VEGAN BİR YAŞAM
Vegan olmayı denediniz mi?
Vegan olmak, en basit tanımıyla hayvan eti ve hayvanlardan yararlanarak elde edilebilen tüm ürünleri tüketmeyi reddetmektir.
Veganlar, üretiminde hayvanların veya hayvansal bulguların kullanıldığı hiç bir besini tüketmediği gibi aynı zamanda yapımında: deri, kürk, kemik, jelatin, yün (koyun yünü,kaşmir,angora) ve ipek gibi hayvansal maddelerin kullanıldığı hiç bir giyim eşyasını da kullanmazlar. Bunun yanı sıra, bakım ürünlerinde de içerik açısından oldukça hassaslardır. Veganlar genelde pamuk-keten ve bitkisel-akrilik gibi sentetik kumaşları kullanmayı tercih ediyorlar.
Kozmetik ve ev bakım ürünlerinden de kısaca bahsetmem gerekirse, hayvanlar üzerinde test edilen, adına lanolin ve propolis denilen hayvansal bulguları içeren herhangi bir ürünü de kulanmayı reddediyorlar.
Tüm bunlara ek olarak, veganlar hayvanların bir bakıma katledildiği organizasyonlara da karşıdırlar, örneğin; sirkler, boğa güreşleri, hayvanat bahçeleri, at yarışları vb.
Veganlaşanlar ne yer ne içer?
Peki sizlerde herkes gibi ‘bu insanlar onu yemez bunu yemez, peki geriye ne kaldı ki?’ diyorsanız eğer, sizi bu konuda aydınlatmak isterim.
Doğada hayvanlar ve hayvanlardan elde edilen besinler haricinde de bir çok yiyecek bulmak mümkün. Örneğin: Bakliyatlar, sebzeler, yeşillikler, soya ürünleri, işlem görmemiş kuruyemişler, kuru meyveler, bitkisel yağlar (keten tohumu yağı,ceviz yağı,fıstık yağı,fındık yağı), tahıllar ve el yapımı bitter çikolatalar veganlaşanların tüketirken tercih edebileceği besinlerdir.
Hayvansal Besinlerin Muadilleri Nelerdir?
Süt ve süt ürünleri: Soya ürünleri, badem sütü, hindistan cevizi sütü, pirinç sütü kullanılabilir.
Yumurta: Kek ve hamur işi gibi yiyeceklerin hazırlanmasında, yumurta yerine soya unu veya ezilmiş muz tercih edilebilir.
Et, tavuk, balık: Tahıllar ve sebzeleri bir araya getirip çeşitli yiyecekler yaratmak (vegan iskender, vegan köfte vb.)
Bal: Pekmez, pirinç şurubu, elma şurubu gibi tatlandırıcılar kullanılabilir.
Tereyağı: Bio margarinler, tereyağı lezzetindeki margarinler veya en sağlıklısı zeytinyağı tercih edilebilir.
Veganlaştırabildiklerimizden misiniz?
Şimdi de sizlere vegan olma yolunda ilerleme kaydetmiş kişilerden bahsetmek istiyorum.
Hepimizin bildiği üzere ülkemizde veganlık çok yaygın bir beslenme çeşidi değil. Bu yüzden vegan olan veya olmayı denemiş insanlar bulmak, veganlık kadar zor olsada bu durumu kolaylaştırmak adına sosyal medyanın bizlere sunduğu bazı imkanlardan yararlanarak veganlaşan kişilere ulaşabildim. Instagram’ın ‘anket’ özelliğini kullanarak kendi çevremden edindiğim bilgiler doğrultusunda sizlere bazı deneyimler aktaracağım.
İlk olarak, İrem Tatlıdede’nin deneyimleri veganlık konusunda epey yol gösterici. İrem, bu beslenme çeşidini uygularken oldukça sağlıklı ve hafif hissettiğini fakat bazı zorluklar yaşadığını söylüyor. Örneğin; yumurta, et, tavuk gibi besinler tüketmediğinden dolayı, bu kokuların midesini bulandırdığını ve hatta iştahının kapandığını söyleyen İrem, “normalde yemek yemeyi çok severim ve yeterli besin alıyordum fakat yetersiz hissediyordum” diye ekledi.
Ayrıca ilk zamanlarda göz kararması ve baş dönmesi yaşadığı bir süreci bile olmuş İrem’in. Tabii ki İrem ile vegan olmanın iyi yanlarından da bahsetmedik değil. Mesela, doğru dengelenmiş bitkisel temelli beslenmenin, normal büyüme ve gelişime katkı sağladığı gibi kalp-damar sağlığı, kanser, diyabet ve tansiyon gibi bir çok hastalığa olumlu etkisi de bulunuyormuş. Buna ek olarak, enerji oranını ve kondisyonu arttırdığına dair bilgiler de mevcut.
İrem’in vegan olmasının temel sebebi hayvanlara uygulanan her türlü sömürüye karşı olmasıymış. Bunun yanı sıra İrem’in yaptığı araştırmalar dahilinde, uzmanlara göre vegan beslenmek hayvansal beslenmekten daha kaliteli bir hayat sunuyor.
Veganlığın sosyal hayatı ne derecede etkilediğinden de bahsettik tabii ki, öncelikle günlük yaşantıda daha planlı olmak gerekiyor ve dışarıda yemek yemek biraz daha zorlaşıyor. Özellikle vegan yemeklerinin diğer yemeklere kıyasla daha pahalı olması, veganlığın bir lüks olmasına sebep oluyor.
Ayrıca, bir beslenme uzmanının kontrolü altında uygulanmayan ‘bitkisel besleme programları’ beden sağlığımızı olumsuz etkileyebiliyor.
Bir diğer yakın arkadaşım olan Ceren Çiğdem’in tecrübelerinden de kısaca bahsetmek istiyorum. Sonuçta veganlık aynı olsa da, bedenden bedene değişiklik gösterebileceğini hepimiz biliyoruz.
Ceren, bir dönem veganlığa hayatında yer vermesinin sebebini, diyet yöntemi olmasından çok bir “yaşam şekli” olarak gördüğünü söylüyor.
Tıpkı İrem’de de olduğu gibi Ceren’in de hayvanlara karşı aşırı bir hassasiyet ve duyarlılık içerisinde olduğu için, onların da yaşama hakkına saygı duyuyor ve “vahşet” olarak adlandırdığı bu duruma ortak olmak istemediğini söyleyerek bizlere veganlığı savunuyor.
Ceren veganlık sebebi ile uzak kaldığı protein ürünlerinin açığını, aslında herbirimizin günlük hayatlarımızda yemekte alışık olduğumuz besinler ile kapatmış.
Öte yandan, beslenme düzenini baklagillerden, meyve ve sebzelerden sağlayan Ceren, “chia tohumu, kinoa ve yulaf gibi ürünlerden de destek aldım. Bir çok kişi vegan beslenme tarzını yetersiz gibi görse de doğru tercihler yapıldığında protein açısından vücudumuza katkısı oldukça fazla.” Kısaca Ceren bizlere, hayvansal gıdalar olmadan da veganların bitkisel olarak yeterli miktarda protein almalarının mümkün olduğunu söylüyor.
Son olarak Ceren Çiğdem’in siz vegan adaylarına ve meraklılarına ufak bir mesajı var: “Benim gibi vegan olmayı tercih etmek isteyenlerin de, yavaş yavaş hayvansal gıdaları hayatlarından çıkarmaya başlamalılar, kolay bir süreç olmasa da ‘hayvan eti yeme’ durumunu kafada bitirmek için geçerli bir çok sebep var”.
Bu haftalık ‘veganlaşmak’ üzerine olan yazımın sonuna geldim. Umarım bu bilgiler ve deneyimler doğrultusunda merakları giderebilmiş aynı zamanda zihninizde bir fikir oluşmasına yardımcı olabilmişimdir.
Uygulamayı arzuladığınız diğer beslenme çeşitlerini de mutlaka doktorunuza danışmayı unutmayın!
Sağlığınız her şeyden önemli. Haftaya görüşmek üzere. Sağlıkla kalın.
