Gerçeklik Dünyamızın Sınırlarını Aşan Teknolojiler : AR ve VR
Son yıllarda dijitalleşmenin artması ile beraber sanal gerçeklik (VR) ve artırılmış gerçeklik (AR) kavramları artık bir çok noktada hayatımıza dokunuyor. Microsoft, Apple ve Google gibi teknoloji devlerinden bu sanal dünyayla ilgi yatırımları ve planları duyuyoruz. Çok yakın bir gelecekte artırılmış gerçeklik ve sanal gerçeklik olmadan bir yaşam hayal etmek mümkün değil gibi görünüyor.
Peki Nedir Bu Sanal Gerçeklik ve Artırılmış Gerçeklik Teknolojileri?
Artırılmış gerçeklik ve sanal gerçeklik kavramlarını tanımlamadan önce bilmemiz gereken ilk kavram: Genişletilmiş Gerçeklik (XR)
Genişletilmiş gerçeklik yani extended reality (XR) terimi sanal gerçeklik, artırılmış gerçeklik ve karma gerçekliği kapsayan bir kavramdır. Genişletilmiş gerçekliği, bu sürükleyici teknolojileri bir araya getiren bir çatıya benzetebiliriz.
Gelelim genişletilmiş gerçekliğin bir araya getirdiği teknolojilere…
Sanal Gerçeklik (Virtual Reality) teknolojisi gerçek ya da kurgusal dünya ortamlarının simülasyonu olarak tanımlanabilir. Genelde oyun sektöründe karşılaştığımız sanal gerçeklik, kullanıcıya deneyimini gözlük biçiminde bir aparatla sağlıyor. Aparatın sunduğu sanal görüntüler 3 boyutlu ve 360 derecelik görüş açısıyla görülüyor. Bu sayede dış dünyadan soyutlanmak kolaylaşıyor. Sanal gerçeklik teknolojisi sadece gözleri etkilemiyor. Örneğin: FeelReal ‘a ait sanal gerçeklik maskesi koku alma, dokunma gibi duyularımızı da sanal dünyaya ekleme fırsatı sunuyor.
Artırılmış Gerçeklik (Augmented Reality), sanal gerçeklik teknolojisi gibi kullanıcıya tamamen sanal bir ortam sunmuyor. Cihazların cisim tanıma özelliği kullanılarak gerçek dünyanın üzerine sanal eklentiler ekleniyor. Akıllı telefon yardımıyla da görüntülenebilen cisimler kameranın odakladığı herhangi bir ortama yansıtılabiliyor. Özetle, bulunduğumuz dünya gerçek, sadece eklentiler sanal hale geliyor. Bu durumun en popüler örnekleri Instagram storylerinde kullandığımız yüz efektleri ve bir zamanların favori oyunu PokemonGo!
“AR teknolojisinin güncel avantajlarından biri, telefonlar sayesinde herkesin parmaklarının ucunda olması.”
— Fan Huang, Ürün Pazarlama Müdürü, Facebook AR Reklamları
Karma Gerçeklik (Mixed Reality) teknolojisini ise artırılmış ve sanal gerçekliğin karışımı olarak tanımlamak mümkün. Karma gerçeklik, sanal ve gerçek nesnelerin etkilişimine olanak sağlarken kullanıcıya da gerçekçi bir deneyim sunuyor. Bu alanda başarılı ürünlerin başında Microsoft’un geliştirmiş olduğu HoloLens geliyor.
XR Teknolojileri Bildiğimiz Tüm Sektörleri Etkileyecek
Günümüzde XR teknolojileri hayatımızı sadece oyun ve sosyal medya alanlarında etkilemiyor. Tıp, kültür, parekende, eğitim gibi sektörlere de entegre olmuş durumda. Özellikle Korona virüsün Dünya’nın her yerine getirdiği yeni normal düzen ile fiziksel toplantıların, alışverişin hatta sosyal her alanın kısıtlandığı bu dönemde online alışveriş yapan müşteriye artırılmış gerçeklik (AR) ile ürünleri evinde deneme fırsatı sunmak, çalışanlarının dikkati ve verimi için onlara sanal gerçeklik (VR) ile toplantı salonundaymış gibi bir arada hissettirmek çok önem kazanıyor. Bu nedenle şirketler MeetinVR gibi girişimleri kullanmaya başladı. Dahası, bir toplantıdan daha geniş kitlelere hitap eden konferanslar bile sanal ortama taşınabiliyor. Geçtiğimiz Mart ayında Virtual VIVE Ecosystem Conference tamamen VR ortamında gerçekleşen ilk konferans oldu.
Alışveriş sektöründe ise her an ve her yerde istediğiniz ürünü deneme şansını elde ediyorsunuz. Artırılmış gerçeklik teknolojisi sayesinde evinize alacağız eşyanın nasıl duracağına önceden karar verebilir, bir gözlük modelinin suratınızda nasıl duracağını sadece kameranızı kullanarak deneyebilirsiniz.
Bu örnekler yakın gelecekte bizi bekleyen dijital hayatın sadece fragmanı. PwC’nin raporuna göre 2030’a kadar AR ve VR teknolojileri dünya çapında neredeyse 23.5 milyon işe katkı sağlayabilir.
IDTechEx’in yaptığı araştırmaya göre ise 2030’a kadar XR pazar boyutunun 30 milyar doları aşacağı tahmin ediliyor.
Şüphesiz ki artırılmış gerçeklik ve sanal gerçeklik teknolojileri geleceğimizi şekillendirerek büyümeye devam ediyor. Gerçek dünyada var olan sınırları aşmamızı sağlayacak yepyeni bir dünya gelişiyor.
Belki de 10 yıl içinde evimizde otururken kalenin veya potanın tam arkasından canlı maçları seyredebilecek hatta milyonlarca kilometre uzaktayken bile aynı ortamdaymış gibi hissederek tüm dünya ile iletişim kurabileceğiz.
Şevval Özkul
Kaynakça:
Pazarlamacıların Artırılmış Gerçeklik ve Sanal Gerçeklik Hakkında Bilmesi Gereken 3 Şey. https://tr-tr.facebook.com/business/news/insights/3-things-marketers-need-to-know-about-ar-and-vr
Divergent Realities: Augmented vs Virtual Reality. (2018, April 11). https://lumusvision.com/augmented-reality-trends-infographic/
Pehlivan, G. (2020, January 03). Genişletilmiş Gerçeklik (XR) Nedir? https://codemodeon.com/tr/genisletilmis-gerceklik-xr-nedir/
Yazar, K. (2020, April 19). Sanal Gerçekliğin Şafağı: Korona virüs, AR/VR teknolojilerinin adaptasyonunu nasıl etkiliyor? https://webrazzi.com/2020/04/19/sanal-gercekligin-safagi-korona-virusu-ar-vr-teknolojilerinin-adaptasyonunu-nasil-etkiliyor/
(Rep.). (n.d.). https://www.pwccn.com/en/tmt/economic-impact-of-vr-ar.pdf
Artırılmış Gerçeklik (AR) Devrimi Dünyayı Değiştiriyor • Başlangıç Noktası. (2019, August 29). Retrieved from https://baslangicnoktasi.org/2663-2/
