BLOCKCHAIN TEKNOLOJİSİ NEDİR?
Bir önceki yazımda Web 3.0 teknolojisinden bahsetmiştim. “Aaaa gerçekten mi, ben görmedim.” diyorsanız şuradan ulaşabilirsiniz :) Web 3.0 teknolojisinin temelinde bulunan decentralized yapının temel aldığı diğer bir kavram da; blockchaindir.
Blockchain kavramı isminden de anlaşıldığı üzere bilgi içeren blokların oluşturduğu bir zincirdir. Bu teknoloji 1991 yılında bir grup araştırmacı tarafından tanımlanmış fakat pek kullanılmamıştır. 2009 yılında Satoshi Nakamoto (kim olduğu hala bilinmiyormuş) tarafından dijital şifreleme sistemi olan Bitcoin’i oluşturmak üzere kullanılmıştır. Blockchain, herkese açık olan, dağıtılmış (distributed) bir bakkal defteri gibidir.
Bir veri blockchain’e bir kez kaydedildiğinde değiştirilmesi çok zordur. Yapısal olarak her blok; veri, bloğun hash’i ve önceki bloğun hash’ini içerir. Veri kısmını kripto paralardan örnekleyelim ve örneğimizde de iki kişi arasındaki bitcoin gönderimine bakalım. Burada gönderen, gönderilen ve miktar verileri tutulur. Bloğun hash’i ise parmak izi gibidir. Bu da onun benzersiz olmasını sağlar. Ayrıca bloktaki bir şeyi değiştirmek, hash’inin de değişmesini sağlar. Diğer bir özellik de önceki bloğun hash’i idi. Aslında zincir yapısının oluşmasını sağlayan da tam olarak budur. Bu birbirini takip eden yapı sayesinde bir bloktaki verinin değişmesi onun hash’inin de değişmesine sebep olacağından diğer blokların geçersiz olmasına sebep olur. Fakat bu güvenliği sağlayabilen bir şey değildir. Burada da yeni blok eklenirken geçen süreyi uzatmak gibi bir yöntem kullanılmaktadır. Çünkü takip eden diğer blokların da yeniden hesaplanması gerekir. Bu da çok uzun sürer. Yani blockchain’in güvenliği hash ve proof-of-work mekanizması sayesinde sağlanır.
Blockchain’de centralized (merkezi) bir yapı değil de P2P (peer-to-peer) yani decentralized (merkezi olmayan) yapı bulunur. Yeni bir blok oluşturulduğunda bu herkes için oluşturulur ve geçerli olup olmadığı da bu şekilde doğrulanabilir. Diğer kişiler tarafından onaylanmazsa işlem gerçekleşemeyecektir. Bu da güvenliği sağlayan bir diğer yöntemdir. Ayrıca bu sayede ağdaki farklı kişiler veriyi değiştiremezler.
Özetle:
· Blockchain P2P ağ teknolojisini kullanan bir veritabanıdır.
· Blockchain ve Bitcoin aynı şey değildir. Blockchain, Bitcoin’i sağlayan temel teknolojidir.
· Blockchain’de oluşturulan hash mekanizması verinin kişiye özel olmasını sağlar. Hash mekanizmasında kriptografi kullanılır.
Bu içerik
kaynaklarından faydalanılarak oluşturulmuştur. Ayrıca IBM’in, kaynaklarda bulunan web sitesinden “Beş dakikada blockchain’e giriş” içeriğini incelemenizi tavsiye ederim. Okuduğunuz ve vakit ayırdığınız için teşekkürler. Hayırlı Ramazanlar dilerim! :)
