Kitaplarda Okuduklarımızı İşaretlemek

Geçtiğimiz hafta kız arkadaşımdan Attila İlhan’ın “Yağmur Kaçağı” adlı şiir kitabını aldım. Genel olarak okuduğum kitaplardaki hoşuma giden cümle ve sözlerin altını çizerim ama kitap bana ait olmadığı için tereddüt ettim. Kız arkadaşımdan izin aldıktan sonra beğendiğim kısımları işaretlemeye başladım ve bazı yerlerde onun da aynı şeyi yaptığını gördüm.

Kitabı bitirdikten sonra kendisiyle kampüste sohbet ederken konu bu meseleye geldi ve o anda daha önce hiç düşünmediğim bir şeyi fark ettim. Kız arkadaşımın babası kitaplardaki cümlelerin altını çizmenin daha sonra okuyan kişiyi etkilediğini ve bundan dolayı kitap hakkında objektif bir yorum yapılamayacağını düşünüyormuş. Bu zamana kadar aklıma gelmeyen bu fikir bir anda oldukça mantıklı geldi. Acaba beğendiğim mısraları daha önce altı çizildiği için mi beğenmiştim? İşaretlenmiş olmasalar da aynı şekilde etkilenir miydim?

Avantajları

Benim alışkanlık haline getirdiğim bu davranışın aslında birçok avantajı olduğunu düşünüyorum. Bunların başında aradığımı bulmamı kolaylaştırmak geliyor. Bazen daha önce okuduğum kitaptaki bir ifade kafama takılıyor ve daha önce işaretlemişsem aradığımı kolayca buluyorum. Diğer avantajı ise kitap hakkındaki genel çıkarımlarımı ve notlarımı rahatça analiz etmemi sağlıyor. Kitapla ilgili fikirlerimi toparlamam için oldukça iyi bir yöntem.

Peki benim altını çizmiş olduğum kitabı bir başkası okursa ne olur? Bu konu üzerine birkaç gündür kafa yoruyorum ve bu durumun okuyan kişiyle kitabın sahibi arasındaki ilişkiyle doğrudan bağlantısı olduğu kanısına vardım. Kitabın sahibinin ben olduğumu farz edelim. Eğer kitabı benden sonra okuyan kişi beni tanımıyorsa muhtemelen birkaç dakika duraksayıp benim bu cümlelerden ne anladığımı düşünecektir. Kitabı benden sonra okuyan kişiyle aram kötüyse ve kendisi benden hoşlanmıyorsa benim beğendiklerime ön yargıyla yaklaşabilir. Kitabı benden sonra okuyan kişiyle aram iyiyse eğer onun beğenilerini kendi beğenilerimle yönlendirme şansım oldukça yüksek ve bu durum kitaptan alınacak zevki etkileyebilir. Uzun lafın kısası kitapta altını çizdiğimiz cümleler okuyanların kitap hakkındaki saf değerlendirmelerini iyi ya da kötü şekilde etkileyecektir.

Son olarak da bu yazıyı yazma fikrini bana veren “zehra kardelin” isimli şiirden birkaç mısrayı buraya bırakacağım.

…

sen bensin ben senim

kalbimden senin kalbin kalbinde benim kalbim

ben yanardağ sen ateş sen dünya ben güneş

ömrün ömrüme girmiş yazan alnıma yazmış

nur yüzüne yüzün şarkılara dönsün

kalbimde bir yol sana gitmiş

…

Attila İlhan

Yunus Tarık Nuhoğlu