema filmini izledi. Bu film ile Berlin Film Festivali'nde Mavi Melek En İyi Avrupa Filmi Ödülü'ne layık görüldü. Bu filmlerden dört film Daha bulunan Ustaoğlu İstanbul Film Festivali ve Ankara Film Festivali dahil bir çok ulusal ve uluslararası film festivalinde çok sayıda ödül aldı ve pek çok ülkede filmler gösterime girdi.
Yönettiği filmler
1994 İz
1998 Güneşe Yolculuk
2003 Bulutları Beklerken
2008 Pandora'nın Kutusu
2011 Araf
2015 Tereddüt
Pelin Esmer (1972-)
İlk yıllarda belgesel ve kurmaca filmlerde yönetmen yardımcılığı yaptı, ardından kendi film şirketi Sinefilm'i kurdu. 2001 yılından bu yana bağımsız filmler yapılmaya başlandı; 11'e 10 Kala, Gözetleme Kulesi, İşe Yarar Bir Şey ve Kraliçe Lear filmlerini öne çıkardı. İlk film 11'e 10 Kala (2009) Cannes Film Festivali Cinéfondation kurma'a seçilen altı projeden biri oldu. Esmer, filmin senaryosunu burada tamamladı. 11'e 10 Kala, San Sebastian Film Festivali'nin resmi seçimlerinde uluslararası birçok ödüle layık görülen, Türkiye, Fransa ve Almanya'da gösterime girdi. 2018 yılında Kraliçe Lear filmi ile uluslararası ödüllerin yansıra Türkiye'de çekilen Adana Altın Koza Film Festivali'nde Yılmaz Güney Ödülü ve SİYAD Cüneyt Cebenoyan ödülüne layık görüldü.
Yönettiği filmler
1998 Cumhuriyet
2001 Şarküteri Yürek: Bumerang Cehennemi
2001 Gönlümdeki Köşk Olmasa
2002 Koleksiyoncu
2005 Oyun
2009 11'e 10 Kala
2012 Gözetleme Kulesi
2017 İşe Yarar Bir Şey
2019 Kraliçe Lear
Yakında O Da Bir Şey Mi?
Çiğdem Vitrinel (1973-)
İlk uzun metrajlı film Geriye Kalan'ı 2012'de çekti ve bu filmle Antalya Altın Portakal Film Festivali'nde En İyi Yönetmen ödülüne layık görüldü. Ancak en bilinen filmi İlhami Algör'ün aynı adlı çok sevilen romanından uyarlanan senaryosunu Vitrinel'in yazdığı Ama Müzeyyen Bu Derin Bir Tutku sizlere hitap edecek bir aşk filmidir.
Yönettiği filmler
- 2011 — Geriye Kalan
- 2014 — Ama Müzeyyen Bu Derin Bir Tutku
Tomris Giritlioğlu (1955-)
TRT desteğiyle filmin ilk kadın yönetmenidir. 1989 yılında ilk filmi olan Kantadan Tongaya'yı çekmiştir. İlk uzun metrajlı film Suyun Öte Yanı'nı 1991'de çekti. Film, 11. Uluslararası İstanbul Film Festivali'nde Jüri Özel Ödülü ile En İyi Yönetmen Ödülü'ne layık görüldü. 1999 yılında yönetmenliğini yaptığı Salkım Hanımın Taneleri adlı film ile birliğe kavuştu. Film, Antalya Altın Portakal Film Festivali'nde “En İyi Film” kapsamında; Ankara Uluslararası Film Festivali'nde ise Mahmut Tali Öngören Özel Ödülü'nü aldı.
Yönetmen Filmografisi
Güz Sancısı — 2008
Salkım Hanımın Taneleri — 1999
Kördüğüm — 1997 (TV Dizisi) (16 bölüm)
80. Adım — 1995
Yaz Yağmuru — 1993
Suyun Öte Yanı — 1991
Kantodan Tangoya — 1989 (TV Dizisi) (3 Bölüm)
Ümmiye Koçak (1957-)
Yukarıda gördüğünüz 5 yönetmenden çok farklı bir isim ile yazmayı sonlandırmak istiyorum. Ümmiye Koçak, namı değer Ümmiye Teyze. Biz onu Cristiano Ronaldo ile çekerek reklam filmi ile buluyoruz. Ümmiye Koçak bugüne kadar 17 tiyatro oyunu yazdı. Koçak, Arslanköy Kadınlar Tiyatro Topluluğu ile yaklaşık 30 bin kez sahneye çıktı. Koçak, daha sonra tarlalardaki büyümeleri biriktirerek kadınlara karşı şiddet içeren olayları anlatan “Yün Bebek” filmini yazdı ve yönetti. 49. Antalya Altın Portakal Film Festivali'nde galası yapılan film, Ümmiye Koçak'a New York Avrasya Film Festivali'nde “Sinemada en iyi Avrasyalı Kadın Sanatçı” kazandırıldı.
Filmleri ve Dizileri
Yönetmen :
2012 — Yün Bebek (Sinema Filmi)
Senaryo :
2012 — Yün Bebek (Sinema Filmi)
Oyuncu :
2014 — Zamanı Beklemek (Kısa Film)
2006 — Zeytinyağlı Yiyemem Aman (TV Filmi)
2005 — Oyun (Sinema Filmi)
– İstanbul Çocukları
– Hanımın Çiftliği
– Hayat Devam Ediyor
– Kasaba
– Seher Vakti
Editör: Berfin Yeşilyurt