Remote Design Sprint Hazırlıkları Vol. 1!
Bir süredir merak ettiğim ve araştırdığım 2 konu vardı; biri Design Sprint, bir diğeri ise Design Thinking. Design Sprint; adı üstünde tasarım koşusu :) Google tarafından kullanıcı odaklı işler ortaya çıkarabilmek adına yaratılmış 4–5 günlük sprintlerdir. Fikirler ortaya konur, yazılır, çizilir ve prototipi hazırlanır. Sonrasında da kullanıcıya test ettirilip sonuçları tartışılır. Design Thinking; tasarım odaklı düşünme IBM tarafından popülerleştirilmiş bir kavram ve IBM “Tasarım odaklı düşünce, kullanıcılarımızın sorunlarını modern girişimlerin hızında ve ölçeğinde çözmek için bir çerçeve.” şekilde açıklıyor.
Ben bunları araştırırken çok fazla Türkçe kaynak olmadığını farkettim ve Design Sprint için hazırlamış olduğum şablonu sizlerle daha fasilitasyonu gerçekleştirmeden paylaşmak istedim ve çok uzun olduğu için de 2'ye böldüm. Bu bölümde kullandığım kaynaklar, Design Sprint öncesi yapılması gerekenler ve ilk günden bahsedeceğim.
Öncelikle bu şablonu hazırlarken faydalandığım kaynaklarım bir özetlemek isterim.
- AJ & Smart firmasını duydunuz mu? Design Sprint koşmayı planlıyorsanız onların Youtube kanalını tavsiye ederim bir göz gezdirin, çok bilgilendirici ve mini mini videolar paylaşıyorlar.
- Başka bir yararlandığım kaynaksa Miro Şablonları! Evet doğru okudunuz Miro içindeki şablonları inceleyerek çok fazla bilgiye ulaşabiliyorsunuz ve içlerinden bazıları da baya yararlı. Özellikle “Virtual 5-Day Design Sprint Template by TED”, “Virtual Design Sprint Template by ITX” ve yine AJ & Smart’ın hazırlamış olduğu “AJ&Smart Design Sprint” şablonları size destek olacaktır. Peki ben neden bunlardan birini alıp direk kullanmadım diye sorarsanız; ilk sebebi ingilizce olmaları, sprinte dahil olacak arkadaşların sadece odağının geliştirecek oldukları ürünleri olmasını istedim, bir de ingilizce çeviri ile uğraşmaları odaklarını dağıtabilirdi. Bir diğer sebebi ise bir çok güzel pratik okudum, bunların toplandığı bir şablon fikri daha hoşuma gitti.
- Bir başka kaynağım IBM’in Design Thinking eğitimi oldu. Güzel bilgilendirici bir eğitim. Eğitim sonunda basit bir test ile sertifikasına da sahip olabiliyorsunuz.
- Ve en önemli kaynağım Delivery Hero bünyesinde bize destek olan sevgili Global Agile Coach’muz Benjamin Niemack. 2019'da Yemeksepeti’ne gelip Design Sprint fasilitasyonu gerçekleştirmişti. Daha sonrasında ise yine Delivery Hero bünyesinde ürün yöneticimiz olan Wioleta Maj ile Delivery Hero çalışanları için hazırlamış olduğumuz Global Agile Days 2021 konferansında gerçekleştirdikleri Design Sprintleri bir sunuma döktüler. Bu sunum ve verdikleri kaynaklar bana çok destek verdi. Yine Delivery Hero’da Agile Coach olarak hayatına devam eden ve daha önce Remote Design Sprint hazırlamış olan Gözde Berberoğlu Özen (az başını ağrıtmadım :) ). Hepsine de buradan bir teşekkürü borç bilirim :) Thank you all guys ❤
Bakalım benim hazırladığım şablon nasıl olmuş? Hazırlarken bir çok Miro şablonu üzerinden yararlandım fakat elim hep Mural’a gidiyor ve Mural uygulamasını kullanmak bana daha kolay geliyor. Bu yüzden şablonumu Mural üzerinde hazırladım. Şablonum 6 bölümden oluşuyor: ön hazırlık ve 5 gün şeklinde. Ayrıca bu şablonun yanına ek bir kontrol listesi hazırladım. Hadi detaylı inceleyelim.
Design Sprint’e Hazırlık:
Design Sprint fasilitasyonu yapmak istiyorsanız size bir haberim var, emin olun ki işiniz 5 gün ile sınırlı değil. Bu, sizi vazgeçirmesin hep sonuca odaklanın, ihtiyacı karşılayacak güzel işler çıkaracağınızı düşünün. Peki öncesinde neler yapmamız gerekiyor? İşte bu noktada kontrol listesi size destek olacak.
Öncelikle tüm Sprint boyunca beraber çalışacağınız bir “Decider” yani ihtiyaçları anlatabilecek, ihtiyaç durumunda yönlendirmeleri yapabilecek, ürün üzerinde etkisi olacak ana karar verici ve teknolojik olarak yapılıp yapılamayacağına karar verecek ya da yine teknolojik olarak yönlendirmeler yapabilecek bir “Expert” uzman / bilir kişi belirlemeniz gerekiyor. Daha sonra bu kişilerden Design Sprint’e giriş yapacak, ihtiyaçları ve teknolojileri anlatacakları 20'şer dakikalık sunum hazırlamalarını isteyin.
Decider ve Expert arkadaşları belirledikten sonra, ürüne dokunan / dokunacak olan tüm takımlarla birlikte görüşmeler yapmanız gerekiyor. Bu görüşmelerde bu haftanın amacı, neler yapılacağı anlatılır. Ayrıca onların açısından hazırlanacak ürüne dokunan Aktör / Persona’lar yani kullanıcı, yönetici, destekleyiciler öğrenilir. Ve bu personalar ilk gün içinde hazırlanacak olan Harita / Map’e yerleştirilir. Map’in detayını birazdan anlatacağım. Takımlardan sorunları ve ihtiyaçları dinlenir, üründen beklentileri öğrenilir. Tüm iletişim kurulan takımların tüm katılımcıları Design Sprint için toplanamayacağından kendi temsilcilerini belirlemeleri istenir. Bu sayede Design Sprint katılımcıları da belirlenmiş olur.
Son olarak da Mural board hazırlanır. Hazırlanacak ürün ile ilgili örnekler, ihtiyaç varsa veriler eklenir. Ben buraya bir de Sprint Board ekledim. Bu board’un amacı Design Sprint’i koşarken, tüm katılımcı ve ilgililerin neler yaptık, neler yapacağız, ne durumdayızı hızlı ve kolayca görebilmeleri. Ek olarak sprint koşarken Sprint Board olmadan olur mu ama? :)
Şimdi de Design Sprint koşarken gün gün neler yapmayı hedeflemişim bunları inceleyelim:
Sprint’e Başlarken:
Remote eğitim ya da fasilitasyonlarda katılımcıların hepsinin daha önce kullandığımız uygulamalarda deneyimi olmayabilir, bu yüzden ilk başta hem Mural’a alışmak hem de ortamı ısıtmak için mini bir oyun oynanır.
Daha sonra Fasilitör, Decider ve Expert kısaca kendilerini tanıtır, sonrasında da katılımcılar kendilerini tanıtır. Bu sırada özellikle herkesten favori şarkılarını istedim, bu sayede bir liste yapıp aralarda sevdikleri şarkıları çalabilirim diye düşünüyorum.
Kısaca Design Sprint anlatılır, neler yapılacağı açıklanır. Özellikle “Trust the process!” görselini ekledim, bu görüntü insanların hislerindeki iniş çıkışları gösteriyor, bu durum izlediğim Design Sprintlerde de gerçekleştiği için bana değerli geldi ve bu iniş çıkışların sorun olmadığını iletmek istedim.
Daha sonra Design Sprint’in prensipleri ve takım kuralları takıma anlatılır.
Ve Sprint Board’umuz. Süreci sürekli doğru takip edebilmek adına burayı sürekli güncellemeyi unutmamak gerekiyor :)
Veee eğlence başlasın!
İlk gün!
İlk günü 4 bölümde anlatmak isterim:
- Expert ve Decider arkadaşlarımızın sunumlarıyla başlanır. Her anlatım 20 dakika sürmesi bekleniyor. Anlatım sonrası dinleyicilere 10 dakika verilir ve bu sunumu dinledikten sonra akıllarında oluşan “How Might We…?” yani “Biz…Nasıl Yapabiliriz?” sorularını sarı bölgelere yazmaları istenir. Bu soruların yazılmasıyla ilgili detaylı bilgi almak için boarda gidebilirsiniz.
Sunumlar bitip sorular yazıldıktan sonra iki alandaki sorular alt bölgeye taşınır ve benzer sorular birleştirilip oylama yapılır.
Oylama için önemli bir nokta, Decider arkadaşın Sprint boyunca, her oylamada herkesin 2 katı hakkı olacak. Yani herkes 3 simge koyarken Decider 6 simge koyar.
Oylama sonucu ortaya çıkan ilk 3 soru Karşılaştığınız Temel Zorluklar olacak. Bunlar alt bölgeye taşınır.
2. Bir sonra ki bölüm süper iyimser olacağınız nokta. Takımca Uzun Vadeli Hedef’imizi bulacaksınız. Gözünüze pembe gözlüklerinizi takın, yıl sonunda, 6 ay ya da 1 yılın sonunda (Decider, Expert ve sizin beraberce belirleyeceğiniz süre sonunda) hiç bir sorunla da karşılaşmasanız nerede olurdunuz? Takımın cevapları alınır. Sonrasında gruplama yapılıp yine oylama yapılır. Ve uzun vadeli hedefinizi belirlersiniz!
3. Günün en önemli noktalarından biri Haritalama / Mapping zamanı!
Sprinte başlamadan önce Aktör / Persona’ları takımlardan alıp zaten haritanıza eklemiştiniz. Bir önce ki bölümde de golünüzü çıkarmıştınız. Yani haritanızın 2 ucu hazır şimdi bunları birleştirmeye geldi sıra. Ben sprintteki kişi sayısına göre grubu 2 ya da 3'e böler, daha küçük gruplarda tartışmalarını sağlarım sonra da ana oda da konuşulanları birleştiririz diye düşündüm Bu iyi bir fikir mi gerçekleştirdiğimde göreceğim :)
Sıra haritayı çizmeye geldi, her bir aktör için belirlediğiniz gole giderken pembe, mavi ve turuncu kolonların başındaki sorulara cevap vermelerini istenir. Çizim işi bittikten sonra günün ilk bölümünde belirlemiş olduğunuz 3 temel zorluğunuzu haritanın hangi bölümü ya da bölümleriyle çözebilirsiniz? Buna bakın ve bu 3 zorluğu haritaya yerleştirin. Sprintin kalanında nereye odaklanarak ilerleyeceğinizi bulmuş oldunuz!
4. Son etkinlik; Sprint Soruları!
Şimdi 2. etkinliğin tam tersi süper kötümser olma vakti. Katılımcılardan tüm gün boyunca konuşulan düşünülenleri gözden geçirmelerini ve kendilerinin akıllarına takılan “Can we…?” yani “…Yapabilir miyiz?” soruları sormaları istenir. Bunları sorarken en basit şeyi bile büyütebilirler :) Sonrasında gruplayıp yine oylama yapın ve Design Sprint sonrası koşulacak olan 3 sprintin hangi sorulara cevap vereceğini ortaya çıkarmış olun.
Günün özeti; Golünüzü belirlemiş, Sprint Sorularımızı çıkarmış olacaksınız. Peki bu kadar mı?
Takıma gün sonu süpriziniz olacak, ödev!
Günün özetinin yanındaki oku takip ettiklerinde mini bir ödev ile karşılaşacaklar, detaylar yukarıda yazıyor, İlham Verici Demolar hazırlayacaklar. Ödevler anonim de kalabilir isteyenler kendilerini belirte de bilir, bu tamamen kişiye kalmış.
İlk gün çok yoğun geçiyor burayı hafifletmek isterseniz haritayı önceden Decider ve Expert arkadaşlarla hazırlayabilirsiniz. Gördüğüm örneklerde bunu yapanlar da vardı. Ama takım olarak hazırlamak çok daha etkili olacağını düşünerek ben sprint içinde hazırlarız diye düşündüm.
Bu yazımda kaynaklarımı, Design Sprint öncesi yapılacakları ve ilk günü anlattım. Diğer günler için yazımın devamını yakında paylaşacağım. Buraya kadar olan kısım için yorumlarınızı beklerim. Ama o zamana kadar boardu ve kontrol listesini incelemek isterseniz buyrunuz:
