PALEO TARZI BESLENME
‘Taş devri’ diyeti de diyebilir miyiz?
Paleo tarzı beslenmenin temeline göre, işlem görmüş hazır gıdalardan uzak durulmalı ve olabildiğince doğal içerikli besinler tüketilmelidir. Paleo tarzı beslenme şeklinde de her tarz beslenmede olduğu gibi tüketilmesi ve tüketilmemesi gereken çeşitli besin grupları vardır.
Genelde, iyi bir protein kaynağı olan et ürünleri serbest bir şekilde tüketilirken, bir diğer protein kaynaklı süt ve süt ürünlerinin tüketilmesi yasaktır. Aynı zamanda sebze ve meyve tüketimi serbest iken, tahıl grubundan olan lif kaynaklı çoğu besinin tüketilmemesi gerekir. Paleo tarzı beslenme şeklinde yasaklı olan diğer besinler ise üç beyaz olarak bildiğimiz tuz, şeker ve un üçlüsüdür. Ben bunlara bermuda şeytan üçlüsü demeyi tercih ediyorum.
Paleo tarzı beslenmeye daha iyi uyum sağlayabilmek için sürecin ilk başlarında özellikle haftanın üç öğününde de besin kısıtlaması yapılmaz ve serbest öğünlere izin verilir. Tüm bunlara ek olarak kilo vermenin kalıcı bir şekilde gerçekleşebilmesi için bu beslenme tarzının yaşam şekli haline getirilmesi gerekir.
Paleo tarzı beslenme şekli uygulanırken egzersiz yapılması zorunlu tutulmaz. Eğer ki siz bu beslenme şeklini uygularken kilo vermeniz durursa veya kilo kaybınız yavaşlarsa, o zaman egzersiz yapmaya başlamanız tavsiye edilir.
Özellikle et ve süt ürünlerinin sıklıkla tüketildiği paleo tarzı beslenme şekli, vejeteryan ve(ya) vegan olan bireyler uygulayamaz.
Paleo tarzı beslenme şeklinde, et ürünlerinin tüketimi ve kullanımı oldukça fazla olduğundan bu beslenme şeklini hayat tarzı haline getirmek biraz pahalıya mâl olabilir. Özellikle ülkemizde et fiyatları bir kenara meyve-sebze fiyatları bile oldukça yüksek olduğundan, paleo beslenme kendi adaylarını maliyet açısından biraz düşündürebiliyor. Bu sebeple çok yaygın olmayan bir beslenme çeşidi olduğunu söylemek yanlış olmaz.
Bence ‘taş devri diyeti’ de diyebiliriz!
Paleo tarzı beslenme şeklinin temeli, aslen taş devrinde yaşamış olan insanların yemek yeme alışkanlıklarına dayanan bir beslenme çeşididir. Paleo tarzı beslenme, Paleolitik çağda yaşamış olan insanların yediği yabani bitkilerden ve hayvan eti ile beslenmekten oluşur. Diyetin en önemli özelliklerinden bir tanesi ise Paleolitik çağda bulunmayan besinlerden uzak durmak.
Taş devri diyetinde ‘tüketilmemesi’ gereken besinler:
- Süt, peynir, ayran, yoğurt, kefir, dondurma, süt tozu, krema gibi süt ve süt ürünleri
- Makarna, pirinç, bulgur, ekmek, kraker, krep, yulaf ezmesi, lazanya, sandviç gibi tahıl ürünleri
- Patates, mısır, mısır şurubu
- Meyve suları, asitli içecekler, enerji içecekleri ve alkol
- Maş fasulyesi, kuru fasulye, bakla, barbunya, mercimek, nohut, soya fasulyesi, yer fıstığı, fıstık ezmesi, kara fasulye gibi bakliyat çeşitleri
- Yapay tatlandırıcılar
- Tereyağı, margarin gibi yağ çeşitleri
- Ketçap, mayonez, patates kızartması, salamura ürünler, turşu gibi aşırı tuzlu besinler
- Şekerlemeler, hamur işleri, bisküvi, kraker, cips gibi atıştırmalıklar
- Salam, sosis, sucuk gibi işlem görmüş şarküteri ürünleri
Taş devri diyetinde tüketimi serbest olan besinler:
- Tavuk eti, dana eti, hindi, biftek, domuz eti, kuzu eti, tavşan eti, kaz eti gibi et çeşitleri
- Somon, ıstakoz, kılıçbalığı, alabalık, ton balığı, sardalya, orkinos, yengeç, karides gibi deniz ürünleri
- Kuşkonmaz, kereviz, enginar, ıspanak, lahana, kabak, brokoli, maydanoz, patlıcan, yeşil soğan, avokado, biber(sarı,yeşil,kırmızı), karnabahar, pırasa, domates, taze yeşil fasulye, taze nane, brüksel lahanası gibi sebze çeşitleri
- Balkabağı, tatlı patates, pancar gibi nişastalı besinler az miktarda tüketilmelidir.
- Zeytinyağı, hindistancevizi yağı, avokado yağı tüketilebilir.
- Badem, kaju, ceviz, fındık, kabak çekirdeği, ay çekirdeği, çam fıstığı tüketilebilir.
- Elma, mango, erik, yaban mersini, üzüm, mandalina, portakal, incir, ananas, çilek, limon, muz, şeftali, ahududu, karpuz ve kavun tüketimi serbest olan besinlerdir.
Peki, Paleo tarzı beslenme şekli neden yaygın değil?
Her hafta düzenli olarak kendi Instagram hesabımdan yaptığım anketler sonucunda, yazıma konu ettiğim beslenme şeklini deneyimlemiş kişilerin yorumlarını ve sübjektif bilgileri sizlerle paylaşıyorum.
Fakat bu sefer ki anket sonuçlarına göre, insanlar paleo tarzı beslenmenin ne olduğunu bilmiyor. Bunun sebebi ise, öncelikle taş devrinde yaşayan insanlara oranla genlerimiz artık uyuşmuyor. Aslında sadece genlerimiz değil hayat tarzlarımız da uyuşmuyor. Araştırmalarıma göre beslenme uzmanları, taş devri diyeti yerine, modern insanın mümkün olduğunca Paleolitik çağın beslenme şekline benzer bir diyete uymalarını savunuyorlar.
Tabii ki insanın kendisini dinlemesi ve kendi vücuduna uygun beslenme şekillerini uygulaması benim için çok önemli. Vücudumuzun bizlere anlatmak istediklerini göz ardı etmeden, sağlığımızı ve bedenimizi koruyarak beslenmek en doğrusu.
Bu hafta ki yazımın sonuna geldim. Sizler de eğer paleo tarzı beslenmeyi denemek istiyorsanız mutlaka bir uzmana veya doktorunuza danışmalısınız.
Unutmayın ki sağlığınız her şeyden önemli.
Haftaya görüşmek üzere.
Sağlıkla kalın.
